ادبیّات كودك و نوجوان شامل بخشی از ادبیات است كه برای كودكان از سنین پیش دبستانی تا پایان دوران نوجوانی، مناسب تشخیص داده شده است. كتابهای تصویری، قصّههای فرهنگ عامّه، داستان‌های رئالیستی، دانستنیهای علمی، شعر و بسیاری نوشته‌های دیگر كه مناسب برای این گروه سنی است.
«در یک تقسیم بندی كلّی ادبیّات كودك را می توان به دو دسته تقسیم كرد:
الف: كتابها، نوشتهها و سرودههایی كه به طور مشخص و از ابتدا برای كودكان با توجّه به كیفیّت ذهنی و نیاز آن ها آفریده شده است.
ب: كتابها، نوشتهها و سرودههایی كه در اصل برای كودكان آفریده نشده است، ولی به دلیل كیفیت خاص برای كودكان نیز مناسب است كه شامل ادبیّات متعلّق به فرهنگ عامّه می شود و آفرینندهی خاصّی ندارد و هم نوشته‌هایی كه مخاطب آن در اصل، بزرگسالان بودند ولی برای كودكان نیز مناسب از كار درآمده، مورد استقبال آنها قرار گرفته است.» (پولادی، 1387: 23)
توجّه نویسندگان و پژوهشگران به شناسانیدن امهّات كتب فارسی مانند كلیله و دمنه و مرزبان نامه و دیگر متون كهن به كودكان و نوجوانان این مرز و بوم سبب گردیده كه نویسندگان برجسته‌ای چون مهدی آذریزدی در زمینه ادبیّات كودك گام بردارند و در جهت اعتلای رشد فرهنگی و فكری نسل معاصر خود همواره به توفیقاتی نائل گردند.
بنابراین، پیشبرد و بهبود كیفیّت و گستردگی ادبیات كودك، مستلزم تحقیق و پژوهش است. در این پژوهش، كه به منظور دستیابی به سبك نوشتاری مطلوب در حوزه ادبیّات كودك و نوجوان، صورت پذیرفته است؛ سعی شده است تا ضمن تحلیل ساختار و محتوای كتابهای كلیله و دمنه و مرزبان
نامهی آقای آذریزدی؛ كه با تأسی از متون كهن بازنویسی شده است و معّرفی جایگاه این نویسنده‌ی ادبیّات كودك، در بین دیگر نویسندگان این شاخه از ادبیّات به تفاوت‌های میان ادبیّات كودك با ادبیّات بزرگسال، بازنویسی آثار كهن و تفاوت آن با باز آفرینی، معرفی ادبیّات داستانی و قصّه گویی نیز، پرداخته شود.
این تحقیق در چهار فصل به قرار زیر تنظیم شده است:
فصل اوّل: ادبیّات كودك و جایگاه مهدی آذریزدی
در این فصل، مختصری درباره‌ی ادبیّات كودك، روند رشد آن، تفاوت ادبیّات كودك با بزرگسال، ادبیّات داستانی و تفاوت بازنویسی و بازآفرینی سخن گفته شده است و سپس به جایگاه مهدی آذریزدی، معّرفی آثار و سبك نوشتاری وی اشاره گردیده است.
فصل دوم: تحلیل و بررسی بازگردانی داستان‌های مرزبان نامه در آثار مهدی آذریزدی
در این فصل، قصّههای آذریزدی كه به تأسی از داستان‌های مرزبان نامه آورده شده است، مأخذهای مورد استفاده‌ی نویسنده، نمای كلّی هر داستان و ذكر ویژگی‌هایی مانند شخصیّت پردازی، ساختار زبانی، ویژگیهای ادبی و درون مایهها، وجوه تفاوت و پیام‌های اخلاقی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
فصل سوم: در این فصل به تحلیل قصّههای آذریزدی كه به تأسّی از داستان‌های كلیله و دمنه آورده، پرداخته شده است و مانند فصل پیشین از منظر ویژگیهای مختلف بررسی شده است و برای هر ویژگی نمونه ای از مجموعه‌های مذكور آورده شده است.
فصل چهارم : نتیجه گیری و پیشنهادها
در این فصل ابتدا نتایج كلی تحقیق آمده است و در پایان نیز پیشنهاد تحقیقی جدید جهت پژوهشگران محترم ذكر شده است.
پیشینه ی تحقیق
در حوزه‌ی ادبیّات كودك و نقد و بررسی آثار مهدی آذریزدی، برخی از نویسندگان و پژوهشگران، كتبی ارائه داده اند كه پژوهشگر در انجام این كار تحقیقی از آن ها بهره برده است. ذیلاً به چند نمونه اشاره می شود:
1-محمّدی، محمّد‌هادی، «1385»، روش شناسی نقد ادبیات كودكان، تهران، انتشارات صدا و سیما
در این كتاب ضمن نگرش به ساختار ادبیات كودك، روش شناسی نقد، نقد عملی و نقد تطبیقی در حوزه ادبیّات كودك، به مهدی آذریزدی و آثار وی اشاره گردیده است.
2-حجازی، بنفشه، «1391»، ادبیّات كودكان و نوجوانان- ویژگی‌ها و جنبه‌ها، تهران، انتشارات روشنگران. در این كتاب، تاریخچه ی ادبیّات كودكان و نوجوانان در ایران و جهان و برخی مطالب دیگر مربوط به نقد ادبیّات كودك عنوان گردیده و ضمن پرداختن به جنبه های تلخیص، بازنویسی و بازآفرینی مطالبی نیز درباره‌ی مهدی آذریزدی آمده است.
3-قزل ایاغ، ثریا،«1392»، ادبیّات كودكان و نوجوانان و ترویج خواندن، تهران، انتشارات سمت.
در این كتاب كه در خصوص ویژگیهای جسمی و روانی كودكان و نوجوانان، انواع ادبیّات كودكان و روند رشد ادبیّات كودك بحث شده است، به جایگاه ادبی مهدی آذریزدی در دهه سی نیز اشاره گردیده است.
فرم در حال بارگذاری ...