وبلاگ

متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته : معماری

 

گرایش :معماری 

 

عنوان : اهمیت استفاده از تکنیک های مکان یابی

 

 

 

دانشگاه آزاد اسلامی 

 

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته معماری 

 

عنوان :

 

اهمیت استفاده از تکنیک های مکان یابی

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

پیشگفتار

 

 مکان یابی فعالیتی است جهت انتخاب مکانی مناسب برای کاربرد خاص، که قابلیت ها و توانایی های یک منطقه را از لحاظ وجود زمین مناسب و کافی و نیز ارتباط آن کاربری خاص با کاربری های شهری را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. به لحاظ تاریخی مسئله مکان یابی فعالیت های اقتصادی به زمان فرما ریاضیدان معروف فرانسوی در اوایل قرن 17 میلادی بر میگردد. مسائل مکان یابی مراکز خدماتی دسته ای بزرگ از مسائل تحقیق در عملیات را شامل می شود و به عنوان یک شاخه بهینه سازی در تحقیق در عملیات به دهه 70 می رسد. اخیرا مطالعات زیادی روی مدل های مکان یابی و کاربردهای آن ها انجام گرفته است. هر ساله گروه های علمی EWGLA و SOLA کنفرانس و سمینارهایی را به این زمینه اختصاص می دهند.

 

(EWGLA: European workgroup (http://www.vub.ac.be/ EWGLA/)

 

SOLA: American workgroup (http://www.ent.ohiou.edu/~hale/sola/sola.html)))

 

می توان گفت مهم ترین ویژگی مراکز سرویس دهی، مکان یابی آن ها است. در دو دهه اخیر بحث های مکان یابی و تخصیص به سرعت رشد پیدا کرده و بیشترین سهم در این تحقیقات را اقتصاد دانان، مهندسان صنایع، متخصصان تحقیق در عملیات و جغرافیا دارا می باشند. مسائلی چون مکان یابی میانه، مرکز، پوشش و انبار از جمله مسائل مکان یابی کلاسیک به شمار می رود که از دیر باز مطرح بوده و در ادبیات مکان یابی به عنوان پایه های تئوری مکان یابی شناخته می شود (زنجیرانی، 1388). گستره رشته های دانشگاهی و فعالیت های صنعتی که از مکان یابی تسهیلات استفاده کرده اند هم وسیع است هم عمیق. جغرافیدانان، برنامه ریزان شهری، خرده فروشان، مهندسین عمران، مهندسین صنایع، جنگلبانان، تحلیل گران شبکه های توزیع، خریداران، مدیران بیمارستان، و حتی سیاست مداران در مبارزات انتخاباتی همه از مسائل مکان یابی تسهیلات بهره جستند Hale) و Moberg،2003). مسائل مکان یابی روی سطح و شبکه را می توان به دو دسته مکان یابی گسسته و پیوسته تقسیم کرد. در مسائل مکان یابی پیوسته تسهیلات می توانند در هر جایی در سطح یا شبکه قرار بگیرند. مانند مکان یابی یک آمبولانس در طول یک بزرگراه که نمونه ای از مکان یابی پیوسته روی شبکه است. در مسائل مکان یابی گسسته تسهیلات تنها می توانند در یک سری نقاط از پیش تعیین شده روی سطح یا شبکه جای بگیرند. بنابراین مسائل مکان یابی گسسته طی یک فاز اضافه نقاط کاندیدا (که تسهیلات در آنها قرار می گیرند) را نیز انتخاب می کنند. یک نمونه از مکان یابی گسسته در سطح، مکان یابی یک فرستنده رادیویی در یک منطقه است که تنها در نقاطی مانند قله کوه می تواند قرار بگیرد. و مکان یابی یک خرده فروشی نمونه ای

