(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
ﭼﮑﯿﺪه
ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوری ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎ و ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻨﺎﺑﻊ (ﭘﻮل) در ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﺪاری ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮد. دو ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺎﺳﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ، ﭘﻮل اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و اﻧﺘﻘﺎل اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﺖ. ﻟﺬا اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ درﺻﺪد ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺮآﻣﺪه ﮐﻪ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر 7 ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ای ﺷﺎﻣﻞ 60 ﺳﻮال در ﺑﯿﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎﻧﮏ ﻣﻠﯽ اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎنﺗﻮزﯾﻊ ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً 382 ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺟﻤﻊ آوری ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻏﯿﺮﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮدن ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ از ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ اﺳﭙﯿﺮﻣﻦ ﺑﺮای آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ و از آزﻣﻮن ﻓﺮﯾﺪﻣﻦ ﺑﺮای رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی اﺑﻌﺎد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﻧﺮم اﻓﺰار spss19 اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﮐﻪﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺎن داد ﺑﯿﻦ ﺧﺪﻣﺎت دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﺧﻮد ﭘﺮداز، ﮐﺎرت ﺧﻮان، ﭘﯿﻦ ﭘﺪ، ﭘﯿﺎم ﮐﻮﺗﺎه، ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎﻧﮏ ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ و ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ ﺑﺎﻧﮏ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد دارد و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی ﻧﯿﺰ ﻧﺸﺎن دادﮐﻪ ﺧﺪﻣﺎت دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﺧﻮد ﭘﺮداز در رﺗﺒﻪ اول، ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎﻧﮏ در رﺗﺒﻪ دوم، ﺧﺪﻣﺎت ﭘﯿﺎم ﮐﻮﺗﺎه در رﺗﺒﻪ ﺳﻮم، دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﮐﺎرت ﺧﻮان در رﺗﺒﻪ ﭼﻬﺎرم، ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ در رﺗﺒﻪ ﭘﻨﺠﻢ، ﺧﺪﻣﺎت
ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ ﺑﺎﻧﮏ در رﺗﺒﻪ ﺷﺸﻢ، ﺧﺪﻣﺎت دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﭘﯿﻦ ﭘﺪ در رﺗﺒﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.
ﮐﻠﯿﺪ واژﮔﺎن: ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ، رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن، ﺑﺎﻧﮏ ﻣﻠﯽ
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ
ﻋﻨﻮان ﺻﻔﺤﻪ
ﻓﺼـﻞ اول: ﮐﻠﯿـﺎت ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………… 1
.1-1ﻣﻘﺪﻣﻪ………………………………………………………………………………………………………………………. 2
.2-1 ﺗﺸﺮﯾﺢ و ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ………………………………………………………………………………………………….. 2
.3-1اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………… 4
.4-1اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﯿﻖ…………………………………………………………………………………………………………….. 6
.5-1 ﺳﻮاﻻت ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………………….. 6
.6-1ﻓﺮﺿﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………. 6
.7-1ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ………………………………………………………………………………………………………… 7
.1-7-1 ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه…………………………………………………………………………. 7
.2-7-1 دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮد ﭘﺮداز…………………………………………………………………………………………………. 7
.3-7-1 ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎی ﻧﻘﻄﻪ ﻓﺮوش…………………………………………………………………………………………. 8
.4-7-1 ﭘﯿﻦ ﭘﺪ…………………………………………………………………………………………………………………. 8
.5-7-1 ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎم ﮐﻮﺗﺎه……………………………………………………………………………………………………. 8
.6-7-1 ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎﻧﮏ……………………………………………………………………………………………………………. 9
.7-7-1 ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ…………………………………………………………………………………………………. 9
.8-7-1ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ ﺑﺎﻧﮏ…………………………………………………………………………………………………………. 9
.8-1ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ………………………………………………………………………………………………………. 10
.2-8-1 دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮد ﭘﺮداز……………………………………………………………………………………………… .. 10
.3-8-1 ﭘﺎﯾﺎﻧﻪ ﻓﺮوش……………………………………………………………………………………………………….. 10
.4-8-1 ﭘﯿﻦ ﭘﺪ……………………………………………………………………………………………………………….. 10
.5-8-1 ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎم ﮐﻮﺗﺎه………………………………………………………………………………………………….. 1
.6-8-1 ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎﻧﮏ………………………………………………………………………………………………………….. 10
.7-8-1 ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ……………………………………………………………………………………………….. 11
.8-8-1ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ ﺑﺎﻧﮏ……………………………………………………………………………………………………….. 11
.8-8-1رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن…………………………………………………………………………………………….. 11
ﻓﺼـﻞ دوم: ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………… . 12
.1-2ﻣﻘﺪﻣﻪ…………………………………………………………………………………………………………………….. 13
.2-2 ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ………………………………………………………………………………….. 14
.1-2-2ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در دﻧﯿﺎ……………………………………………………………………… 14
.2-2-2ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در اﯾﺮان………………………………………………………………… .. 15
.3-2ﺧﺪﻣﺎت…………………………………………………………………………………………………………………… 16
.4-2ﮐﯿﻔﯿﺖ……………………………………………………………………………………………………………………. 16
.5-2ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت…………………………………………………………………………………………………………. 17
.6-2ﺳﻨﺠﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت……………………………………………………………………………………………….. 17
.7-2ﺳﻨﺠﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ………………………………………………………………………………. 18
.8-2ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ…………………………………………………………………………………….. 20
.9-2ﺳﻨﺠﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ………………………………………………………………….. 21
.10-2ﺗﺤﻮﻻت ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﺪاری…………………………………………………………………………………………… 22
.1-10-2 اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﭘﺸﺖ ﺑﺎﺟﻪ…………………………………………………………………………………………. 22
.2-10-2 اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﺟﻠﻮی ﺑﺎﺟﻪ………………………………………………………………………………………… 23
.3-10-2 ﻣﺘﺼﻞ ﮐﺮدن ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎﯾﺸﺎن…………………………………………………………………… 23
.4-10-2 ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﮐﺮدن ﻣﺸﺘﺮی ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ……………………. 23
.11-2زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎ و ﺑﺴﺘﺮﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ…………………………. 24
.1-11-2زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ……………………………………………………………………………………………. 24
.2-11-2زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺎﻟﯽ و ﺑﺎﻧﮑﯽ…………………………………………………………………………………….. 24
.3-11-2زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ…………………………………………………………………………………. 25
.4-11-2زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ……………………………………………………………………… 25
.5-11-2زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻧﺮم اﻓﺰاری و اﻣﻨﯿﺘﯽ……………………………………………………………………………. 26
.12-2ﺷﺒﮑﻪ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ(ﺷﺘﺎب)…………………………………………………………………………… 27
.13-2ﻣﺤﺎﺳﻦ و ﻣﺰاﯾﺎی ﺷﺒﮑﻪ ﺷﺘﺎب و ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ…………………………………………………. 28
.14-2 اﺑﻌﺎد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ………………………………………………………………………………. 30
.15-2رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮی………………………………………………………………………………………………………… 32
.16-2رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮی…………………………………………………………………………………………………….. 32
.17-2اﻫﻤﯿﺖ و ﺿﺮورت رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن……………………………………………………………………. 33
.18-2رﺿﺎﯾﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ…………………………………………………………………………………………….. .. 34
.18-2ﺑﺎﻧﮏ ﻣﻠﯽ…………………………………………………………………………………………………………….. 35
.19-2ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………. 38
.1-19-2 ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﭘﮋوﻫﺶ در اﯾﺮان…………………………………………………………………………………….. 38
.2-19-2ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ در ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮر ﻫﺎ……………………………………………………………………………………… 46
.20-2ﻣﺪل ﭘﮋوﻫﺶ…………………………………………………………………………………………………………. 50
ﻓﺼــﻞ ﺳﻮم: روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﭘﮋوﻫﺶ…………………………………………………………………………………….. 51
.1-3ﻣﻘﺪﻣﻪ…………………………………………………………………………………………………………………….. 52
.2-3روش ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………………………………………………………………………………………. 53
.3-3ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری…………………………………………………………………………………………………………… 53
.4-3 ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری………………………………………………………………………………………………………….. 53
.5-3اﺑﺰار ﮔﺮدآوری داده ﻫﺎ……………………………………………………………………………………………… 56
.6 -3 اﻋﺘﺒﺎر اﺑﺰار اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی (ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ)………………………………………………………………………… 56
.1-6-3رواﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ………………………………………………………………………………………………….. 57
.2-6-3ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ…………………………………………………………………………………………………… 57
.7-3 روش ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ( روش آﻣﺎری)…………………………………………………………………. 58
.8-3ﻗﻠﻤﺮو ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………………………………………………………………………………………. 58
.1-8-3ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ………………………………………………………………………………………………….. 58
.2-8-3ﻗﻠﻤﺮو زﻣﺎﻧﯽ……………………………………………………………………………………………………….. 59
.3-8-3 ﻗﻠﻤﺮو ﻣﮑﺎﻧﯽ………………………………………………………………………………………………………. 59
ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم: روش ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ…………………………………………………………………………… 60
.1-4ﻣﻘﺪﻣﻪ…………………………………………………………………………………………………………………….. 61
.2-4اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ………………………………………………………………………………………….. 61
.1-2-4ﺟﻨﺴﯿﺖ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﺎن……………………………………………………………………………………………….. 62
.2-2-4ﺳﻦ……………………………………………………………………………………………………………………. 63
.3-2-4ﺗﺤﺼﯿﻼت…………………………………………………………………………………………………………… 64
.4-2-4ﻣﺪت اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ………………………………………………………………………….. 65
.3-4آزﻣﻮن ﮐﻮﻟﻤﻮﮔﺮوف اﺳﻤﯿﺮﻧﻮف………………………………………………………………………………….. 67
.4-4 آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………….. 68
.1-4-4 ﻓﺮﺿﯿﻪ اول ﭘﮋوﻫﺶ…………………………………………………………………………………………….. 69
.2-4-4 ﻓﺮﺿﯿﻪ دوم ﭘﮋوﻫﺶ…………………………………………………………………………………………….. 70
.3-4-4 ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺳﻮم ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………. 71
.4-4-4 ﻓﺮﺿﯿﻪ ﭼﻬﺎرم ﭘﮋوﻫﺶ…………………………………………………………………………………………. 72
.5-4-4 ﻓﺮﺿﯿﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………. 73
.6-4-4 ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺷﺸﻢ ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………. 74
.7-4-4 ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………. 75
.5-4رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی اﺑﻌﺎد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ………………………………………………………………….. . 76
ﻓﺼـﻞ ﭘﻨﺠﻢ: ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی…………………………………………………………………………………. 79
.1-5 ﻣﻘﺪﻣﻪ……………………………………………………………………………………………………………………. 80
.2-5ﺑﺤﺚ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………… 80
.1-2-5ﺑﺤﺚ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮﺿﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………….. 80
.2-2-5ﺑﺤﺚ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی اﺑﻌﺎد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ………………………………. 83
.3-5ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی…………………………………………………………………………………………… 84
.4-5ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………………………………………………………………………………… 85
.1-4-5ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﮐﺎرﺑﺮدی………………………………………………………………………………………………. 85
.2-4-5 ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت آﺗﯽ…………………………………………………………………………………. 85
.5-5 ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………. 87
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﯽ………………………………………………………………………………………………………………….. 88
ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ………………………………………………………………………………………………………………… 91
ﻣﻨﺎﺑﻊ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ………………………………………………………………………………………………………………… 93
ﭘﯿــﻮﺳﺖ………………………………………………………………………………………………………………………… 94
ﺳﺸﻨﺎﻣﻪ………………………………………………………………………………………………………………………. 95
ﺧﺮوﺟﯽ ﻧﺮم اﻓﺰار 98………………………………………………………………………………………………….. spss107
.1-1ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزی ﺑﻬﯿﻨﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﯾﮏ ﺑﺎﻧﮏ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻓﻦ آوری ﻧﻮﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﺑﺎﻧﮑﯽ، ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﻫﻢ آورﻧﺪه اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﺑﺮای ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﮐﻪ ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ در ﺑﺎﻧﮏ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از واﺳﻄﻪ ﻫﺎی اﯾﻤﻦ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد.
ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺟﻬﺖ ﺣﺬف دو ﻗﯿﺪ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن از ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ اﺳﺖ. ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوری ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎ و ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻨﺎﺑﻊ (ﭘﻮل) در ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﺪاری ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮد. دو ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺎﺳﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ، ﭘﻮل اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و اﻧﺘﻘﺎل اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﺖ(ﺣﯿﺪر ﭘﻮر و ﻃﻬﻤﺎﺳﺒﯽ ﮔﺘﺎﺑﯽ،.(1388
در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﺑﺘﺪا ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ و ﺳﭙﺲ اﻫﺪاف ،ﺳﻮاﻻت و ﻓﺮﺿﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ﻋﻨﻮان ﺷﺪه اﺳﺖ و در آﺧﺮ ﻧﯿﺰ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ .
.2-1 ﺗﺸﺮﯾﺢ و ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ
دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻫﺎی ﺟﻬﺎن ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ی ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت، اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن دوﻟﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﮐﻪ آن ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد از ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺘﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺗﺤﻮل ژرف و ﻋﻤﯿﻘﯽ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ. در ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺤﺚ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ در زﻣﺎن و ﻫﺰﯾﻨﻪ و اﻫﻤﯿﺖ روزاﻓﺰون ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاری داده ﻫﺎ از اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ
راه ﻫﺎی ﮐﺴﺐ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺑﺮای ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎی اﻣﺮوزی، اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮای اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ اﺳﺖ (رﺳﻮﻟﯽ و ﻣﺎﻧﯿﺎن،.(1391
ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮای ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزی و اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﺴﺘﺮده داﻣﻨﻪ ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد، ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی روز دﻧﯿﺎ را در ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ، ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ ﺑﺮای ﺟﺬب ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﮔﺴﺘﺮش و اﯾﺠﺎد ﺗﻨﻮع در ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد ﺑﺎ ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﯽ و ﺗﺤﻮﻻت آن، ﻫﻤﮕﺎم و ﻫﻤﺴﻮ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ راه دﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری در ﻧﻈﺎﻣﻬﺎی درﯾﺎﻓﺖ و ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن زده اﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎری ﻣﺪﻋﯽ اﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ و ﻟﺰوم اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه و ﻋﻨﺎﯾﺖ وﯾﮋه آﻧﺎن در اﯾﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎﻧﮑﺪاری ﺑﺎ ﺷﯿﻮه اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ اﺻﻠﯽ و ﻋﻤﺪه
اﻗﺒﺎل ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﻮده اﺳﺖ(ﺟﻮزف1 و ﻫﻤﮑﺎران،2009؛ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﮐﻨﺠﮑﺎو ﻣﻨﻔﺮد و ﻣﯿﺮ ﺣﺴﯿﻨﯽ،.(1392
ﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻣﺎﻟﯽ، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری زﯾﺎدی در زﻣﯿﻨﻪ ی اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻓﻨﺎوری ﻫﺎ ﺑﺮای ﮐﺴﺐ ﻣﺰاﯾﺎی رﻗﺎﺑﺘﯽ اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ. ﯾﮑﯽ از ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ، ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺳﺖ(رﺳﻮﻟﯽ و ﻣﺎﻧﯿﺎن،.(1391
در ﻃﯽ ﺳﺎ ﻟﻬﺎی اﺧﯿﺮ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﮔﺎم ﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮی را ﺑﺮای دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﺴﯿﺎری از روش ﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺮای ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎی ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮏ داده اﻧﺪ. ﻧﺤﻮه ی اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت، ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﺑﺎره ی ﺧﺪﻣﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﺪﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ، از ﯾﮏ ﺳﻮ، ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﮔﺮاﯾﺶ و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت داﺷﺘﻪ، از ﺳﻮﯾﯽ دﯾﮕﺮ، ﺑﺮ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺆﺛﺮ
اﺳﺖ. از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ، رﻗﺎﺑﺖ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ ﺑﺮای اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه، روزﺑﻪ روز در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ. در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﯾﻦ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﻧﺘﻈﺎرات ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ(رﺳﻮﻟﯽ و ﻣﺎﻧﯿﺎن،.(1391 ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﻗﻀﺎوت ﻣﺸﺘﺮی در اﻣﻮر ﺑﺎﻧﮑﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﯿﺰان ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﺑﺎﻧﮏ در ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻼت و ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﺗﺠﺎرت اﺳﺘﻮار اﺳﺖ. اﻣﻨﯿﺖ،
ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮاﮐﻨﺶ، ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎده، اﻋﺘﻤﺎد و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺮﯾﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ1 از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﺳﺖ(آﻣﺎده و ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻮر،.(1388 ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ، اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در ﺻﺪد ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺮآﻣﺪه اﺳﺖ .
.3-1اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ
اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺪﯾﺪه ﻧﻮﻇﻬﻮر در ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺠﺎرت، ﺑﺎﻋﺚ اﻫﻤﯿﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎت در اﻗﺘﺼﺎد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮه ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺪﯾﺮان ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ آﮔﺎﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺮﺗﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ ﭼﻮن وﻓﺎداری ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن، ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی آﻧﻬﺎ، رﺷﺪ ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار و ﺑﻬﺮه وری ﺑﺮای ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﯽ آورد(وﻇﯿﻔﻪ دوﺳﺖ و اﻣﯿﺪ زاده،.(1392
ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻣﺰاﯾﺎی ﻣﺘﻨﻮع و ﺧﺪﻣﺎت رﻗﺎﺑﺘﯽ و ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﺪﻣﺎﺗﺸﺎن ﺑﻪ ﺳﻮی اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﺳﺮﯾﻊ و در ﺟﻬﺖ ﺑﺮآورده ﮐﺮدن ﻧﯿﺎزﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن، در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻦ از ﻣﯿﺎن ﻣﺮزﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت، ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﺪاری و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺴﯿﺎر رﻗﺎﺑﺘﯽ و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮی ﮐﻪ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در آن ﻫﺴﺘﻨﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﻮی ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ در ﻧﮕﺮﺷﺸﺎن ﺑﻪ ﺳﻮی رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮی و ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزی ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻮق ﻣﯽ دﻫﺪ(وﻇﯿﻔﻪ دوﺳﺖ و اﻣﯿﺪ زاده،.(1392
:
بسیاری از گرایشهای تحلیلی موجود در باب تحولات بهوجودآمده در سپهر زندهگی دینی ایران امروز، از فروپاشی عرصهی یکدست و متشکل دینداری، میل به تکثر، افول دینداری و گرایش به دنیویشدن، فردیشدن دینداری، سربرآوردن سبکهای مختلف دینورزی و امثالهم در نزد جوانان و دانشجویان سخن میگویند. اما در این تحولات، افراد چه فراز و فرودی را در زیست دینی خود تجربه میکنند و هر کدام از ابعاد دینداری نزد آنان چه تغییری میکند؟ همچنین، عوامل و تجربههایی که موجب بروز چنین تحولی در زیست دینی آنان میشوند، کداماَند؟ در مقالهی حاضر، روایتهای بازگوشدهی 15 نفر از دانشجویان از زندهگی دینیشان با مصاحبهی روایی و روش تحلیل روایت، مطالعه شد.
نتایج نشان داد که مواجهه دانشجویان با محیط متکثر و مدرن دانشگاه و شهر تهران نقشی اساسی در بروز تحول در پایبندی دینی آنان داشته است. همچنین، عوامل و تجربههایی نظیر سربرآوردن تعارض معرفتی در مواجهه با تفکر عقلانی و تربیت انتقادی، تجربه محرومیت و تجربههای تنشزایی نظیر تجربهی ناموفق در اجتماعیشدن، تجربهی تنش ناشی از تحمیل دین شریعتمدارانه، محرومیت وجودی، مواجهه با مسألهی شر و دین دولتی هر یک بهنحوی بر تحول در پایبندی دینی افراد أثر گذاشتهاند. بهطورکلی، برخی از صورتهای تحول دینی افراد مورد مطالعه را میتوان چنین برشمرد: اسطورهزدایی از نظام باورها، قداستزدایی از شخصیتهای مذهبی، تقلیل احساس گناه، اعتقادورزی نسبیاندیشانه و تعقلی بهجای اعتقادورزی جزماندیشانه و تعبدی، تأکید بر عشق و حضور خداوند بهجای تأکید بر قهر و قوّت خداوند، حرکت از اخلاق دینی متعبدانه به اخلاق دینی و/یا دنیوی بازاندیشانه، تأکید بر تجربهی انفسی در دینداریِ خودسالارانه بهازای تأکید بر گواهی متن مقدس و اولیاء در دینداریِ دگرسالارانه، حرکت از ایمان تقلیدی – اسطورهای به ایمان فردگرایانه – اندیشهوار، افزایش تسامح و تساهل در مواجهه با دگراَندیشان و در نهایت، ترک کامل حیات دینی توسط تعدادی از مشارکتکنندهگان و اتخاذ چشماندازی مادی نسبت به جهان.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- بیان مسأله
«هیچ جامعهی شناختهشدهای نیست که در آن شکلی از دین وجود نداشته باشد، اگرچه اعتقادات و اعمال مذهبی از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر فرق می کند» (گیدنز، 1378: 514) و تغییراتی هم در آن بهوجود آمده و در برخی دورهها بهکلی دگرگون شده است. به دنبال عصر روشنگری نیز تغییرات شتابانی در حوزه دین بهوجود آمد؛ فرایند فراگیر نوسازی که بهصورت نیرویی بیبدیل در کشورهای حامل مدرنیته در آمده بود به همراه تبیینها و تفسیرهای غیردینی که از طبیعت، جامعه و هستی انسان توسط نظریه های جدید علمی و نحلههای فکری رایج ارائه میشد، بنیان بسیاری از اندیشه های دینی را متزلزل ساخته نفوذ و حضور اجتماعی دین را به چالش میکشید و کارویژههایی را که در گذشته بر عهده دین بود، بر عهده نهادهای غیردینی مینهاد.
