:

 

گسترش فزاینده فعالیتهای اقتصادی و پیچیدگی روزافزون آنها از یک طرف و لزوم توجه به اطلاعات دقیق حسابداری و صورتهای مالی از سوی دیگر، سبب ابداع روش های تحلیلی و مدیریتی نوین در حسابداری شده است. در اواخر دهه 1920 رایج شدن صورتحساب سود و زیان همراه با فشارهای قابل توجه از سوی افراد خارج از حرفه حسابداری و نیز عدم رضایت دست اندركاران حرفه ای و دانشگاهیان از روش های جاری، تغییرات نهادی مهمی را در تفكر و نظریه حسابداری به وجود آورد. یكی از مهمترین این تغییرات، تأكید و توجه بیشتر به صورت سود و زیان به جای ترازنامه بود كه سبب شد تا مقوله ای به نام «مدیریت سود[1]» متولد و مطرح شود. مدیریت سود به عنوان فرایند برداشتن گامهای آگاهانه در محدوده اصول پذیرفته شده حسابداری برای آوردن سود گزارش شده به سطح مورد نظر تعریف شده است. اگرچه مدیریت سود در ادبیات حسابداری پیشنهاد شده، ولی قطعیت نیافته است. عمل نزدیک كردن سود گزارش شده به سطح سود هدف، از طریق دستكاری[2] انجام می شود. سود، از جمله برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت های یک واحد اقتصادی است. درك و شناخت رفتار سود حسابداری، مقوله ای است كه بر اثر گسترش فنون كمی مدیریت و ضرورت توجه به نیاز استفاده كنندگان صور تهای مالی شكل گرفته است. این امر از محدوده ی اندازه گیری فعالیتهای گذشته فراتر رفته و حسابداری را برای یاری رساندن به تصمیم گیرندگان تواناتر ساخته است. با وجود این كه نظریه فراگیری در زمینه سود حسابداری وجود ندارد كه مورد توافق همگان باشد، باز هم به عنوان یكی از معیارهای تصمیم گیری مالی، از اعتبار ویژه ای برخوردار است. در امور اقتصادی استفاده كنندگان همواره برای تصمیم گیری و انجام تحلیل های خود به اطلاعات دقیق و قابل اتكایی نیازمندند و طبیعتاَ فقدان اطلاعات مناسب و مربوط، موجب اخلال در تصمیم گیری آنان می شود. ارقام و گزارشهای مالی، بخش مهمی از داده ها و اطلاعات مورد نیاز این فرایند محسوب می شوند. در نتیجه تحقیقات تجربی متعددی، این تصور كه سود مهمترین منبع اطلاعاتی تلقی شده، تصمیم گیرندگان به سود بیشتر از هر معیار دیگری اتكا می كنند، به اثبات رسیده است. (ثقفی و سدیدی مهدی،1386) ولی باید به این نكته توجه شود كه سود به عنوان مهمترین منبع اطلاعاتی، امكان دارد منعكس كننده عملكرد واقعی شركتها و مدیریت آنان نباشد، زیرا به دلیل قابلیت انعطاف ذاتی استاندارد های حسابداری، تفسیر و به كارگیری روش های حسابداری در بسیاری از موارد تابع قضاوت و اعمال نظر مدیران می شود. (خوش طینت و اسماعیلی، 1385). به همین علت، علاوه بر كمیت سود، باید به كیفیت آن نیز توجه شود. بنگاه های اقتصادی در طول دوره عمر عملیاتی خود دچار فراز و نشیبهایی می شوند و همواره برخی از آنها به دلیل عملكرد قوی خود به عنوان واحدهای موفق و برخی نیز به علت عملكرد ضعیفشان به عنوان واحدهای ناموفق شناخته می شوند. شركتهایی كه به علت استمرار در ضعف عملكردی خود دچار وخامت مالی می شوند، طبیعتاَ به هر طریق ممكن سعی می كنند كه از این وضعیت خارج شده، اوضاع مالی خود را سامان دهند و در صورت عدم توفیق در این امر، ورشكستگی عاقبتی است كه در انتظار آنان است.(آل اتر و همکاران[3]، 2008). یكی از راه هایی كه مدیران شركتهای درمانده مالی ممكن است برای مخفی كردن عملكرد ضعیف خود (به قصد كسب فرصت و به تاخیر انداختن ورشكستگی ) از آنان استفاده كنند، دستكاری افزایشی سود حسابداری است (روسنر[4]، 2003). كه در صورت انجام به كاهش قابلیت اتكای سود شركتهای مذكور منجر میگردد. ضمناَ در نتیجه تحقیقات خارجی انجام شده مشخص شد كه بر اثر مدیریت افزایشی سود، میزان محافظه كاری مشروط در شركتهای مذكور كاهش می یابد كه به معنای این است كه سودهای شركتهای فوق الذكر غیر محافظه كارانه اند و در واقع، كیفیت سود شركت های درمانده پایین تر از شركت های سالم است. (گارسیا و همکاران[5]، 2009). ، زیرا كه در ادبیات حسابداری پایین بودن میزان مدیریت سود و تاثیر پذیری بهنگام از اخبار بد (محافظه كاری مشروط) از جنبه های كیفیت بالای سود محسوب می شود. با توجه به مطالب گفته شده و همچنین، با توجه به اینكه كاهش كیفیت سود موجب برداشت های نادرست استفاده كنندگان از این مهمترین منبع اطلاعاتی حسابداری می شود و در