 از مکان یابی گسسته روی شبکه است. نتیجه ای که از بحث فوق حاصل می شود این است که مسائل مکان یابی پیوسته بیشتر برای مکان یابی روی سطح به کار می روند، و شامل مسائل بهینه سازی غیر خطی می شوند. در حالی که مکان یابی گسسته که بیشتر برای مکان یابی روی شبکه مورد استفاده قرار می گیرد درگیر متغیرهای صفر و یک می شود که نتیجه ی مسائل بهینه سازی ترکیبی/ برنامه ریزی عدد صحیح است. با این حال مدل های بیشماری وجود دارد که در هیچ کدام از این دسته بندی ها قرار نمی گیرد (Revelle و Eiselt،2005). با توجه به گستره ی کاربرد مکان یابی می توان از آن برای تعیین محل مراکز تفریحی- توریستی مانند بنادر نیز بهره برد. دسترسی ایران به دریا به نحوی که یک ‌سوم (حدود 30 درصد) مرزهای این کشور آبی است، و موقعیت ایران در ۴ راه ترانزیتی دنیا، کشور را در زمره کشورهای دریایی قرار داده اما از سوی دولت‌‌ها به این مسئله توجه چندانی نشده است. وجود دریا به تنهایی نمی تواند ملاکی برای راه اندازی گردشگری دریایی باشد. گردشگری دریایی نیازمند زیرساخت هایی چون اسکله های تفریحی و اختصاصی برای پهلوگیری کشتی های تفریحی، ترمینال های مسافری، سواحل مجهز به امکانات گردشگری و … است. در سال 2005 در اروپا بالغ بر 387 میلیون نفر سفر دریایی صورت گرفت، چیزی حدود 5.5 برابر جمعیت ایران، در همین سال در یونان بیش از 20 میلیون سفر دریایی ثبت شد. با توجه به این موارد می توان تاثیر عمیق این صنعت بر سایر صنایع و اقتصاد کشور را ارزیابی کرد (بندر و دریا، اسفند 1387). به علاوه مرکز تحقیقاتی دانشگاه ملی سنگاپور که در سال 2005 راه اندازی شد، به عنوان مرکز مطالعات دریایی (Centre for Maritime Studies) شناخته می شود.

 

                                                                               http://www.maritimestudies.nus.edu.sg

 

 تحقیقات و انتشارات این مرکز مطالعاتی پیرامون دو گروه سیاست و مدیریت دریایی (Maritime Policy and Management) و گروه مدلسازی و عملیات دریایی (Maritime Operations & Modeling) صورت می گیرد. گردشگری به عنوان یک منبع درآمد ملی و یک محور اقتصادی مهم مطرح می باشد. هم چنین از گردشگری به عنوان یک صنعت بدون آلودگی یاد می شود. و مهم ترین نکته این است که به عنوان منبعی مطرح است که اگر به طرز صحیح برنامه ریزی شود هرگز واهمه به اتمام رسیدن آن را نخواهیم داشت (کیا،1386). مواردی چون اشتغال زایی، کسب درآمد، جذب ارز و تقویت زیر ساخت های اجتماعی، ارتقای فرهنگی، و … از جمله مزایای جذب گردشگر به شمار می رود. در اوائل قرن بیستم با توجه به درآمدهای کلان سالانه بالغ بر 550 میلیارد دلار و اشتغال زایی سالانه بالغ بر 750 هزار شغل، گردشگری به یکی از مولفه های مهم تجارت بین المللی مبدل شده است. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان جهانی گردشگری این صنعت امروزه دومین منبع درآمد بیش از 49 کشور جهان است، و تا سال 2020 میلادی تعداد گردشگران در سرتاسر دنیا به رقمی معادل 1 میلیارد و 560 میلیون نفر خواهد رسید که 10% درآمدهای جهانی را شامل می شود. این فعالیت به ازای هر یک میلیون دلار درآمد تولید شده، هزار شغل جدید ایجاد می کند. یکی از عوامل مهم و موثر در جذب گردشگر وجود زیر ساخت های مناسب در مکان های مقصد گردشگری است (زراعت کار مقدم و مکی زاده،1392)، و لذا نیاز به وجود بنادر مسافری در سواحل خصوصا مرزهای آبی جنوب کشور به دلیل دارا بودن موقعیت خاص توریستی احساس می شود.