از آغاز دوره جنگهای ایران و روس که جامعهی ایران در مدار مدرنیته قرار میگیرد تغییرات و تحولات بسیاری، چه در سطح کلان سیاسی و چه در معیشت مردم و نوع نگرش و روابط آنها با دیگران به وقوع میپیوندد. این فرایند، به ورود (عمدتن نامتوازن) نهادهای مدرن و تفکیک آنها در جامعه منجر شده است. همگام با ظهور و تفکیک نهادهای مدرن در جامعه، مجموعههای آگاهی (زیست جهان یا جهان معنایی) مرتبط با هر یک از آنها نیز در جامعه ظاهر و از هم تفکیک شده اند. بهعبارتی، همزمان با تغییر در ساختارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، نظامهای اندیشهگی مردمان هم دستخوش تغییر شده و بینشها و نگرشهای جدیدی در جامعه نضج گرفته است. بنابراین جامعه ایران وضعیت متکثر و متضادی را هم در سطح ساختاری و هم در سطح ذهنی تجربه می کند.
با شکل گیری این وضعیت حوزه دین احتمالن بیش از هر حوزه دیگری در جامعه متأثر شد. دین که در بخش عمدهای از تاریخ ایران در ایجاد «سایهبانی» فراگیر از نمادها بهمنظور یکپارچه کردن معنیدار نظم اجتماعی نقشی اساسی ایفا کرده بود، این بار با چالشی گسترده و عمیق روبهرو شد. این چالش از آنجا ناشی میشد که دین دیگر به سادهگی نمیتوانست «سایهبان مقدس» خود را بر سر همهی مردمان و نهادهای جدید در جامعه و جهانهای معنایی مرتبط با آنها بگستراند. اینجاست که تعابیر و تفاسیر گوناگون دینی و غیردینی در سپهر زندهگی مردمان – چه توسط خود سوژهی گزینشگر و چه بهوسیله سایر نهادهای رقیب نهاد دین – شکل میگیرد و همزمان، سبکهای مختلف اعتقادورزی دینی و غیردینی در میان مردمان مجال بروز پیدا میکند. بهعلاوه اینکه، حتا «مقبولیت تعاریف دینی از واقعیت به پرسش گرفته می شود» (برگر، برگر و کلنر، 1387: 87). این وضعیتی است که هماکنون در جامعه ما مشاهده می شود. در حال حاضر نهتنها جامعه ما چندپاره شده است، بلکه عرصه دینی نیز دیگر متشکل و یکدست نیست. برعکس، در ایران معاصر گرایشهای دینی مختلفی وجود دارد که در بسیاری مواقع منافع و جهتگیریهای متضادی از خود بروز میدهند (محدثی، 1386: 85). بدینترتیب، زیست جهان ایرانی که از غنای دینی بسیاری برخوردار بود، با ورود مجموعههای آگاهی مدرن به بازتعریف خود و ارتباط خود با آنها می پردازد و همزمان زمینه برای رشد انواع تفاسیر از دین فراهم میشود و این وضعیت در نهایت به تحول در پایبندی دینی مردمان و ظهور انواع سبکهای دینداری میانجامد.
نمونهای از این تغییرات بهوجودآمده در دینداری مردمان را برای مثال میتوان در اقبال بسیاری از جوانان به گرایشهای معنوی نوپدید مشاهده کرد؛ پدیدهای که به نظر میرسد در وضعیت مدرن بیش از هر زمینهی دیگری مجال بروز پیدا کرده است. امروزه در بسیاری از فضاهای شهری از جمله تهران شاهد تمایلاتی مبنی بر گرویدن به جمعهای متنوع عرفانی و روانشناختی هستیم؛ «جمعهایی با ویژهگیهای ساختاری و عاطفی متفاوت و پیوندهای نزدیک و صمیمانه» و «فضای علاقه و همکاری با یکدیگر»؛ چیزی که بهندرت میتوان در میان اجتماع پیروان دین رسمی یافت. تنوع نسبی شکل و محتوای این جریانها نشان میدهد که متن مردم به شیوه های مختلف، چه از طریق «ابداع و نوآوری» در شکل اجتماعی سنتی قدیمی و چه در «وارد کردن» سبکهای مختلفی از شرق و غرب، در صدد تولید فضاهای خاص و متنوعی در درون خود هستند که هم به نوعی در زندهگی فکری و روحی آنها تأثیرگذار بوده و هم اجتماعات کوچکی را برایشان بهوجود آورد که دستکم در دورهای از زندهگی، تا حدی نسبت به آن تعلق پیدا کنند (شریعتی مزینانی، باستانی و خسروی، 1386: 189-188).
اما بهدنبال تغییرات شتابان تکنولوژیک و تأثیر آن بر ابعاد سختافزاری و نرمافزاری فرهنگ، کیفیت سوژه نیز رفتهرفته دستخوش تغییر گشته و هویت فردی مردمان که دیرزمانی کموبیش تحت انقیاد هویت جمعی و تعلق گروهی آنان بود، اینبار بیش از هر زمانی فردیت یافته و تفکیک شده است؛ همان تصویری که هرویولژه از آن با عنوان «مدرنیتهی روانشناختی» یاد میکند. «مدرنیتهی روانشناختی بدین معناست که شخص باید خودش در مقام یک فرد بیاندیشد و ورای هر گونه هویت موروثی، که منبع اقتدار خارجی آن را تجویز کرده است، تلاش کند هویت شخصی بیابد» (هرویولژه، 1380: 291). بدین ترتیب، تحول در سطح ذهنیت و «حافظهی» سوژهی مدرن منجر به تحول «گفتمان حافظه» از سنتی به مدرن می شود. «گفتمان سنتی حافظه»، آیینمحور و مناسکمحور بوده و بیش از هر چیز حول امر دینی سامان مییافت. حال آنکه «گفتمان حافظه مدرن»، تحت تأثیر «مصرفیشدن» و «شهریشدن حافظه» (که خود گونهای از شهریشدن آگاهی است) هر چه بیشتر به سمت دنیویشدن پیش میرود و بهرغم اعمال سیاستگزاری در زمینه حافظه و برجسته کردن وجوه مشخصی از نمادها در رسانه ها، افراد از طریق اعمال «مقاومت» در برابر این پیامها در اینکه چه چیزی به حافظهشان سپرده شود، دست به گزینش میزنند (فاضلی، 1392) و بهرغم غلبه هژمونی دینی در رسانه های داخلی، دانش بسیاری از جوانان در مورد جزئیات زندهگی چهره های برجستهی هنری و ورزشی بسیار بیشتر از چهره های مذهبی است و دانشهایی درباره انواع مُد، شیوه های مدیریت بدن، سرگرمیهای مدرن و… بهمراتب بیشتر از دانشهای مربوط به اعیاد و اعمال مذهبی جای خود را در حافظه جوانان باز کرده اند.
امروزه میتوان گفت، با توسعه آگاهی شهری، «افراد از منابع نمادین متنوعی که موافق مشربشان است یا از طریق آن منابع با درگیر شدن در تجربیات متفاوتی که در دسترسشان قرار میگیرد به ساختن هویتهای دینی و اجتماعی خودشان مبادرت می کنند» (محدثی، 1386: 90) اجتماعیشدن ناشی از زیستن در جهانهای زیست چندگانه، هویتی میسازد که «باز»، «تفکیکشده»، «اندیشیده» و «فردیت یافته» است (همان: 88). در چنین وضعیتی فرد دیگر نمیتواند به ارزشها و نظام نمادین معینی در تمام عمر خود وفادار بماند (برگر، برگر و کلنر، 1387: 76-75). بهعبارتی، «بشر امروزی در مورد اعمال و اعتقادات خود دایما میاندیشد و همواره به تجزیه و تحلیل آنها می پردازد و آنها را سبک و سنگین می کند و نهتنها در سطح روشنفکران و فلاسفه بلکه در جوِّ عامهی مردم کلیه اعتقادات بهطور مداوم دچار چون و چرا می شود» (توسلی، 1369: 209).
میتوان اذعان کرد که در جوامع امروزی، افراد هر چه بیشتر در معرض افکار و عقاید متنوع، ارتباطات و مطالعات باشند، عمومن
تأثیرپذیری آنان و قرار گرفتن آنان در روند تغییرات بیشتر است و بدون شک یکی از مهمترین این گروهها دانشجویان هستند که به دلیل قرار گرفتن در یک بافت متکثر و مواجهه با افکار و عقاید نو و اتخاذ راهبردهای تفکر انتقادی و عقلانی تحولات بیشتری را در سطح باورها و عقاید دینی و غیردینی به نسبت سایر اقشار جامعه پذیرا میشوند.. هدف از انجام این مطالعه، توصیف تحول در پایبندی دینی شماری از دانشجویان دانشگاه خوارزمی بر اساس روایتهای بازگوشدهی آنان از زندهگی دینیشان و نیز شناسایی آندسته از تجربیات زیستهای است که موجب بروز چنین تحولی در زندهگی دینی آنان شدهاند. در این پژوهش، دانشگاه بهعنوان نهادی در سطح میانی جامعه و دانشجویان بهعنوان دستهای از کنشگران آن برای مطالعه انتخاب شده اند چرا که میتوان در دانشگاه سرریزی از تفکرات و اَشکال زندهگی مدرن و نیز آثاری از زندهگی و تفکر دینی سنتی را به وضوح دید و از اینرو، تعامل (یا کشمکش) این دو نیرو در ذهن دانشجویان، احتمالن بیش از سایر اقشار جاری است.
