وبلاگ

بسیاری از مطالعات اخیر نشان داده است که افراد فعال از زندگی پربارتری برخوردارند. این افرادانرژی حرکتی بالاتر، مقاومت بیشتر در برابر بیماریها و جذابیت اندام بیشتری دارند. مهمتر از همه اینکه اعتماد بنفس آنها بالاتر است، کمتر دچار افسردگی میشوند و غالبا حتی در سنین بالای عمرهمچنان باانرژی فراوان در پروژه های جدید در حال فعالیت هستند.تحقیقات پزشکی نشان داده است که بخش بزرگی ازاختلالات سلامتی ارتباط مستقیم با عدم انجام فعالیتهای فیزیکی دارد. بدیهی است که ماشینها زندگی را آسانتر کرده است ولی مشکلات جدی هم برایمان به بار آورده اند. ما که روزگاری تقریبا همیشه در حال حرکت و فعالیت بودیم اکنون بیشتر اوقاتمان صرف نشستن میشود..اما کشش چه ارتباطی با این مسایل دارد، کشش حلقه ای بین زندگی ساکن و حیات فعال است. عضلات ما را منعطف و آماده حرکت می کند. به ما کمک میکند تعاملات روزانه خود رااز وضعیت سکون و عدم فعالیت به یک وضعیت فعال تبدیل کنیم بدون اینکه نیاز باشد فشار زیادی را متحمل شویم! (آندرسون، ب[1]،1383، لذت کشش،ترجمه غ اعرابی)

 

از طرفی دیگر کشش در ورزشهای مختلف نیز اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. نیاز به انعطاف پذیری در حدی وسیع در پاره ای از ورزشها از قبیل شنا، شیرجه و ژیمناستیک کاملا محسوس است برای آمادگی و کسب انعطاف بدنی در ورزشهای مذکورمعمولا ورزشکاران از برخی تمرینات کششی و انعطاف دهنده استفاده میکنند. ولی در اکثر فعالیتهای ورزشی، تمرینات ویژه آمادگی غالبا بر روی کسب آمادگی تنفسی،توسعه قدرت عضلانی و کسب تکنیک و مهارت اثر گذار است بنابراین انعطاف پذیری کافی بدست نمی آید و به این عامل در برنامه ریزی تمرینات کمتر توجه میشود. گاهی اوقات تمرینات کششی که اجرا میگردد بندرت با نیازهای هر رشته ورزشی انطباق دارد و بصورتی اشتباه طرح ریزی شده است در حقیقت میتوان گفت بیشتر تمریناتی که بطور نا آگاهانه در جهت کسب انعطاف بدنی بکار میروند بجای اینکه باعث کشش و طویل شدن گروهی از عضلات مورد نظر شوند سبب کوتاه شدن آنها میگردند. برای مثال کششهای متوالی که از یک سری حرکات و نرمشهای نوسانی (تکانی) ناشی میشود اغلب موجب صدمه دیدن یک ورزشکار قبل از تمرین یا مسابقه گشته یا او را برای آسیب دیدن حین انجام تمرین یا مسابقه مستعد میسازد(هالت، لارنس ای[2]، 1974). این بخش از آمادگی عمومی بدن به دو بخش کلی مرتبط با تندرستی و مرتبط با مهارت تقسیم میگردد. در بعد سلامتی، آمادگی جسمانی شامل استقامت قلبی عروقی، استقامت عضلانی، قدرت عضلانی و انعطاف بدنی است، که هر یک به نوبه خود در اجرای وظایف عادی روزانه و نیز مهارتهای ورزشی از اهمیت بسزایی برخوردار می باشند (چاپمن ای[3] و سوزی آر [4]، 1972)،( کوربین چ[5] و لیندسی آر[6]،2010 )، (استیل، ام ای[7] و ورخوشانش[8]،1999) . انجمن پزشکی آمریکا طی تعریف جامعی آمادگی جسمانی را بعنوان توانایی عمومی برای سازگاری و پاسخگویی مناسب به اعمال جسمانی دانسته است (هگر ورنر و شارون[9]).اگرچه معمولا سهم انعطاف بدنی در آمادگی کلی بدن و حفظ تندرستی چندان مورد توجه قرار نگرفته است ولی بسیاری از متخصصین طب ورزشی معتقدند که درصد بالایی از مشکلات اسکلتی – عضلانی و آسیبهای ناشی از آن به واسطه کمبود انعطاف بدنی می باشد (کوربین چ و لیندسی آر2010)،(ویمور ج و کاستیل د[10]،1994) . از سوی دیگر، نقش و تاثیر قدرت عضلانی به عنوان یک عامل تعیین کننده در عملکرد و اجرای مناسب بسیاری از فعالیتهای روزانه از قبیل راه رفتن ، دویدن، حمل اشیا و انجام کارهای خانه ، نشستن و برخواستن ، لذت جستن از فعالیتهای تفریحی ، توسعه فعالیتهای ورزشی و مواجه شدن با حوادث روزمره بدیهی بنظر می رسد. به همین دلیل متخصصین ورزشی بهره گیری از تمرینات کششی را به منظور توسعه دامنه حرکتی مفاصل و عضلات توصیه مینمایند. این متخصصین مشخصا از تمرینات PNF   یا به عبارتی کشش از طریق تحریک گیرنده های عصبی – عضلانی عمقی که اجرای آن همزمان سبب توسعه قدرت عضلات تحت کشش نیز می گردد نام می برند (چاپمن ای و سوزی آر،دی آنجلس د و استیل ام و ورخوشانش 1992)