 

فصل اول

 

1-1 تعریف مکان یابی

 

منظور از تئوری مکان یابی، مجموعه ای از اصول است که با توسل به آن مکان بهینه فعالیت های صنعتی (نقطه منطبق بر حداکثر سود) تعیین می شود. تصمیم گیری در مورد مکان تسهیل از اجزاء بحرانی در برنامه ریزی استراتژیک شرکت های بزرگ خصوصی و عمومی محسوب می شود (زنجیرانی،1388). مسائل مکان یابی شامل چهار جزء هستند: (1) مشتریان: که فرض می شود قبلا در نقاط یا مسیرهای مشخصی قرار گرفتند. (2) تسهیلات: که طی مدل محل قرار گیری شان مشخص می شود. (3) فضایی که مشتریان و تسهیلات در آن قرار دارند و (4) یک متر (یا اندازه) که میزان فاصله یا زمان بین مشتریان و تسهیلات را بسنجد. هنگام مکان یابی روی شبکه ها منظور از متر کردن فواصل، فواصل در فضای گسسته است که معادل با یافتن طول کوتاهترین کمانی (یال) است که دو نقطه را بهم متصل می کند. برای استفاده از کوتاهترین مسیر معمولا نیازمند یک فاز پیش پردازنده هستیم که طی آن تمام کوتاهترین مسیرها بین تمام زوج های مرتبط در گراف سنجیده شود. به عنوان نمونه Dijkstra بر مبنای الگوریتمی با پیچیدگی زمانی O(n3) عمل فوق را انجام می دهد (Revelle و Eiselt،2005).

 

2-6-1 اهمیت استفاده از تکنیک های مکان یابی

 

به دلیل وجود هزینه های بالای احداث و راه اندازی، پروژه های مکان یابی تبدیل به سرمایه گذاری های بلند مدت شده اند. و تصمیم گیری در مورد مکان تسهیلات عمدتا از تصمیم گیری های بلند مدت و استراتژیک بخش های خصوصی و دولتی به شمار می رود، به نحوی که موفقیت یا شکست مراکز تسهیلاتی در هر کدام از بخش های خصوصی و دولتی، بستگی کامل به مکان های انتخابی برای آنها دارد.

 

2-6-2 معیارهای عمومی مکان یابی

 

از جمله عوامل موثر در تصمیمات مکان یابی نزدیکی به مواد اولیه، هزینه و میزان دسترسی به انرژی و تاسیسات، هزینه در دسترس بودن نیروی ماهر، قوانین دولتی در سطوح مختلف مرکزی محلی و منطقه ای، مالیات ها در سطوح مختلف مرکزی محلی و منطقه ای، بیمه، هزینه های زمین و ساخت، ثبات سیاسی و دولتی، تغییرات نرخ مبادلات، قوانین واردات و صادرات، مالیات و عوارض، سیستم حمل و نقل، گزارشات فنی، قوانین محیطی در سطوح مرکزی محلی و منطقه ای، خدمات پشتیبانی، خدمات عمومی و مردمی، آب و هوا، نزدیکی به مشتریان، اوضاع تجاری، را می توان نام برد (زنجیرانی،1388). توضیحات کلی در مورد برخی عوامل موثر در مکان یابی به قرار زیر است:

 

• در دسترس بودن تسهیل: مکان تسهیل مورد نظر باید به راحتی بوسیله اتومبیل و پیاده رو قابل دستیابی باشد، پیاده رو در اولویت دوم قرار دارد. عنصر کلیدی در دسترسی اتومبیل وجود پارکینگ است. بعنوان مثال: محل مورد نظر برای ترمینال فرودگاه باید از جاده اصلی قابل رویت و بطور مستقیم در دسترس باشد (Department of Defense & Air Force Publication،2011).

 

• الگوهای جمعیت شناختی: تسهیل مورد نظر (در صورت خوشایند بودن) باید در مکانی قرار بگیرد که بزرگترین درصد مردم در حین فعالیت های معمولشان بتوانند به آن دسترسی داشته باشند (یعنی نزدیک به توده مردم باشد).

 

• بافت محلی: اطمینان از این که برنامه برای توسعه های آتی و برنامه مناطق اطراف با ترمینال مورد نظر سازگار باشد. ارزیابی محل مورد نظر برای ترمینال از حیث شرایط آب و هوایی شامل: حفاظت از باد نامطلوب وتابش خورشید. ضمن در معرض نور خورشید قرار دادن فعالیت های منطقه در آب و هوای سرد و در سایه قرار دادن فعالیت های منطقه در آب و هوای گرم (Department of Defense & Air Force Publication،2011).