2-1- ضرورت و اهمیت پژوهش
در هر اجتماع دینیای، دین از طریق تدوین و تنظیم یک نظامنامهی اخلاقی و حقوقی یکی از نیازهای اساسی را که برای تداوم حیات اجتماعی آنان لازم است، تأمین می کند. «این نظام اخلاقی برای تکتک اعضای خود محیطی معنوی فراهم میسازد، به طوری که مردمان از زندهگی کردن با هم در آن نظام اخلاقی لذت ببرند» (دورکیم، 1378: 288). همچنین، «جامعه از طریق نهاد دین میتواند نقش متعادلکننده ای را برای [برخی از] تمایلات و خواسته های بشری ایفا نماید» (همان: 290). از طرفی، انسان اساسن با خلأهای وجودیای دستبهگریبان است و این خلأها منجر به بروز حالتی از سرگشتهگی در جهانی رازآلود و سربرآوردن احساس تهیبودهگی در درون او میشود. در این میان، دین با ارائه پاسخهایی – هرچند بعضن مبتنی بر تفکر اسطورهای- تلاش میکند برای یک چنین خلأهایی چارهجویی کند و از این طریق، معنا و هدفی را در پس حیات مؤمنان قرار دهد. تکیهی انسان مؤمن به قدرت بیانتها و خیرخواهی علیالاِطلاقی که برای خدا یا خدایان متصور می شود، موجب آرامش وی گردیده و بهواسطهی این احساس آرامش، فرد در خود احساس قدرت و تحمل بیشتری را در مواجهه با تجربیات تنشزا می کند.
آنچه مبرهن است، نقش انکارناپذیر دین در جهتدهی به حیات فردی و جمعی بسیاری از انسانها و جوامع در طول تاریخ است؛ نقشی که با شتاب گرفتن تغییرات اجتماعی ـ چه در سطح نهادی و چه در سطح فردی به سرعت در حال دگرگونی است. در این میان، آنچه ضروری می کند انجام مطالعه و کسب شناخت در مورد دینداری مردمان و نقش و جایگاهی است که دین در نزد انسان مدرن دارد. در واقع، با شناسایی سطوح، تنوعات و تحولات دینداری افراد میتوان دریافت که روند تغییرات اجتماعی ـ فرهنگی، دینداری آنان را به چه سمتوسویی هدایت کرده است. این تغییرات را بیش از هر کجا در محیطهایی میتوان یافت که بیشترین تأثیر را از وضعیت مدرن میپذیرند و همانطور که پیشتر ذکر شد، به نظر میرسد دانشگاه بهعنوان یک نهاد مدرن که گفتمانی عقلانی بر آن حاکم است، بستر مناسبی را برای مطالعهی تغییر نگرشها و ارزشها فراهم میسازد؛ بهویژه اینکه بسیاری از دانشجویانی که از زمینهای نسبتن سنتی برخورداراَند، با ورود به دانشگاه و فراگیری علوم و مواجهه با اندیشههای نو و تفکر عقلانی و تربیت انتقادی، این تعامل و / یا کشمکش نیروهای سنتی و مدرن را بیش از هر قشر دیگری تجربه میکنند.
از طرفی، پس از پیروزی انقلاب 57 و استقرار نظام سیاسی جمهوری اسلامی و با توجه به غلبه ایدهئولوژی مذهبی در آن، هدف این نظام، دینیکردن بسیاری از جنبه های زندهگی مردم بود (با تفسیر خاصی از دین که خود مدنظر داشتند) و توجه به ارزشهای فرامادی را شعار اساسی خویش قرار دادند و در این راه سرمایه گذاریهای زیادی شد. اما با فروکش کردن شور انقلابی و تثبیت نهادهای مختلف و گذار از مشکلات جنگ این شعارها در جامعه و میان جوانان اَشکال دیگری به خود گرفته است. اکنون بعد از بیش از سه دهه چنین به نظر میرسد که نتایج به بار آمده از سیاستگزاریهای انجام شده در زمینهی دیندارسازی مردم، چیزی نیست که به مزاق حاکمیت دینی خوش آید و بسیاری از روحانیون سیاستپیشه بیان میکنند که نتایجی خلاف آنچه برنامهریزی شده بود به بار آمده است. بهعبارت دیگر، نتایج سیاستهای دیندارسازی و یکسانسازی دینی مردم- بهویژه در مورد جوانان و دانشگاهیان- در سالهای اخیر به بار ننشسته است. تشدید پروژه های دیندارسازی مردم در سالهای اخیر و محدود ساختن برخی فعالیتهای فکری و فرهنگیای که احساس میشد به نحوی از انحا باورهای دینی مردم را تضعیف می کنند را میتوان واکنشی از سوی مسؤولین به این ناکامی دانست. هماکنون بسیاری از مسؤولین در زمینه انتقال ارزشها و موازین دینی اظهار نارضایتی کرده و معتقداَند آنگونه که باید، این ارزشها به جوانان منتقل نشده است. این این دغدغهها را میتوان با ورق زدن برخی از روزنامهها و مجلات مشاهده کرد. در ادامه برای نشاندادن این نگرانی به مواردی از این دست استناد می شود:
– رضا فاطمی در مقاله خود تحت عنوان «تاریخچه و ماهیت سکولاریسم» بیان می کند که یکی از ویژهگیهای عدم پایبندی به دین، روحانیتستیزی است. «آنها با طرح مسائلی چون مدیریت علمی و تجربی در برابر مدیریت فقهی، سعی دارند روحانیت را از دخالت در اداره جامعه باز دارند…» (مقاله «دینگریزی جوانان، بحران یا راهحل» نشریه جامعه مدنی، برگرفته از نرمافزار نمایه).
مقاله «سکولاریسم بزرگترین آفت انقلاب اسلامی، مهمترین چالش دهه سهوم انقلاب» (نشریهی جوان، سال 1380).
– سید محمد خاتمی در یکی از نطقهای کلیدی خود پس از تجمعهای مردم در روز عاشورا در جریان اعتراض به نتایج انتخابات سال 88 اظهار داشت: «… سکولاریسم اما با موازین دینی و فرهنگی ما سازگار نیست. عامل بیگانه میکوشد که سکولاریسم را در جامعه رواج دهد و اما مهمتر از عامل بیگانه، غیردینیشدن جامعه ماست [و نکته همینجاست] که جامعه به سویی میرود که از حکومت دینی دلخوش نیست. رفرم و اصلاحات از رواج سکولاریسم و افول دین در جامعه و اذهان و رفتار ایرانیان جلوگیری می کند … جمهوریت و اسلامیت که هر دو در خطراند … [بنابراین] باید از بحرانیشدن اوضاع بیش از این جلوگیری کرد» (سخنان سید محمد خاتمی در 29 دیماه 1388، سایت گویانیوز).
– آیتالله لطف الله صافی گلپایگانی در دیدار جمعی از مسؤولان، اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم اسلامی رضوی، به دینستیزی و دینگریزی جوانان اشاره میکند: «باید برای این دینستیزی و دینگریزی كه در بعضی جوانان پیدا شده، فكری كرد؛ البته نمی خواهیم بگوییم این مسأله تحت چه عواملی ایجاد شده است … هر كجا نقصی باشد، از جهت این است كه ما به اسلام و هدایتهای ائمه(ع) عمل نكردهایم و اگر خوب عمل شود مردم و جوانان به دین و قرآن روی میآورند» (روزنامه دنیای اقتصاد، چهارشنبه 11 مرداد 1391).
– «در عصر کنونی یکی از مشکلات بزرگ جامعهی اسلامی،دینگریزی نسل جوان است. این موضوع، ذهن و توجه بسیاری از مبلغان و داعیان مسلمان را به خود معطوف نموده است، که به جرأت میتوان گفت، این پدیدهی ناخواندهی عصر حاضر، نسل جوان ما را بهطور جدی تهدید میکند» (دسترسی در: http://www.fa.ommatonline.com/article/194).
– حجت الاسلام تقدیری؛ مسؤول حوزهی علمیهی عبدالعظیم در گفتوگو با پایگاه بین المللی همکاریهای خبری شیعه (شفقنا) اظهار داشت: «…عوامل دینگریزی مختلف است و هر زمان بخشی از آن غلبه پیدا میکند و زمینهی رشد دینگریزی را فراهم میسازد … تبیین و ترویج نادرست و ناسازگار نشاندادن دین با نیازهای فطری و طبیعی بشر از عواملی است که امروزه باعث دینگریزی برخی جوانان ایرانی شده است» (دسترسی در: http://www.shafaqna.com/persian/dialogue/item/30524).
سخنان بالا، عمق دغدغهی حاکمیت دینی را در مواجهه با تغییرات بهوجود آمده در سپهر دینی جامعه بهمثابهی یک آسیب اجتماعی نشان میدهد و میتواند گواهی باشد بر سربرآوردن تحولات دینی بهویژه در میان جوانان. اما دغدغهی پژوهش حاضر، مطالعهی این تغییرات صرفن به مثابهی یک پدیدهی اجتماعی است و نه یک آسیب اجتماعی. با انجام پژوهشهایی از این دست و در ابعاد وسیعتر، میتوان پی برد که این دغدغهها و نگرانیها تا چه میزان واقعی است و آیا موضوع عدم پایبندی و دین گریزی مطرح است یا ظهور صورتهای دیگری از پایبندی دینی که با صورتهای سنتی متفاوت است و یا هردو. چنانچه بحث دینگریزی و عدم پایبندی دینی مطرح باشد، نتایچ این پژوهش می تواند گوشهای از لایههای پنهان دینگریزی جوانان ایرانی و عدم پایبندی دینی آنان را آشکار ساخته و به شناخت این پدیده کمک کند. عواملی که شاید از چشم بسیاری از سیاستگزاران و متولیان نهادهای دینی و حکومتی پنهان مانده باشد. چه آنکه واکاوی علل تحول در پایبندی دینی و شنیدن دلایل این تحول از زبان نوگروندهگان می تواند ما را در شناخت ابعاد مختلف این پدیده یاری کرده و همچنین برخی از گرایشهای تحلیلی نادرست و سوگیرانه در زمینه پایبندی دینی، دینگریزی و دینستیزی جوانان که ناشی از نگاه ارزشی و ایدهئولوژیک بدین مسأله است را به چالش کشد.