 نهایت ، باعث اتخاذ تصمیمات نادرست آنان می گردد، در این پژوهش سعی شده است كه به این موضوع پرداخته شود كه آیا شرکتهای ورشکسته در مقایسه با شرکتهای غیر ورشکسته بر اساس مدل پایداری سود ،از کیفیت سود کمتری برخوردار هستند؟ و آیا در شرکتهای ورشکسته در مقایسه با شرکتهای غیر ورشکسته بر اساس رگرسیون تک متغیره، از کیفیت سود کمتر برخوردار هستند؟ و در نهایت آیا شرکتهایی که کیفیت سود بالایی بر اساس مدل اسلون دارند ، احتمال ورشکستگی آنها پائین تر است؟

 

1-1- بیان مسئله

 

سود حسابداری و اجزای مربوط به آن از جمله اطلاعاتی است که در هنگام تصمیم گیری توسط افراد در نظر گرفته می شود. با توجه به اینکه محاسبه ی سود واحدهای تجاری متاثر از روش های برآوردی حسابداری بوده و تهیه صورت های مالی به عهده ی مدیریت واحد تجاری است، ممکن است بنا به دلایل مختلف، مدیریت اقدام به مدیریت سود کند. (پورحیدری و همتی، 1383). بر مبنای تئوری نمایندگی انگیزه ی مدیریت در دستکاری سود به منظور نیل به اهداف خویش صورت می گیرد، که نه تنها الزاما با اهداف صاحبان سهام همسو نمی باشد، بلکه در اکثر قریب به اتفاق موارد با آن اهداف متضاد است که به آن در اصطلاح تضاد منافع[6] گویند. (ظریف فرد، 1378). مسلما انگیزه برای مدیریت سود در سال هایی که وضعیت مالی شرکت نامطلوب بوده و نشانه هایی از حرکت به سمت بحران مالی برای مدیر پدیدار می شود، به منظور پنهان نمودن عملکرد ضعیف شرکت افزایش می یابد. به این دلیل، ارزش سود به عنوان یکی از مهمترین اهداف گزارشگری عملکرد و تعیین ارزش شرکت که در حقیقت مهمترین اهداف گزارشگری می باشد، مورد تردید واقع شده و اعتبار آن را مخدوش می سازد. گارسیالار و همکاران[7] (2009) با بررسی نمونه ای بزرگ از شرکتهای ورشکسته ی انگلیسی، به شواهدی دست یافتند که نشان دهنده ی دستکاری اقلام تعهدی و فعالیت های واقعی توسط چنین شرکتهایی بود. برخی از پژوهش های حسابداری نشان داده اند که مدیران شرکت ها در شرایط بحران مالی، مایل به انتقال اطلاعات و اخبار خوب به بازار سرمایه هستند تا بدین وسیله، از کاهش ارزش شرکت جلوگیری نمایند. (بیدل و همکاران[8]، 2010). در این پژوهش، مدیریت سود نمونه ای از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را با ورشکستگی مالی شرکتها که بر اساس مدل من محاسبه شده است، مورد بررسی قرار می گیرد. علاوه بر این تاثیر مدیریت سود بر کیفیت سود این شرکتها ارزیابی می شود.  که تمامی این اطلاعات و بررسی ها می تواند به تصمیم گیرندگان درون و بیرون سازمان کمک شایان توجهی نماید. بنابراین، از آنجایکه ضرورت تصمیم گیری همواره مورد توجه بوده است، تجزیه و تحلیل سود در شرکتهای دارای بحران مالی که به نظر می رسد دارای انگیزه ی قوی برای مخفی نمودن عملکرد ضعیف شرکت داشته باشند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا یکی از مقاصد غیر مستقیم این پژوهش ارتقای سطح آگاهی سرمایه گذاران در این زمینه می باشد.