 

به منظور بررسی بیشتر موضوع در این پژوهش سعی گردیده است که تاثیر دو شیوه تمرین کشش ایستا و PNF بردو فاکتور مهم امادگی جسمانی یعنی انعطاف پذیری و قدرت عضلات همسترینگ پسران 12-10 سال مورد بررسی قرار گیرد . علت اینکه این پژوهش بر روی گروه سنی نوجوان انجام شده است این است که پژوهشگر بر این عقیده است که با برملا شدن اهمیت موضوع بتوان نه تنها عادت درست زندگی را از اوایل زندگی به بچه ها آموزش داد بلکه بتوان راهکار مهمی در راستای رفع کمبود زمان درس تربیت بدنی مدارس ارائه نمود. (ذوقی،ف 1393)

 

1-2 بیان مساله

 

اصولا تمرینات کششی را به یک یا چند منظور از موارد زیر انجام میدهند:

 

الف- کم کردن خطرات احتمالی مربوط به پارگی عضلانی.

 

ب- افزایش دامنه حرکتی و قابلیت اجرای حرکات در فعالیتهای ورزشی.

 

ج- توسعه قابلیت انبساط و تسهیل عصبی – عضلانی.

 

د- افزایش سوخت و سازدر عضلات، مفاصل و سایر بافتهای رابط جهت اجرای بهتر حرکات (هالت لارنس ای،1974)

 

 

یکی از بی توجهی ورزشکاران نسبت به انعطاف پذیری فرضیه آنهاست یعنی آنها تصور میکنند بدن ورزشکاران جوان بطور طبیعی نرم است و نیازی به تمرین نرمشی و انعطاف پذیری ندارد افزون بر این مردم معمولا عدم انعطاف پذیری را مربوط به سالخوردگان میدانند یعنی آنهاییکه محدودیتهای حرکتی آنها به وضوح آشکار است. در اثر تمرین نکردن انعطاف پذیری فرد کاهش میابد حتی اگر در دوره کودکی و نوجوانی باشد. (هی وود- ک[11]  1378)

 

حتی اگر محققان قادر نباشند میزان تغییرات مفصلی که ناشی از فرایند های مربوط به سن یا تغییرات آسیب شناختی است را معلوم کنند ، یک حقیقت روشن است و ان اینکه فعالیت بدنی برای نگهداری تحرک پذیری مفاصل مهم و ضروری است. (پاینه ،گ و ایساکس، ال 2002[12])

 

انعطاف پذیری نه فقط در اجرای مهارتهای ویژه ای اهمیت داشته ، بلکه با پیشرفتهای اخیر طب ورزشی و نوتوانی موید ان است که انعطاف پذیری از تندرستی عمومی و آمادگی جسمانی نیز از کمال اهمیت برخوردار است. مثلا تمرینات نرمشی بصورت موفقیت آمیزی جهت ناراحتی هایی از قبیل قاعده گیهای دردناک، تنش عمومی عصب و عضله و دردهای تحتانی ستون فقرات توصیه شده است. (فاکس و ماتیوس 1981[13])

 

کرانبول و مارتین[14] (1977) چنین نتیجه گرفتند که انعطاف پذیری در دختران وپسران در ناحیه سنین 10 و 14 سالگی کاهش میابد ، در صورتیکه میلن و شیفلد[15] (1976) اظهار داشتند کودکان دوم دبستان در مقایسه با کودکان دوره آمادگی و کودکستانی انعطاف پذیری کمتری داشتند. واتمن و همکاران[16] (2006) در تحقیق خود اثر آنی کشش پاسیو را بر روی دامنه حرکتی و سفتی پاسیو همسترینگ بررسی نمودند. انها نشان دادند کشش استاتیک بلافاصله باعث افزایش 5 درجه ای دامنه حرکتی مفصل زانو میگردد ولی تغییرات پایداری چندانی ندارد و بعداز چند دقیقه از بین میرود. بسیاری از محققان بر این باورند که انعطاف پذیری انسان از دوران کودکی تا سنین بلوغ توسعه میابد و سپس این روند دچار کاهش می شود. ( هادوی- م 1382 ص 129)  بااجرای ورزشهایی که قابلیت ارتجاعی بافتهای نرم را افزایش میدهند، می توان انعطاف پذیری را در هر سنی افزایش داد( برگز، رابرت ای[17] 1390).  بنا بر نظر هیوود (1993) کاهش فعالیتهای حرکتی در بزرگسالان معرف کاهش انعطاف پذیری آنها می شود بنابراین، کاهش انعطاف پذیری در کودکان و بزرگسالان صرفا به دلیل روند رشد نیست، بلکه از طرفی هم میتواند به دلیل عدم تمرین ویژه جهت توسعه انعطاف باشد.