بیشتر پژوهشهای تجربیای که در فضای ادبیاتی جامعه شناسی دین صورت گرفتهاند عمدتن مربوط به سنجش دینداری و سنجش «میزان» پایبندی دینی دانشجویان است (نگاه کنید به فصل دوم همین أثر)؛ اگر چه در لابهلای پارهای از این پژوهشها به نقش عوامل زمینهای در میزان پایبندی دینی مردمان نیز پرداخته شده است اما تا جایی که نگارنده مطلع است، تا کنون پژوهش مستقلی که بهصورت کیفی به توصیف و تبیین تحول در پایبندی دینی دانشجویان بپردازد، صورت نگرفته و لذا نتایج حاصل از این پژوهش می تواند منجر به افزایش شناخت ما نسبت به افتوخیزهای دینداری جوانان و آگاهی از سیر تحولات جاری در زمینهی پایبندی دینی دانشجویان شود.
1. Modernization
1. Packages
Sacred Canopy
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
ﭼﻜﻴﺪه
ﻇﻬﻮر ﻧﻮآوری داﻧﺶ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ را ﻗﺎدر ﻣﻲ ﺳﺎزد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻗﺒﺎ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ اﺑﺰار
ﺳﻮدﻣﻨﺪی را ﺑﺮای ارﺗﻘﺎی ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﻋﻤﺪه ﺑﺮای ﻧﻮآوری و ﺑﻬﺮه وری
ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ از اﻫﻤﻴﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ درﺻﺪد ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺑﺎ ﻧﻮآوری
در ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻮع ﻫﺪف ﻛﺎرﺑﺮدی ،از ﻧﻈﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ
ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و از ﻧﻈﺮ روش اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ – ﻣﻴﺪاﻧﻲ اﺳﺖ. ﺑﺮای ﺟﻤﻊ آوری داده ﻫﺎ از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ای
ﺷﺎﻣﻞ 42 ﺳﻮال اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ﺗﻮزﻳﻊ
ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ از 237 ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺟﻤﻊ آوری ﺷﺪه ﺑﺮای آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﻏﻴﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮدن ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ از ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ اﺳﭙﻴﺮﻣﻦ ﺑﺮای آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺶ و از آزﻣﻮن
ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ ﺑﺮای رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﺴﻬﻴﻢ
داﻧﺶ و ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎی آن ﺷﺎﻣﻞ : ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ، ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ آﺷﻜﺎر ، ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﭘﻨﻬﺎن، ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ
اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ و ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻧﻮآوری در ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد
دارد .
واژﮔﺎن ﻛﻠﻴﺪی :ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ، ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ، آﺷﻜﺎر، ﭘﻨﻬﺎن، اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ، ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ، ﻧﻮآوری
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ
ﻋﻨﻮان ﺻﻔﺤﻪ
ﻓﺼـﻞ اول: ﻛﻠﻴـﺎت 1…………………………………………………………………………….. …………………………..
.1-1ﻣﻘﺪﻣﻪ 2………………………………………………………………………………………. …………………………..
.2-1 ﺗﺸﺮﻳﺢ و ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ 3………………………………………………………………….. …………………………..
.3-1اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻮﺿﻮع و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻖ 4……………………………………….. …………………………..
.4-1ﺳﻮاﻻت ﺗﺤﻘﻴﻖ 5…………………………………………………………………………… …………………………..
.5-1 اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﻴﻖ 5……………………………………………………………………………. …………………………..
.6-1ﻓﺮﺿﻴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻖ 6…………………………………………………………………………. …………………………..
.7-1ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ 6………………………………………………………………………… …………………………..
.1-7-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ 6………………………………………………………………………….. …………………………..
.2-7-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ 7………………………………………………………………… …………………………..
.3-7-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ آﺷﻜﺎر 7…………………………………………………………………. …………………………..
.4-7-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﭘﻨﻬﺎن 7………………………………………………………………….. …………………………..
.5-7-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ 8…………………………………………………………… …………………………..
.6-7-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ 8…………………………………………………………… …………………………..
.7-7-1ﻧﻮآوری 8………………………………………………………………………………… …………………………..
.8-1ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎی ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ 9……………………………………………………………………. …………………………..
.1-8-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ 9………………………………………………………………………….. …………………………..
.2-8-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ 9………………………………………………………………… …………………………..
.3-8-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ آﺷﻜﺎر 9…………………………………………………………………. …………………………..
.4-8-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﭘﻨﻬﺎن 9………………………………………………………………….. …………………………..
.5-8-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ 9…………………………………………………………… …………………………..
.6-8-1 ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ 9…………………………………………………………… …………………………..
.7-8-1ﻧﻮآوری………………………………………………………………………………………………………….. 10
ﻓﺼﻞ دوم: واﻛﺎوی ادﺑﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺸﻲ………………………………………………………………………………… 11
.1-2ﻣﻘﺪﻣﻪ………………………………………………………………………………………………………………… 12
.2-2ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻛﺎوی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ……………………………………………………………………………………. 12
.3-2 ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ……………………………………………………………………………………………………. 14
.4-2 اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ…………………………………………………………………………. 15
.5-2اﺑﻌﺎد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ………………………………………………………………………………………………. 16
.1-5-2داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﻲ(ﺧﻠﻖ داﻧﺶ )………………………………………………………………………………….. 16
.2-5-2ذﺧﻴﺮه ﺳﺎزی داﻧﺶ(ﺣﻔﻆ داﻧﺶ )………………………………………………………………………….. 16
.3-5-2 ﺗﻮزﻳﻊ داﻧﺶ………………………………………………………………………………………………… .. 16
.4-5-2ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی داﻧﺶ(ﻛﺎرﺑﺮد داﻧﺶ)…………………………………………………………………………… 17
.6-2ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ………………………………………………………………………………………………………… 17
.7-2ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ آن…………………………………………………………………………… 18
.8-2ﺿﺮورت ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ…………………………………………………………………………………………… 19
.9-2اﻫﻤﻴﺖ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ………………………………………………………………………………………………. 19
.10-2ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ…………………………………………………………….. 20
.1-2ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن……………………………………………………. 22
.12-2ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ……………………………………………………………………………………… 23
.1-12-2ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻓﺮدی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ…………………………………………………………………………. 24
.2-12-2ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ…………………………………………………………………… .. 29
.3-12-2ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮﻓﻨّﺎورهی در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ………………………………………………………….. 35
.13-2ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ اﺳﺎﺳﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ………………………………. 39
.14-2ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ (ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاری داﻧﺶ)……………………………………………………….. 42
.15-2ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ………………………………………………………………………………….. 42
.16-2ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن………………………………………………………….. 44
.1-16-2ﺟﻮ ﺗﻌﺎﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ………………………………………………………………………………………… 44
.2-16-2 اﻋﺘﻤﺎد………………………………………………………………………………………………………… 45
.3-16-2ﺗﻌﻬﺪ درك ﺷﺪه از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ در ﻗﺒﺎل ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ……………………………………………………. 45
.4-16-2ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﺎداش……………………………………………………………………………………………….. 46
.5-16-2 ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی (ﻓﻨﺎوری)………………………………………………………………………………………. 46
.6-16-2 ﺗﻔﺎوت در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ……………………………………………………………………………. 47
.7-16-2اﻧﺪازه ﺳﺎزﻣﺎن……………………………………………………………………………………………….. 48
.17-2ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻮآوری…………………………………………………………………………………………………. 48
.18-2ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ ﻧﻮآوری……………………………………………………………………………….. 49
.19-2ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ………………………………………………………………………………………………………… 49
.20-2واﻛﺎوی ادﺑﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺸﻲ……………………………………………………………………………………… 50
.1-20-2 واﻛﺎوی ادﺑﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺸﻲ در ﺟﻬﺎن……………………………………………………………………. 50
.2-20-2 واﻛﺎوی ادﺑﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺸﻲ در اﻳﺮان…………………………………………………………………… . 54
.20-2ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮی و ﻣﺪل ﭘﮋوﻫﺶ…………………………………………………………………………… 61
ﻓﺼـﻞ ﺳﻮم: روش ﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﮋوﻫﺶ…………………………………………………………………………………. 62
1-3 .ﻣﻘﺪﻣﻪ……………………………………………………………………………………………………………….. 63
.2-3روش ﺗﺤﻘﻴﻖ……………………………………………………………………………………………………….. 64
.3-3ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری………………………………………………………………………………………………………. 64
.4-3 ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ………………………………………………………………………………………………………… 65
.5-3 اﺑﺰار ﮔﺮدآوری داده ﻫﺎ………………………………………………………………………………………… 65
.6 -3 اﻋﺘﺒﺎر اﺑﺰار اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی (ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ)……………………………………………………………………. 66
.1-6-3 رواﻳﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ…………………………………………………………………………………………….. 66
.2-6-3 ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ………………………………………………………………………… _Toc37858138567
.7-3 روش ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ( روش آﻣﺎری)…………………………………………………………….. 68
.8-3 ﻗﻠﻤﺮو ﺗﺤﻘﻴﻖ……………………………………………………………………………………………………… 69
.1-8-3ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ……………………………………………………………………………………………… 69
.2-8-3ﻗﻠﻤﺮو زﻣﺎﻧﻲ…………………………………………………………………………………………………… 69
.3-8-3 ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻜﺎﻧﻲ………………………………………………………………………………………………… .. 69
ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم: ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ………………………………………………………………………………. 70
.1-4 ﻣﻘﺪﻣﻪ……………………………………………………………………………………………………………….. 71
.2-4ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ………………………………………………………………………… 72
1-2-4 .ﺟﻨﺴﻴﺖ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﺎن………………………………………………………………………………………….. 72
.2-2-4ﺳﻦ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﺎن………………………………………………………………………………………………… 74
.3-2-4ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﻴﻼت………………………………………………………………………………………………. 76
.4-2-4ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﺎر……………………………………………………………………………………………………….. 78
.3-4آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………. 80
.1-3-4آزﻣﻮن ﻛﻮﻟﻤﻮﮔﺮوف اﺳﻤﻴﺮﻧﻮف………………………………………………………………………….. 80
.2-3-4 آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………….. 81
.1-2-3-4 ﻓﺮﺿﻴﻪ اﺻﻠﻲ ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………….. 81
.2-2-3-4 ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ اول……………………………………………………………………………………….. 82
.3-2-3-4 ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ دوم……………………………………………………………………………………….. 83
.4-2-3-4 ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ ﺳﻮم………………………………………………………………………………………. 84
.5-2-3-4 ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ ﭼﻬﺎرم……………………………………………………………………………………. 85
.6-2-3-4 ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ ﭘﻨﺠﻢ………………………………………………………………………………………. 86
.4-4رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ…………………………………………………………………………… 87
ﻓﺼــﻞ ﭘﻨﺠﻢ: ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی……………………………………………………………………………. 90
.1-5ﻣﻘﺪﻣﻪ………………………………………………………………………………………………………………… 91
.2-5ﺧﻼﺻﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ……………………………………………………………………………………………. 92
.3-5 ﺑﺤﺚ در ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ………………………………………………………………………………………….. 93
.1-3-5 ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………….. 93
.2-3-5ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ………………………………………………….. 96
.4-5ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی………………………………………………………………………………………. 96
.5-5ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺗﺤﻘﻴﻖ…………………………………………………………………………………………………. 97
.1-5-5ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻛﺎرﺑﺮدی………………………………………………………………………………………….. 97
.2-5-5 ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت آﺗﻲ…………………………………………………………………………….. 99
.6-5 ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………….. 99
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﻲ……………………………………………………………………………………………………………. 101
ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ………………………………………………………………………………………………………….. 104
ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ………………………………………………………………………………………………………….. 105
ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ………………………………………………………………………………………………………………… 107
1ﻣﻘﺪﻣﻪ
اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ رﻗﺎﺑﺖ، ﻧﻮآوری ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻣﺰﻳﺖ ﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺑﺮای ﺣﻴﺎت ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد.
ﻫﻤﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﺮای ﺑﻘﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻳﺪه ﻫﺎی ﻧﻮ و ﺑﺪﻳﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﻳﺪه ﻫﺎی ﻧﻮ و ﺑﺪﻳﻊ ﻫﻤﭽﻮن روﺣﻲ در ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺳﺎزﻣﺎن
دﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و آن را از ﻧﻴﺴﺘﻲ و ﻓﻨﺎ ﻧﺠﺎت ﻣﻲ دﻫﺪ. ﻇﻬﻮر ﻧﻮآوری داﻧﺶ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ را ﻗﺎدر ﻣﻲ ﺳﺎزد
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻗﺒﺎ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ اﺑﺰار ﺳﻮدﻣﻨﺪی را ﺑﺮای ارﺗﻘﺎی ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﻋﻤﺪه ﺑﺮای ﻧﻮآوری و ﺑﻬﺮه وری ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ از اﻫﻤﻴﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﻫﺪف
ﺪه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ اﻳﺠﺎد و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن اﻓﺮاد داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺗﻮﺳﻌﻪ داده، ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ
ﺗﺒﺎدل ﻧﻤﻮده، داﻧﺶ دﻳﮕﺮان را ﺑﺎ داﻧﺶ ﺧﻮد ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺮده ﻧﻬﺎﻳﺘﺎًو آن را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﻨﺪﻧﺪ. ﻛﺎرﺑﺮد داﻧﺶ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد
ﺑﻪ ﻧآوری در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، از اﻳﻦ رو اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ و ﻣﺮﺟﻊ اﺻﻠﻲ
ﻧﻮآوری ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و از اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺎﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻧﻮآوری در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد(دﻫﻘﺎن ﻧﺠﻢ
اﻣﺮزه ﻧﻮآوری در ﻓﻀﺎی ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮای ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﻟﺰاﻣﻲ ﺑﻮده و اﻛﺜﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در ﺟﺴﺘﺠﻮی ﺧﻠﻖ
اﻳﺪه ﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺳﺎزﻣﺎن در ﺗﻼش ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ازداﻧﺶ ﺑﺮای ﻋﺮﺿﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪات وﻳﺎ
ﺧﺪﻣﺎت ﺟﺪﻳﺪی ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ، ﮔﺎم ﺑﺮدارﻧﺪ و زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻮآوری ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮی
ﻓﺮآﻳﻨﺪ ی ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺷﻮد زﻳﺮا ﻫﺪف ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ و راز ﺑﻘﺎی اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی اﻣﺮوزی در ﻧﻮآوری ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻫﺎی ﻧﻮآوری و ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﻗﺎﺑﻞ
اﻧﻄﺒﺎق ﻫﺴﺘﻨﺪ(دﻫﻘﺎن ﻧﺠﻢ ،.(1388
اﻳﻦ ﻓﺼﻞ اﺑﺘﺪا ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ و ﺳﭙﺲ اﻫﺪاف ،ﺳﻮاﻻت و ﻓﺮﺿﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ﻋﻨﻮان ﺷﺪه
اﺳﺖ و در آﺧﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ و ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ .
.2-1 ﺗﺸﺮﻳﺢ و ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ
در ﺑﺴﻴﺎری از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻠﻴﺪی و ﻣﻬﻢ در
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎزﻣﺎن در اﻧﺘﻘﺎل و اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاری داﻧﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ در اﻗﺘﺼﺎد
داﻧﺶ ﻣﺤﻮر اﻣﺮوز اﻫﻤﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ دارد.ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮی ﻳﻚ روﻳﻜﺮد ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ ﺑﺮای
ﻛﺴﺐ ﺳﺎﺧﺘﺎر دﻫﻲ و ﺗﻮزﻳﻊ داﻧﺶ ﺳﺮاﺳﺮ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﺳﺮﻳﻊ ﻛﺎر ﻫﺎ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ
روﻳﻪ ﻫﺎ و ﻛﺎﻫﺶ دوﺑﺎره ﻛﺎری ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪه ارﺗﺒﺎﻃﺎت داﻧﺶ و ﻣﺮاودات ﻣﻮرد
ﻧﻴﺎز در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺎی ﻧﻮآوری اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻮاورﻧﻪ را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﺮد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ در ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻧﻮآوری دارد (ﻫﺎدﻳﺰاده ﻣﻘﺪم و ﻫﻤﻜﺎران
ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎی ﻧﻮآوری ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻨﺎوری و
ﻛﺴﺐ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺑﺮﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و داﻧﺶ اﺳﺎس ﻧﻮآوری ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ .
ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ دﻳﻜﺴﻮن(2001) 1 ﺣﻔﻆ ﺗﻮازن ﺑﻴﻦ دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داﻧﺸﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﻠﻖ داﻧﺶ و اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ
ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻬﻢ ﻣﻲ داﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس در ﻣﺪل دﻳﻜﺴﻮن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ
روﻳﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﺮای اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ،ﭘﻨﺞ ﺳﺎز و ﻛﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﻬﻢ در ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺒﺎدل و ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﻲ و اﺷﻜﺎر ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺮاد ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮرد اﻧﻬﺎ ﺑﺎب ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎ و ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺪﻳﺪ
اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﺠﺎد راه ﺣﻞ ﻫﺎی ﺗﺎزه ﺑﺮای ﻣﺸﻜﻼت ﭘﻴﺶ رو ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺗﺴﻬﻴﻢ
داﻧﺶ و ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺎزی آن ﺑﺮای اﻳﺠﺎد داﻧﺶ ﺟﺪﻳﺪ و ﻧﻮآوری ﻻزم اﺳﺖ (ﻫﺎدﻳﺰاده ﻣﻘﺪم و ﻫﻤﻜﺎران ،.(1392
ﻟﺬا در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﺎزوﻛﺎر ﻫﺎی اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ و ﻣﻴﺰان اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﺑﺮاﺳﺎس ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﺳﺎزو ﻛﺎر ﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس
اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﻳﻜﺴﻮن (2001) ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻧﻮآوری در ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ
اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف ﻛﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻳﺎﻧﺪ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ و ﻧﻮآوری ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
.3-1اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻮﺿﻮع و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻖ
در ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻳﻊ دﻧﻴﺎی ﺗﺠﺎری اﻣﺮوز ﻧﻮآوری ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﺮای ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ و
ﺣﻔﻆ اﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻧﻴﺰ دﻳﮕﺮ ﺑﺮای ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ اﻣﻜﺎن ﻧﺪارد. ﺗﻨﻬﺎ روش ﺧﻠﻖ ارزش ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻧﻮآوری ،
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﻜﺮی و ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ آن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد. ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻧﻮآوری اﻳﻔﺎ ﻣﻲ
ﻛﻨﺪ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺴﻬﻴﻢ و ﺗﺪوﻳﻦ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﻲ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺴﻬﻴﻢ و اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﻋﺮﺿﻪ
ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺒﻊ ارزﺷﻤﻨﺪی ﺑﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻧﻮآوری ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻤﻜﺎری ﺑﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻧﻘﺶ
ﻣﻌﻨﺎداری را در ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ اﻳﻔﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ . درواﻗﻊ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﻣﻮﻓﻘﺖ آﻣﻴﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺴﻬﻴﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎی ﻓﻜﺮی و
اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻬﻢ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ داﻧﺶ ﻓﺮدی و ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ،
ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮت ﻣﻮﺛﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎ ارزش اﺳﺖ (ﻫﺎدﻳﺰاده ﻣﻘﺪم و ﻫﻤﻜﺎران ،.(1392
اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻬﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ در ﻣﺤﻴﻂ
ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮای ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮی اﺳﺖ . ﺷﻴﻮه ﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ
ﻫﺎی ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن، ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ آن ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﻬﺮه وری ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ ﻣﺮﺑﻮط
ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻳﻜﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ را ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدن داﻧﺶ در اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻫﺎی
ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﺑﻠﻜﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮش ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻋﺎدت ﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﺑﺮای اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻤﺎﻳﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ارﺗﻘﺎ
دﻫﺪ.
در واﻗﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪه ارﺗﺒﺎﻃﺎت داﻧﺶ و ﻣﺮاودات ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺎی ﻧﻮآوری اﺳﺖ. ﺑﻪ
ﻋﻼوه ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻮآوراﻧﻪ را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺼﻴﺮت و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﺮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
داﻧﺶ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ در ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻧﻮآوری دارد ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ و اﺳﺎﺳﻲ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ در ﻧﻮآوری
اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﻴﺰ در ﺻﺪد ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ ﺑﺎ ﻧﻮآوری در ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ
(ﻫﺎدﻳﺰاده ﻣﻘﺪم و ﻫﻤﻜﺎران ،.(1392
.4-1ﺳﻮاﻻت ﺗﺤﻘﻴﻖ
اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در ﺻﺪد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت زﻳﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺿﻴﺎت ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ :
.1آﻳﺎ ﺑﻴﻦ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ و ﻧﻮآوری در ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد دارد ؟
.7ﻛﺪاﻣﻴﻚ از ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی دارد ؟
.5-1 اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﻴﻖ
.1ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ و ﻧﻮآوری در ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ
انقلاب اطلاعات و ابرفضای شبکه ای ، چشم انداز بازاریابی و نقش آفرینان سنتی آن را دگرگون ساخت و فرصتهای تازه ای در اختیار حلقه های گوناگون زنجیره ارزش آفرینی – همه آنانی که در تولید و پخش فرآورده ها دست دارند- خواهد گذاشت . مصرف کنندگان امروز بیش از هر دوره ای در تاریخ گذشته ، دستشان در گزینش و دریافت محصولات (کالا و خدمات) باز است . رقابت در کانالهای پخش بسیار تنگاتنگ و فشرده شده است . کانالهای پخش الکترونیکی به زودی در زمینه خرده فروشی بیشترین سهم را خواهند داشت . کارشناسان می پندارند که کانالهای پخش الکترونیکی در بسیاری از زمینه ها ، کانالهای مستقر در فروشگاه های عینی را کنار خواهند زد .