 

2-1- اهمیت موضوع

 

پدیده هموار سازی سود مقوله ای مشترک در مرز دانش حسابداری و امور مالی است. برخورداری این پدیده از سابقه مطالعاتی به نسبت طولانی را می توان نشانگر اهمیت و میزان توجه محافل علمی و حرفه ای به آن تلقی نمود. به نظر می رسد، اهمیت این موضوع نشات گرفته از جایگاه ویژه و نسبتا منحصر به فرد مقوله سود در مباحث حسابداری و امور مالی و همچنین در میان استفاده کنندگان از صورتهای مالی می باشد که به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد گذشته واحد تجاری جهت پیش بینی جریان های نقدی آتی واحد تجاری به حساب می آید، که همواره به عنوان یکی از بحث انگیز ترین مباحث حسابداری در مجامع حرفه ای مطرح بوده است. علاوه برآن، در عمل نیز حسابداران، حسابرسان و تحلیل گران مالی در فرایند گزارشگری مالی (به ویژه گزارشکری سود) به نوعی با این پدیده و پیامدهای آن مواجه بوده اند. بنابراین هموار سازی سود به عنوان ابزاری در جهت تاثیر گذاری بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از گزارش های مالی به شمار می رود که به صورت بالقوه می تواند در رفتار کاربران موثر واقع شده و موجب بروز پیامدهایی، به ویژه در بازارهای غیر کارای سرمایه می گردد. از اینرو شاید بتوان با شناخت ابعاد مختلف رفتارهای هموارسازی سود و ارائه یک چارچوب نظری برای این پدید، در صورت امکان، گامی مفید در جهت پیشرفت کیفیت گزارشگری سود برداشت. (بدری، 1378).

 

از سوی دیگر، امروزه درماندگی مالی اخیر شرکتهای بزرگ بین المللی، موجب شده که موضوع درماندگی مالی به عنوان مقوله ای بسیار با اهمیت در مدیریت مالی مطرح گردد. بنابراین بررسی علل پدید آورنده درماندگی از منظر مالی و مهمتر از همه ارزیابی درماندگی مالی به کمک مدل های رایج بسیار با اهیمت است. در واقع درماندگی مالی بعنوان پیان را و فعالیت بنگاه اقتصادی است، که در این راستا درک صحیح و شناخت علل پدیدآورنده در ماندگی مالی توسط مدیریت مالی شرکتها بسیار ضروری و با اهمیت است. زیرا مدیران مالی چنانچه آگاهی کافی از علل و عوامل بوجودآورنده درماندگی مالی داشته باشند، می توانند با شناسایی به موقع علائم بحران های مالی در شرکت، قبل از سقوط شرکت، مدیریت را آگاه ساخته و راه کارهای پیشگیرانه را ارائه نماید. در خصوص هر یک از موضوعات هموارسازی سود و درماندگی مالی شرکتها پژوهش های متعددی در سطح جهان انجام شده است، ولی در زمینه انگیزه های دستکاری سود توسط مدیران شرکتهای درمانده مالی، پژوهش های بسیار محدودی انجام شده است. در پژوهش های انجام گرفته در این خصوص نیز، پژوهشگران به نتایج کاملا متناقض و متضاد دست یافته اند، بنابراین از آنجایی که هیچ پژوهش قابل توجهی در خصوص احتمال دستکاری سود توسط مدیران شرکتهای درمانده مالی فعال در بورس اوراق بهادار تهران به انجام نرسیده است، لذا در این پژوهش رابطه هموار سازی سود و درماندگی مالی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفته و سعی خواهد شد تا به این پرسش پاسخ داده شود که آیا شرکتهای غیر ورشکسته در مقایسه با شرکتهای ورشکسته در چه حدی از پایداری سود براساس مدل های مختلف برخوردار هستند؟ و آیا مدیران شرکتها، زمانی که در وضعیت درماندگی مالی قرار می گیرند، برای بهتر نشان دادن وضعیت مالی و عملکردشان، جهت حفظ خود در بازار سرمایه، اقدام به هموار سازی سود می کنند یا خیر؟

 

[1] Earnings Management.

 

[2] Manipulation.

 

[3] Al-Attar, A . , Hussain , S. , and Zuo, L.Y. (2008).

 

[4] Rosner,R.L. (2003).

 

[5] Garcia Lara, J.M., Garcia Osma, B.and Neophytou,E. (2009)

 

[6] Conflict of Interest

 

[7]  Garcia Lara 2009

 

[8]  Biddle 2010

……………………………………………………………………………………………………………… 89

 

5-2. ایجاد حکومت اسلامی……………………………………………………………………………………………… 90

 

5-3. از بین بردن تضاد طبقاتی……………………………………………………………………………………………. 90

 

5-4. افزایش توان ملی …………………………………………………………………………………………………… 91

 

5-5. ارتقا توان بازدارندگی……………………………………………………………………………………………… 91

 

5-6. نخبگان سیاسی……………………………………………………………………………………………………… 91

 

5-7. تهدیدهای اصلی……………………………………………………………………………………………………. 91

 

5-8. اصل اسلام ………………………………………………………………………………………………………… 92

 

7-5. دارا بودن حکومت و نهادهای امنیتی………………………………………………………………………………… 93

 

پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………. 95

 

 

 

منابع ……………………………………………………………………………………………………………………..