 

نوجوانان مستعد ابتلا به حالات پراسترس فیزیکی می باشند، خم شدن روی صندلی ، حمل کردن کیف و کوله پشتی های سنگین بر اصلی ترین دلایل بروی استرس هایفیزیکی  در نوجوانان می باشد. نوجوانان دراین مرحله از زندگیشان اغلب از مشکلات مربوط به فعالیت استاتیکی عضله در عذابند. (کریستوفر،ا اوسوالد و استانلی باسکو[18] 1998)

 

تمرینات انعطاف پذیری معمولا جهت تکمیل تمرینات گرم کردن انجام می شود و برای افرادی که از نظر انعطاف پذیری ضعیف هستند و یا مشکلات عضلانی ومفصلی مثل کمردرد دارند، اهمیت بیشتری دارد.این تمرینات باید به آهستگی انجام شوند. حرکات کششی سریع خطرناک هستند و می تواند منجر به کشیدگی یا گرفتگی عضله (اسپاسم[19]) شود (ویلمور، گ و کاستیل، د[20] 1994).

 

به منظور توسعه انعطاف‌پذیری، روش های كششی مختلفی ارائه شده‌اند كه محققین بطور كلی آنها را به سه دسته ایستا، پویا و[21] PNF   تقسیم نموده‌اند . روش كششی ایستا عبارت است از كشیدن عضله تا نقطه احساس مقاومت و حفظ این وضعیت به مدت 6 تا 60 ثانیه  شیوه كششی پویا، متضمن حركات تابی یا فعال می‌باشد. در این نوع كشش، گروه عضلات در حالت كشیدگی نگه داشته نمی‌شوند، بلكه از حركات پویای مكرر در یک زمان كوتاه استفاده می‌شود . به عقیده كنت و وس،  PNF عبارت است از تسریع یا توسعه مكانیسم عصبی، عضلانی از طریق تحریک گیرنده‌های عمقی. (سایت تخصصی ورزش[22])
از رایج‌ترین روش های PNF كه ورزشكاران در تمرینات خود مورد استفاده قرار می‌دهند، روش [23]SRHR است كه به عقیده برخی محققین انعطاف‌پذیری را بیش از سایر روش های كششی معمول PNF افزایش می‌دهد . روش SRHR شامل انقباض ایستای عضلات مخالف ، پس از انقباض عضلات موافق است  و از آنجاییكه هر دو گروه عضلانی موافق و مخالف در این روش منقبض می‌شوند، با تحریک گیرنده‌های عمقی درون عضلانی از طریق بازداری اتوژنیك  و بازداری دوسویه  موجب انبساط (راحتی) درعضله تحت كشش می‌شود(فهیمی،ف1379) .
متون متعددی كه از روش SRHR استفاده كرده‌اند، هر كدام زمان های متفاوتی را برای نگهداری[24] MVIC توصیه نموده‌اند . در حالیكه برخی از متون زمان مشخصی را برای MVIC ذكر نكرده‌اند ، برخی از محققین 3 ثانیه  MVIC را در روش های مختلف PNF مورد حمایت قرار داده‌اند. در مطالعات دیگر 5 ثانیه  و 6 ثانیه MVIC  نیز مورد استفاده قرار گرفته است. بعلاوه، ابهام وقتی بیشتر می‌شود كه محققان 7 ثانیه ، 7 تا 8 ثانیه ، 10 ثانیه ، 15 ثانیه  و حتی تا بیش از 20 ثانیه MVIC  را نیز بکار برده اند (سایت تخصصی ورزش).

 

[1] Anderson Bob

 

 

 

[2] Laurence.E.Holt

 

[3] Chapman.E.A.derries

 

[4] R.swezey

 

[5] Corbin.Charles

 

[6] Lindsey Ruth

 

[7] Still.M.C

 

[8] Verkhoshanshg

 

[9] Hoeger.Werner & Hoeger Sharon

 

[10] Wimore.Gack.H&Castill.David

 

[11] Haywood Kathleen M

 

[12] Payne Gerg & Isaacs L.D

 

[13] Fox & Mathews

 

[14] Kranbol & Martin

 

[15] Mylen & Sheffeild

 

[16] Watman

 

[17] Bergs Rober A

 

[18] Christofer A  Osvald & Stanley Basco

 

[19] spasm

 

[20] Wilmore.Gack.H&Castill.David

 

[21] Propeioceptive Neuromuscular Faciliation

 

[22] http://www.evarzesh.ir

 

1Slow Reverse Hold Relax

 

[24] Maxmimum Voluntary Isometric contraction