بدون تردید شرایطی که امروز بر بسیاری از سازمانها در سطح دنیا و نیز ایران حاکم است تفاوت شگرفی با گذشته پیدا کرده است . امروزه سازمانها با چالشهای متعددی روبرو هستند . گرایش به سمت جهانی شدن ، تغییر و تحولات تکنولوژیکی ، مشتری گرایی ، استفاده روز افزودن از اینترنت ، تجارت الکترونیکی و عواملی نظیر این شدت وتنوع رقابت بین سازمانها را افزایش داده است . در واقع اینترنت و تجارت الکترونیکی برای بسیاری از صنایع به روش ایجاد تعامل با مشتریان و سهامداران ، ارائه محصولات/خدمات و فروش الکترونیکی تبدیل گردیده است .
با گسترش روز افزون اینترنت ، شرکتها از صنایع مختلف بطور فزایندهای در فکر استفاده از بازاریابی الکترونیک برای کسب مزیت رقابتی میباشند . اینترنت در بسیاری از بخشهای سنتی بعنوان عامل مهم تغییر بوده است سرعت بالای نفوذ اینترنت در جهان به همراه پیشرفتهای گسترده استفاده از تکنولوژی اطلاعات در کسبوکار و صنعت ، ادبیات بسیاری را در مورد جنبه های مختلف کسبوکار الکترونیک [1] بازاریابی الکترونیک[2] ایجاد کرده است . شرکتهای مختلف در بخشهای خصوصی و دولتی بر پتانسیلهای الکترونیکی برای رشد تمرکز کرده اند و هماکنون تقریبا همه کشورهای درحال توسعه درحال پیاده کردن یک برنامه ملی برای توسعه تکنولوژی اطلاعات میباشند. .( Anumba and Ruikar, 2005)
دستاورد دیگر ، انجام مذاکرات هوشمند در محیط اینترنت است که بوسیله آن عرضه کنندگان می توانند قیمتهای متفاوتی برای شرایط گوناگون ارائه دهند و محصولاتی که دارای سود کمتر یا بدون سود بوده اند با این نوع مذاکره ممکن است با قیمت مناسب معامله شوند و بفروش برسند . از جمله مزایای تجارت الکترونیک که راهی موثر در توسعه اقتصادی کشوری که اقتصاد آن بر پایه صادرات نفت بوده و می خواهد مسیر توسعه را بپیماید موارد زیر می باشد :
امروزه بیش از 40 درصد تجارت در دنیا از نوع الکترونیک است. این آمارها نشانگر رشد روزافزون تجارت الکترونیک در دنیا می باشد و لذا بررسی تاثیر شیوه های مختلف تبلیغات آنلاین بر رفتار خرید مصرف کنندگان ایرانی که یکی از زیر مجموعه های این نوع تجارت است ضروری می باشد.
عوامل بسیاری دست به دست هم داده اند تا تبلیغات اینترنتی در ایران نسبت به میزان توجهی که جامعه به این رسانه می کند بسیار کمتر باشد . یکی از مهمترین این عوامل نداشتن مدل کسب وکار است . اصولاً سایت های ایرانی با دید تجاری ایجاد نمی شوند و در نتیجه برای آنها مدل کسب و کار مشخصی تعریف نمی شود . این سایت ها عموماً جنبه شخصی داشته و یا تنها معرفی و اطلاع رسانی را در دستور کار خود قرار داده اند . بدیهی است آمار بازدیدکنندگان چنین سایت هایی رقم قابل توجهی نخواهد بود، لذا جذب تبلیغ برای این سایت ها ، کاری بسیار مشکل و گاه محال می نماید . در واقع یکی از پیش نیازهای گرفتن تبلیغ در هر رسانه ای ، داشتن تعداد قابل قبولی مخاطب در آن رسانه است در نتیجه زمانی که رسانه ای مخاطب قابل توجهی نداشته باشد ، نمی تواند انتظار جذب تبلیغات زیادی را داشته باشد . از طرفی تعداد مخاطب در هر رسانه ای به نحوه انتخاب و عملکرد مدل کسب و کار آن بستگی دارد . بطور مثال چنانچه سایتی مدل کسب و کار مبتنی بر محتوا را انتخاب کند می باید تمامی سعی خود را در جهت شناسایی محتوای باارزش و مهم برای مخاطبان خود نموده ، از این طریق ترافیک سایت خود را افزایش دهد . در حقیقت توانمندی هر ناشر اینترنتی در جذب و نگهداری مخاطبان خود منجر به ایجاد فرصت هایی برای جذب تبلیغات اینترنتی می شود. (بختایی و گلچین فر ، 1385، ص. 25)
3 عامل که سبب گرایش و کشش مصرف کنندگان به استفاده از تبلیغات اینترنتی می شود عبارتند از:
در تحقیقی که توسط مورادیان و اسکات سوان در سال 2006 با عنوان «شخصیت و فرهنگ: برون گرایی ملی و تبلیغات دهان به دهان» صورت گرفته است همبستگی بین متغیرهای برون گرایی و تکیه بر تبلیغات دهان به دهان برای 12 کشور مختلف جهان محاسبه گردیده و صحت رابطه مثبت در آن مورد تایید قرار گرفته است. در فرهنگهایی که شخصیتهای برونگرایی بیشتری وجود داشته اند تبلیغات دهان به دهان رشد و سرعت بیشتری داشته است. (Mooradian and Swan,2006)
تحقیق دیگری نیز در سال 2003 توسط لین هسیانگ تالسی[3] در دانشگاه بین المللی آلیانت در سن دیگو[4] آمریکا با عنوان «رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و مصرف کنندگان اینترنتی» صورت گرفت، که به بررسی و مقایسه ویژگیهای شخصیتی مصرف کنندگان اینترنتی و تاثیر آن بر رفتار خرید آنان در ایالات متحده و تایوان می پردازد. این تحقیق نشان میدهد که علاوه بر ویژگیهای شخصیتی، ویژگیهای جمعیت شناختی و جغرافیایی نیز در رفتار خرید مصرف کنندگان موثر میباشد. از این رو توصیه می کند که تحقیقات مشابه در سایر نقاط دنیا نیز انجام شود. (Lein-Hsiang Tsai,2003)
تبلیغات آنلاین بر رفتارهای خرید مصرف کنندگان تاثیر می گذارد و میان انواع تبلیغات آنلاین و پاسخ های رفتاری مصرف کنندگان به این تبلیغات شامل کلیک بروی تبلیغات وخرید مصرف کنندگان رابطه وجود دارد و این رفتار بر میزان فروش شرکتهای تبلیغ کننده در اینترنت تاثیر می گذارد . لذا بررسی تاثیر تبلیغات آنلاین بر هر یک از مراحل خرید در رفتار مصرف کنندگان ایرانی در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. در این پایان نامه ابتدا انواع شیوه های تبلیغات اینترنتی بیان می شود و سپس رفتار مصرف کننده و فرایند تصمیم خرید مصرف کننده در محیط سنتی و آنلاین بررسی خواهد شد. این تحقیق تأثیر و یا عدم تاثیر شیوه های مختلف تبلیغات آنلاین بر هر یک از مراحل خرید در رفتار مصرف کننده را میسنجد. در این پژوهش سعی برآن است که تاثیر شیوه های مختلف تبلیغات آنلاین بر هر یک از مراحل در فرایند خرید مصرف کننده از قبیل :
را بسنجیم و با توجه به اینکه تاثیر کدام شیوه یا شیوه های تبلیغات بر مراحل خرید بیشتر است پیشنهادات و راهکارهایی جهت اجرای هدفمند شیوه های مختلف تبلیغات آنلاین ارائه دهیم.
[1] E-Business
[2] E-Marketing
[3] Lein Hsiang Tasi
[4] San Diego
زنان از مهم ترین اركان جامعه و خانواده بوده و سلامت اجتماع در گروه تأمین نیازهای مختلف آنان است .درحالی كه یكی ازبحرانی ترین مراحل زندگی زنان ، یائسگی می باشد.
تعیین سن یائسگی تا حدودی دشوار بوده و براساس تخمین حاصل از مطالعات مقطعی ، متوسط آن حدود 50 تا 52 سالگی است. با وجود افزایش امید به زندگی ، سن شروع یائسگی یا قطع قاعدگی تغییر نكرده وزنان تا حدود 30 سال یا بیشتر ( بیش از یک سوم) عمر را در یائسگی و یا حوالی یائسگی
می گذرانند. از نظرساختار جمعیتی ، بیشتر از 50درصدجمعیت كشور ایران زیر 23 سال و در حدود 6/6 درصد جمعیت ، سالمند بوده و تعدادافراد این قشر در خال فزونی است، بنابر این هم مشكل كشورهای جهان سوم ( از نظر جوان بودن جمعیت ) و هم مشكلات ناشی ازرشد سالمندان وجود دارد .(کوستا[1] ،1980)
به نظر می رسد تعدادعلایم یائسگی بی شمار است اما خوشبختانه هیچ كس همه آنها را تجربه نكرده ، بعضی از زنان اصلاً علایم آشكار ی ندارند. با وجود این تحمین زده می شود حدود 75درصد زنان پس از یائسگی علایم حادی را تجربه می كنند.(فریدمن[2]،2000)
بسیاری از مردم معتقدند كه استرس و بیماری با یكدیگر ارتباط دارند. حق با آنان است. محققان این اعتقاد را تأیید كرده و برای مثال نشان داده اند كه زمانی كه افراد در معرض سطوح بالایی از استرس قرار دارند ، بروز بیماریهای تنفسی افزایش می یابد. چرا اینطور است ؟ یک پاسخ محتمل این است كه استرس، عملكردهای ایمنی را به نوعی سركوب میكند و فرد را در برابر عفونت بیدفاع میگذارد. این توضیح با این یافته ها هماهنگ است كه افرادی كه در بزاقشان ، میزان آنتی بادی IgA ـ بخشی از خط اول دفاعی بدن در برابر عفونت تنفسی ـ كم است در مقایسه با كسانی كه میزان IgA در آنها بالاست، بیشتر به بیماریهای تنفسی مبتلا می شوند (بهرامی ،1385)
در طی سالهای اخیر بررسی شادکامی توسط روانشناسان و جامعه شناسان افزایش یافته است ، و روانشناسان علاقه مند به حیطه روان شناسی مثبت نگر توجه خود را بر منابع بالقوه احساسهای مثبت نظیر احساس شادکامی معطوف کردند.(اسدی پروا،1384 )
شادکامی عبارت است از مقدار ارزش مثبتی که یک فرد برای خود قائل است. این سازه دو جنبه دارد ، یکی عامل عاطفی است که نمایانگر تجربه هیجانی شادی ، سرخوشی ، خشنودی و سایر هیجانهای مثبت هستند و دیگری ارزیابی شناختی رضایت از قلمروهای مختلف زندگی که بیانگر شادکامی و بهزیستی روانی است ( اندروز و مک کنل[3] ، 1980) . با وجود این ، شادکامی نشانه فقدان افسردگی نیست بلکه نشان دهنده وجود شماری از حالتهای شناختی و هیجانی مثبت است ( دینر[4] ، 1999)
هیجانهای مثبت و منفی از یکدیگر متمایز هستند و فرد را برای درجه ای از تعاملهای برد – باخت یا برد – برد آماده می سازند( سلیگمن[5] ، 2002 ).افراد شاد با ارزنده سازی مهارتهای خود ، بیشتر با رویدادهای مثبت همراه می شوند تا اینکه خود را با رویدادهای منفی همراه کنند. آنها در تصمیم گیریهای مربوط به آینده زندگی خود بهتر عمل می کنند ، چون از راهبردهایی نظیر جستجوی اطلاعات مرتبط با خطر – امنیت سود می جویند،به طور کلی انسان به گونه ای تحول می یابد که برخی از موقعیتها او را شاد می کنند و پاره ای دیگر ، به تجربه احساس درماندگی در او منجر می شوند. تفاوتهای فردی در احساس شادکامی با تفاوت های شخصیتی مرتبط اند.