 

کتاب‌ها ………………………………………………………………………………………………………………… 97

 

مقاله‌ها ……………………………………………………………………………………………………………….. 101

 

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………… 104

 

سایت‌های اینترنتی و خبرگزاری‌ها     104

 

پیشگفتار

 

حوزه مطالعات استراتژی‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران توسعه و تعالی چشمگیری داشته است به صورتی که در سه دهه گذشته ادبیات نسبتاً گسترده‌ای در زمینه تحلیل و تبیین استراتژی‌های سیاسی ایران خلق شده است. هر یک از اندیشمندان بر اساس ایستارها، ارزشها، برداشتها و چارچوبهای مفهومی خاصی به بحث و بررسی استراتژیهای سیاسی ایران پس از انقلاب اسلامی مبادرت ورزیده‌اند.

 

هدف این تحقیق توصیف و تبیین علمی و روشمند موفقیت یا عدم موفقیت استراتژی بازدارندگی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با توجه و تاکید بر تأثیر گذار بودن انجام مانورهای نظامی در محدود سال‌های 1384 تا 1391 است. بنابراین از ادبیات موجود در حوزه مطالعات سیاست خارجی ایران برای استخراج ویژگی‌های استراتژی‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران استفاده شد به طوری که یافته‌ها و داده‌های علمی نویسندگان و تحلیل گران سیاست خارجی ایران نقش برجسته در تألیف این تحقیق داشته است.

 

از سوی دیگر سعی شده تا با پردازش داده‌های موجود در خصوص یازده مانور بزرگ نظامی ایران از سال 1384 تا 1391 در قالب یک

 چارچوب نظری و مفهومی، ویژگی‌های مهم واصلی مانورهای نظامی ایران که مخصوص نیروهای مسلح ایران بوده و در پیشبرد بازدارندگی این کشور موثر بوده ارائه شود و به همین علت متن متفاوت و متمایزی ارائه شده است. از این رو مهم‌ترین ویژگی تحقیق حاضر، نگاه تحقیق به تأثیر گذاری مانورهای نظامی در پیشبرد بازدارندگی ایران است.

 

بر این اساس تحقیق در پنج فصل تنظیم شده است. فصل نخست به بحث و بررسی کلیات تحقیق می‌پردازد، فصل دوم به مبانی و چارچوب نظری تحقیق اختصاص دارد محقق در این فصل معانی، خاستگاه، اصول کلی و موقعیت جغرافیایی ایران در خصوص بازدارندگی را به عنوان چارچوب و مبانی تحقیق واکاوی می‌کند. هدف این فصل توضیح چرایی رویکرد ایران به بازدارندگی است. در فصل سوم ویژگی‌های استراتژی‌های سیاسی ایران مورد واکاوی قرار گرفته وسعی شده ویژگی‌هایی از استراتژی‌های سیاسی دولت ایران از سال 1384 تا 1391 به صورت مشخص و بارز مورد بررسی قرار گیرند. که ما را قادر می‌سازد تا ماهیت چند عاملی ویژگی‌های استراتژی‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران را مورد توجه قرار دهیم و متغیرهای مستقل تأثیرگذار بر استراتژی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران را تبیین نماییم. فصل چهارم تحقیق به توضیح و تبیین مانورهای نظامی ایران از سال 1384 تا 1391 اختصاص دارد. در این فصل ویژگی‌هایی از مانورهای نظامی ایران مورد بحث قرار گرفته که به صورت برجسته به عنوان ویژگی نیروهای مسلح ایران در دهه گذشته مورد توجه قرار گرفته است. در واقع این ویژگی‌ها وجه تمایز نیروهای مسلح ایران با سایر نیروهای نظامی است. در این فصل افزایش مانورهای نظامی از سال 1384 تا 1391 را محقق به عنوان حمایت از بازدارندگی ایران تلقی کرده و موفقیت بازدارندگی ایران را مربوط به ویژگی‌های منحصر به فرد نیروهای مسلح ایران دانسته.

 

در فصل پنجم نتایج به دست آمده از مطالعات ارائه شده و محقق سعی کرده چند پیشنهاد عملی در مورد مطالعات خود نیز ارائه دهد.

 

در حوزه عوامل تأثیر گذار بر استراتژی‌های سیاسی محقق در رساله، تقویت مردم سالاری، ایجاد حکومت اسلامی، از بین رفتن تضاد طبقاتی، داشتن سناریوی مشخص در سیاست خارجی، عدم تأثیرپذیری استراتژی‌های سیاسی از ویژگی‌های شخصیتی کارگزاران سیاسی، توجه به واقعیات اجتماعی ایران و دوری از بنیادگرایی را عوامل تأثیرگذار در موفقیت بازدارندگی ایران دانسته، همچنین در حوزه نظامی محقق، دست یابی ایران را به فن آوری روز دنیا، تجهیزات مدرن، داشتن رهنامه و راهبرد مناسب با تهدیدات متصور، استفاده درست از موقعیت جغرافیایی، استفاده از فنون جنگ‌های اطلاعاتی را عوامل موفقیت مانورهای نظامی ایران از سال 1384 تا 1391 دانسته. انجام این تحقیق مرهون و مدیون زحمات، الطاف، همکاری و همیاری بسیاری از فرهیختگان و دوستان گران سنگ است از این رو واجب می‌دانم از آنان سپاسگزاری کنم. از تمام نویسندگانی که از دسترنج علمی آنان به صورت مستقیم و غیر مستقیم در نگارش تحقیق بهره برده‌ام سپاسگزارم. از تمامی اساتید گروه علوم سیاسی و مدیر محترم گروه زبانهای خارجی دانشگاه تاکستان، اساتید محترم دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش به خصوص دکتر مهدی نجاتی پور و سرهنگ دکتر ایمانی و اساتید گروه امنیت ملی دانشگاه فارابی کمال تشکر و قدردانی را دارم. بر خود لازم می‌دانم از آقای شوندی و تمام پرسنل مهربان و باوفای بازداشتگاه دژبان ارتش و آقای پورمهر و زحمات دوست عزیزم جناب آقای داور خادمی و کاظم قاسمی تشکر و قدر دانی کنم. سرانجام دعای خیر پدر و مادرم و مساعدت معنوی همسرم و صبر و شکیبایی دخترم را ارج می‌نهم.

 

-1.  طرح موضوع

 

استراتژی سیاسی نگران بعد تاریک طبیعت بشر است به این معنا که به بررسی راه‌های استفاده حکومتها از قدرت نظامی برای پیگیری منافعشان می‌پردازد. در حال حاضر قدرت نظامی به معنی ظرفیت برای کشتن، صدمه زدن، اعمال زور و تخریب است. استراتژی هنر توزیع و اعمال ابزار نظامی برای تحقق اهداف سیاسی است. این تعریف نشان می‌دهد قدرت نظامی می‌تواند همانند دوران جنگ در زمان صلح نیز مثمر ثمر باشد. الیوت کوهن می‌گوید: « در حال حاضر می‌توان قدرت نظامی را به عنوان یک طرح کلی برای استفاده از ظرفیت قهر مسلحانه-و در ارتباط با ابزار اقتصادی، دیپلماسی و روانی قدرت- تعریف کرد که به بهترین نحو ممکن سیاست خارجی را با وسایل آشکار، پنهان و ضمنی حمایت می‌کنند .

 

انجام مانورهای نظامی در مواقع مورد نیازآشکارترین حمایت ممکن از استراتژی‌های سیاسی در زمان صلح را به عمل می‌آورد. تولید انواع تسلیحات نظامی، دست یابی به فن آوریهای پیشرفته صنایع نظامی، خودکفایی در تولیدات صنعتی نظامی، به صورت پنهان و ضمنی استراتژی‌های سیاسی را حمایت می‌کنند.

 

تحصیل اهداف سیاسی وظیفه اصلی سیاستمداران است و توجه طراحان استراتژیک سیاسی به این معطوف است که چگونه میتوان از منابع نظامی برای تحصیل و یا حمایت از اهداف سیاسی استفاده کرد. به این منظور جمهوری اسلامی ایران نیز برای پیشبرد استراتژی بازدارندگی  خود اقدام به انجام سلسله مانورهای نظامی کرده که البته از سال 1384 به بعد به علت حاکم شدن طیف جدیدی از حاکمان سیاسی در ایران وتاکید ایشان بر آرمان‌های اولیه و بنیادین انقلاب اسلامی، تعداد وکیفیت انجام این مانورها بسیار تغییر کرده است.

 

هر بررسی رضایت بخشی از نقش قدرت نظامی در تحصیل استراتژی‌های سیاسی، می‌بایست جای مناسب استفاده از قوای قهریه رادر عرصه کلی سیاست گذاری خارجی مشخص کند؛ که این موضوع در خصوص نیروهای مسلح ایران با پیچیدگی خاص همراه است به این علت که نیروهای مسلح ایران مستقیماً تحت فرماندهی رهبر انقلاب هستند و از دولت به عنوان کارگزاصلی و مجری استراتژی‌های سیاسی تبعیت نمی‌کنند. همچنین ویزگیهای شخصیتی وبنیادگرایی کارگزاران اصلی سیاست خارجی ایران از سال 1384 تا 1391 و شخص رئیس جمهور وپا فشاری ایشان بر دست یابی به انرژی صلح آمیز هسته‌ای، باعث به وجود آمدن چالشهای امنیتی، اقتصادی، سیاسی، نظامی به مراتب بیشتری نسبت به دوران مشابه قبل از سال 1384 در ایران شده و به نظر می‌رسد دلیل افزایش تعداد مانورهای نظامی ایران از سال 1384 تا 1391 نیز حمایت از بازدارندگی این کشور بوده.