در حالیکه یکی از بحرانی ترین مراحل زندگی زنان یائسگی میباشد مهم ترین چیزی كه یک پزشك می تواند حول وحوش یائسگی ارائه كند آموزشی است كه زنان به آن نیازمند ند و میل دارند از انتخاب های درمانی آگاه شوند . هدف كلی، طولانی كردن دوره ای است كه فرد حداكثر انرژی جسمی و فعالیت بهینه مغزی و اجتماعی دارد ( چنگ[6] ،2003 ) یكی از اهداف بهداشت برای قرن 21، بهبود كیفیت زندگی است و طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی ” كیفیت زندگی ” عبارت است از تصور افراد از موقعیت خود در زندگی با توجه به بافت فرهنگی و سیستم ارزشی كه در آن به سرمی برند، با در نظر گرفتن اهداف، انتظارات، استانداردها و نگرانی هایشان ( سازمان بهداشت جهانی[7] ، 2007 ). در مورد زنان یائسه کیفیت زندگی معمولا به جنبه های مرتبط با سلامتی در کیفیت زندگی با توجه به مجموعه ای از علائم و بدون در نظر گرفتن عملکرد جسمی ،عاطفی و اجتماعی اشاره دارد،بنا بر این اغلب اصطلاح کیفیت زندگی به سادگی به مفهوم وجود علائم یائسگی مانند گر گرفتگی ،تعریق شبانه و خشکی واژن اشاره میكند .مطمئنا وجود این علائم بر کیفیت زندگی زنان موثر است،ضمن انکه توجه همزمان به سایر جنبه های کیفیت زندگی مانند وضعیت سلامتی فرد،رضایت مندی از زندگی و عملکرد روانی نیز حائز اهمیت میباشد.(بلومل[8] و همکاران، 2000 )
2-1- بیان مسأله
هوش هیجانی با آگاه ساختن انسان از هیجانات گوناگون موجب میشود كه او به یاری هیجانات نیرومند و فعال سازی آنها ، به شرایط تحمیل شده و یا موقعیت های اجباری و استرس آمیز ، پاسخ های جرأت آمیز داده، از ساخت وجودی خود دفاع كند . (گلمن[1]، 1995) .
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی ، یائسگی یا منوپوز به معنی قطع واقعی قاعدگی به مدت حداقل 12 ماه است كه به علت از دست رفتن فولیكولهای تخمدانی اتفاق می افتد.
در مورد ارتباط بین كیفیت زندگی و یا ئسگی محققین اختلاف نظر دارند، برخی از مطالعات نشان داده است كه ارتباط مثبتی بین كیفیت زندگی و مراحل مختلف یائسگی وجود دارد. یعنی زنانی كه فراوانی و شدت علائم در آنها بیشتر است كیفیت زندگی پایین تری دارند.(عابد زاده،1388).
برای داشتن زندگی سالم به آگاهی هایی نیاز است ـ زندگی سالم فقط به سلامت جسمانی ختم نمیشود، بلكه داشتن سلامت روانی و روابط مثبت انسانی هم ضروری است . سلامت جسم شامل تغذیه مناسب، فعالیتهای بدنی و ورزش ، ترك سیگار و هورمون درمانی است . همچنین در دوران یائسگی لازم است برای اطمینان از سلامت pestanها، توسط پزشك معاینه صورت گیرد و نیز برای كاهش مشكلات ایجاد شده در دوران یائسگی نیاز به مشاوره با پزشك است.
در مورد سلامت روانی، برداشت مثبت از زندگی، موضوع اصلی در سلامت روانی است . همچنین داشتن روابط انسانی ،ایجاد شرایط مناسب بین فعالیتهای كاری و شخصی ، كنترل شخصی و كنترل هیجانات ، انجام تمرینات آرامش بخش و ایجاد توازن بین كارهای روزمره دارای اهمیت زیادی است.
كیفیت زندگی مفهومی كلی می باشدکه نه تنها شامل همه جنبه های زندگی مانند اجتماعی فیزیكی، عاطفی و معنوی است (دونگان و پاتز، 1990 به نقل از گلمن، 2001) ، به علاوه بر نیازهای فردی از قبیل امیال و آرزوها، هنجارهای فرهنگی و اجتماعی نیز توجه دارد. منشأ اندازه گیری كیفیت زندگی را میتوان در كار ثرندایک (1939) ملاحظه نمود. در ابتدا رویكرد شاخصهای اجتماعی با این فرض كه تأثیر معنی داری بر كیفیت زندگی افراد دارد مورد پذیرش بوده (کمپل،1976نقل ازیئو[2] ، 2004) . اما بعدها ثابت شد كه شاخصهای اجتماعی برای اندازه گیری كیفیت زندگی كافی نمی باشد و اعتقاد روزافزون بر آن شد كه اكثر تأمین كننده های كیفیت زندگی، بیشتر جنبه روانشناختی دارند تا اقتصادی و جمعیت شناختی( یئو، 2004) پس از آن رویكرد ، دو جریان ظهور نمود (باكرو اینتا گلیاتا1981،به نقل از جاکوب[3]،2000) جریان اول ارزیابی كلی از بهزیستی ، مسرور بودن یا رضایتمندی را به عنوان معیار كیفیت زندگی موردنظر قرار دادند.
جریان دوم به طور تجربی، زمینه های خاص زندگی را شناسایی كرده و واكنش فرد را نسبت به این زمینه ها ارزیابی می کند.(جاکوب، 2000)
به اعتقاد آرجیل[4] و همكاران( 1991) شادكامی سه جزء اساسی دارد. هیجان مثبت، رضایت از زندگی و نبود هیجانات منفی از جمله افسردگی و اضطراب . آرجیل و همكارانش(1991) دریافتند كه روابط مثبت با دیگران، هدفمند بودن زندگی، رشد شخصیتی ، دوست داشتن دیگران و زندگی از اجزاء شادكامی هستند. شوارتز[5] (1990) معتقد است كه افراد شادكام كسانی هستند كه در پردازش اطلاعات در جهت خوشبینی و خوشحالی سوگیری دارند. یعنی اطلاعات را به گونه ای پردازش و تفسیر می كنند كه به خوشحالی آنها منجر میشود.
با توجه به موارد فوق مشخص میشود كه بسیاری از متغیرهای روان شناختی كه ارتباط آنها با عملكرد نظام ایمنی روشن شده است جزئی از شادكامی تلقی می شوند. و نیز پژوهشها ارتباط معنی دار شادكامی با سلامت جسمانی را نشان داده اند پس به طور منطقی میتوان استدلال كرد كه افرادی كه به سلامت جسمی خود اهمیت میدهند و در اقدامات مرتبط با مصون سازی كوشا هستند از شادكامی بیشتری برخوردارند.
لذا محقق در این تحقیق به بررسی اثر بخشی آموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس بر كیفیت زندگی زنان یائسه پرداخته است. بدین سبب به طرح سوالهای كلی وفرعی به شرح ذیل برآمده است:
سوالات تحقیق:
سوال کلی اول
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟
سوال های فرعی
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟
سوالهای مربوط به شاخصهای كیفیت زندگی
سوال کلی شاخص اول (بعد روانشناختی):
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله بااسترس موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟
سوالات فرعی
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟
سوال کلی شاخص دوم (روابط اجتماعی):
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟
سوالات فرعی:
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟
سوال کلی شاخص سوم (حیطه محیط و وضعیت زندگی):
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه می شود؟
سوالات فرعی
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه
می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه می شود؟
سوال کلی دوم
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟
سوالهای فرعی
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟
سوالات مربوط به شاخصهای شادكامی
سوال کلی شاخص اول (رضایت از زندگی):
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟
سوال های فرعی
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟
سوال کلی شاخص دوم (حرمت خود):
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه
می شود؟
سوال های فرعی
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟
سوال کلی شاخص سوم (بهزیستی فاعلی):
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟
سوال های فرعی
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟
سوال کلی شاخص چهارم (رضایت خاطر):
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه
می شود؟
سوال های فرعی
الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه می شود؟
سوال کلی شاخص پنجم (خلق مثبت):
آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش خلق مثبت زنان یائسه
می شود؟
سوال های فرعی
الف -آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش خلق مثبت زنان یائسه می شود؟
ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش خلق مثبت زنان یائسه می شود؟
ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش خلق مثبت زنان یائسه می شود؟
[1]-Goleman
[2] Yeo,J
[3] Jacob
[4]-Argyle
[5]-Schwartz
[1]- Costa
[2] – Freedman
[3] – Andrews & Mc kanneell
[4] – Diener , E .
[5] -Sligman
[6]-Chanj
[7] Utian WH
[8] Blumel