 

در واقع استراتژی سیاسی بخش حایز اهمیتی از سیاست کلان حکومتی را تشکیل میدهد که از عرف و عادت و یا مقررات و قواعد مندرج در قانون اساسی تبعیت خواهد کرد؛ بنابراین بدیهی است تحت تأثیر دگرگونی‌های اجتماعی اصلاح‌طلبانه و یا انقلابی، استراتژی سیاسی نیز دست‌خوش تغییر و تحولاتی در اصول بینش و روش گردد.

 

با در نظر گرفتن تغییرات سیاسی و اجتماعی دگرگون ساز و سرنوشت سازی که از سال 1384 با به قدرت رسیدن دکتر احمدی نژاد و طیف سیاسی وابسته به او در ایران ایجاد شد. مطالعه استراتژیهای سیاسی ایران در این دوره البته با تاکید بر نقش توان نظامی درپیشبرد استراتژی بازدارندگی هدف اصلی این رساله خواهد بود.

 

در این رساله پژوهشگر قصد دارد تا بررسی نماید که مانورهای نظامی چه تأثیری در استراتژیهای سیاسی ایران در محدوده سالهای 1384 تا 1391 داشته است.

ای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار در پی خواهد داشت.

 

در طی دهه­ اخیر، شدت یافتن رقابت میان بانکها در جهت بدست آوردن سهم بیشتری از بازار توجه آنها را به سمت شناخت دقیقتر و عمیقتر نیازها و خواسته های مشتریان سوق داده است. در این رابطه توجه به دگرگونی فعالیت­های اصلی بانکها توسط فناوری­های جدید و ارائه­ خدمات بانکداری الکترونیک به عنوان مهمترین فناوری­های ارتباطی در دو دهه­ اخیر ضروری است.

 

از آنجا که کاربران سیستمهای اطلاعاتی در حوزه­ بانکداری به نوعی مصرف ­کننده تلقی می­شوند پذیرش یا عدم پذیرش فناوری در حوزه­ رفتار مصرف کننده مطرح می شود؛ و با توجه به ماهیت الکترونیکی خدمات نوین بانکی می توان پذیرش آن را درحوزه­ سیستم­های اطلاعاتی مطرح نمود.

 

 

علیرغم سرمایه ­گذاری­های فراوان انجام شده در زمینه­ کاربری فناوری­های اطلاعاتی در عرصه­ بانکداری میزان استفاده از این فناوری­ها چندان بالا نمی باشد. این موضوع نیاز به انجام پژوهش برای شناسایی عوامل تعیین­کننده پذیرش سیستمهای نوین بانکداری توسط کاربران را آشکار می سازد. از این رو درک عواملی که موجب پذیرش فناوری­های جدید می شود و ایجاد شرایطی که تحت آن، فناوری­های اطلاعاتی مورد نظر پذیرفته شود از پژوهش­های مهم در زمینه شناسایی و تبیین رفتار مصرف کننده است. چرا که موفقیت در عرصه­ بانکداری امروز مستلزم پذیرش خدمات نوین از سوی مصرف­ کنندگان است. بررسی عوامل موثر بر رفتار مصرف کنندگان در استفاده از خدمات بانکی الکترونیکی برای نهادینه کردن و اجرای بانکداری الکترونیکی به نحو مطلوب امری ضروری است.

 

در ایران نیز تحقیقات بسیاری در زمینه شناسایی عواملی که بر پذیرش بانکداری الکترونیک و شاخه­های مختلف  آن انجام شده است؛ لیکن تحقیقاتی که تاکنون انجام شده است بیشتر در زمینه ی مشتریان حقیقی بوده و تاکنون تحقیقی که به طور ویژه رفتار مصرف­ کنندگان حقوقی را مورد بررسی قرار دهد انجام نشده است. از آنجا که تاکنون امکان ارائه­ خدمات الکترونیک برای مشتریان حقوقی چندان فراهم نبوده است رفتار این بخش از مشتریان که سود­آوری بیشتری نیز برای بانک ها دارند، مورد مطالعه قرار نگرفته است؛ لیکن با برطرف شدن مشکلات قانونی مانند حق امضا و …. برخی از بانک­های کشور درصدد گسترش دامنه­ خدمات برای مشتریان حقوقی خود هستند. با توجه به حجم بالای تراکنشهای مالی مشتریان حقوقی، بانک­ها باید خدمات شیوه­ عمل و عملکرد خود را باب طبع آنها بنمایند تا بتوانند نیازهای آنان را تامین کنند. از این رو در این پژوهش رفتارمشتریان حقوقی به طور ویژه مورد بررسی قرار می گیرد. چرا که هر سازمان دارای هدف­های خاص خرید، سیاست­ها، رویه­ ها، ساختارهای سازمانی و سیستم­ها است. که طبعا نوع استفاده از خدمات بانکی را نیز متاثر می سازد. (کاتلر, 1383, ص. 215)

 

محققین حوزه های سیستم­های اطلاعاتی یا فناوری اطلاعات با مدل­های متعددی در حوزه­ پذیرش فناوری مواجه هستند که یکپارچه کردن مدل­ها در قالب تئوری یکپارچه پذیرش و به کارگیری فناوری از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو مدل نهایی این تحقیق نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری است که آن را می توان حاصل تلفیق چندین مدل مشهور در زمینه پذیرش فناوری دانست. هدف این نظریه دست یافتن به دیدگاه واحد درباره پذیرش کاربران است.که سازه­های آن مهمترین عناصر شکل دهنده مدل های پیشین  است.

• ایرانیان و هندیان هر دو از نژاد آریایی هستند و پیش از دوران مهاجرت بزرگ، دارای پیوندها ی گوناگونی بوده‌اند. پس از مهاجرت به هند و ایران روابط گسترده‌ای میان ایران و هند وجود داشته است. نزدیکی‌های زبانی و فرهنگی و نژادی از آن دوران دو تمدن ایرانی و هندی  را دارای  روابط پردامنه‌ای کرده بود؛ چنان چه گاه قلمرو ایران در دوران‌هایی چون داریوش بزرگ تا آن سوی سند ادامه داشت. این روابط در طول سده‌های بعد نیز ادامه داشته است. در دوران نوین نیز روابط رسمی‌ایران و هند پس از استقلال هند برقرار گردید. نخستین جرقه‌های آغاز روابط سیاسی دو کشور را باید در سال 1947 و حضور هیئت بلندپایه‌ی ایرانی در دهلی نو و اعلام علاقه‌مندی به کشور تازه استقلال‌یافته‌ی هند دانست. به عبارتی، روابط ایران و هند در مارس 1950، در مدت کوتاهی پس از استقلال هند، برقرار شد و دهلی نو و تهران پیمان دوستی‌ای با نام «صلح و دوستی ابدی» امضاء نمودند؛ اما از نظر سیاسی پس از آن و در عمل هر یک از دو کشور وارد ائتلاف‌های متضاد دوران جنگ سرد شدند و گسترش روابط دوجانبه را متوقف نمودند؛ یعنی عملاً ایران از طریق مشارکت در «پیمان بغداد و سنتو» روابط نزدیکی را با آمریکا و پاکستان برقرار نمود و هند هم به رغم خط‌ مشی عدم تعهد، در کنار شوروی قرار گرفت.

 

 

1-2- بیان مسأله

 

شرایط امروز نظام بین‌‏الملل به‌گونه‏‌ای است که توسعه و بقای کشورهای واقع در هر منطقه، به میزان همکاری، مشارکت و همگرایی آنها بستگی دارد. از سوی دیگر، سطح و کیفیت همکاری‌ها نیز با ویژگی‌های جغرافیایی، ژئوپلیتیک و ظرفیت‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای واقع در هر بلوک ارتباط مستقیم دارد.در این میان ایران و هند به‌عنوان دو کشور تأثیرگذار و قدرتمند آسیایی، دارای اشتراکات و روابط تاریخی و فرهنگی بسیاری می‌باشند که دو کشور را همواره به گسترش ارتباطات تشویق نموده است (عسگریان 1392

 ،17 ).

 

این در حالی است که در سال‌های اخیر سیاست خارجی هند در قبال ایران با تحولاتی نوین روبرو بوده است و این کشور در روابط خود با ایران تعدیلاتی را به عمل آورده است. تقریبا بعد از جنگ سرد و به طور مشخص تری بعد از سال ۲۰۰۰  سیاست خارجی هند از نهروئیسم به نئولیبرالیسم و حتی نئورئالیسم تغییر جهت داده است. در این بین در گرایش‌های نئولیبرالیسم و نئورئالیسم توجه یک کشور به قدرت‌های بزرگ افزایش می‌یابد. لذا به نظر میرسد که بر اساس این دو نگرش که یکی(نئولیبرالیسم) در حوزه اقتصادی است و دیگری(نئورئالیسم) در حوزه سیاسی- امنیتی هندوستان به سمت قدرت‌های بزرگ پیش رفته است و چون این سیاست را اتخاذ کرده است، سیاست خارجی آن نیز تحت تأثیر دیدگاه ها، برداشت‌ها و سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ هم قرار دارد. در این بین این هندوستان نیست که تعیین کرده که در حوزه انرژی وارد همکاری‌‌هایی  با ایران نشود، چرا که واقعیت‌های استراتژیکی و اقتصادی هند نشان می‌دهد که این کشور برای به حرکت درآوردن چرخ اقتصاد خود نیازمند انرژی کشور‌های مختلف بویژه ایران است. در واقع آن چه باعث شده تا هند از همکاری با ایران در پروژه‌های انرژی صرف نظر کند فشاری است که برخی کشورهای غربی  به ویژه ایالات متحده آمریکا در قالب تحریم‌های بین المللی به هند وارد می‌کند و دقیقا نیز به همین علت است که بسیاری از محافل استراتژیک هند معتقد هستند که توسعه بیش از حد مناسبات هندوستان بابرخی قدرت‌های غربی بویژه با آمریکا به استقلال هند در عرصه سیاست خارجی آسیب زده و باعث شده است تا بسیاری از واقعیت‌های ژئوپلتیک، ژئواکونومیک، ژئوکالچر و ژئواستراتژیک هند در پرتو سیاست‌های ایالات متحده نادیده گرفته شود.

 

از سوی دیگر درسیاست خارجی ایران نیز قدرتمند شدن هند را در راستای سیاست دنیای چندقطبی و مخالفت با یک‌جانبه‌گرایی آمریکا  را در چارچوب منافع ملی خود ارزیابی می‌کند. هند با جمعیتی بیش از یک میلیارد و دویست میلیون نفر و وسعت سرزمینی به اندازه بیش از دو برابر ایران با یک دهه رشد اقتصادی 8 درصدی و عضویت در باشگاه هسته‌ای دارای توانایی بالایی در تأثیرگذاری منطقه‌ای و حتی جهانی است. این کشور دارای مؤلفه‌های اصلی قدرت یعنی وسعت، جمعیت و قدرت نظامی‌است و رشد سریع اقتصادی آن، هند را به یکی از قطب‌های اقتصادی جهان در آینده نزدیک تبدیل خواهد کرد. از این لحاظ تقویت روابط اقتصادی ایران و هند به نفع منافع دو کشور است و می‌تواند نقش مهمی‌در ثبات و امنیت منطقه داشته باشد. اما در ‌این میان، موضوعات چالش‌برانگیزی نیز در روابط ایران و هند وجود دارد؛ موقعیت خاص ایران در صحنه بین‌المللی و رقابت استراتژیک ایران و آمریکا باعث حساسیت قدرت‌های غربی و به‌ویژه آمریکا به نزدیکی روابط ایران و هند شده است. به‌طوری‌که ایالات متحده آمریکا بارها از هند خواسته است تا مناسبات خود را با ایران در حوزه‌های استراتژیک مثل انرژی و تسلیحات محدود کند. به عبارتی روابط ایران و هند در حال حاضر به‌شدت تحت تأثیر دو محیط قرار دارد: یکی محیط داخلی ایران و هند است که در متن این محیط دو کشور تمایل به توسعه و گسترش مناسبات دارند؛ اما محیط بیرونی هم وجود دارد به‌ویژه تحریم‌های بین المللی به رهبری ایالات متحده آمریکا که درصدد است این روابط در حد محدود باقی بماند. در این راستا پژوهش حاضر درصدد است با توجه به شرایط جدید بین المللی بویژه  روی کارآ مدن دولت جدید در ایران و هم چنین توافقات اخیر ایران با کشورهای غربی بر سر پرونده هسته ای و گشایش  نسبی در سیاست خارجی،به واکاوی دوباره  حوزه تعاملی وتقابلی  دو کشورایران و هند در حوزه سیاست خارجی با هدف نزدیک کردن دیدگاه‌های دو کشور در مسائل منطقه‌ای و مورد علاقه بپردازد.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

5-2) نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

5-2-1) نتایج آمار توصیفی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

5-2-2) نتایج آماراستنباطی……………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

5-3) پیشنهاد بر اساس یافته های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….

 

5-4) محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

 

صفحه         148   148   153   153   154   155   156   157   158   159   161   166   178       180   180   180   183   186   187

 

 

 

عنوان     5-5) پیشنهاد برای تحقیقات آینده …………………………………………………………………………………………………………………………..   منابع   منابع فارسی  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….   منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   پیوست ها   پیوست الف : پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..   پیوست ب: خروجی LISREL برای مدل تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..   پیوست پ : پایایی پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………………………………   پیوست ت : جدول آزمون همبستگی بین متغیر ها……………………………………………………………………………………………………

 

 

صفحه     187       189   193       199   203   214   222

 

 

عنوان     فهرست جداول   جدول2-1) انواع تقاضا و وظایف مدیریت بازاریابی ……………………………………………………………………………………………………   جدول2-2) اجزای ترفیع وتشویق ……………………………………………………………………………………………………………………………..   جدول2-3) مقایسه بین نظریه سازمان صنعتی، نظریه پورتر و رویکرد مبتنی بر منابع …………………………………………..   جدول3-1) صفات طیف پاسخی پرسشنامه محیطی ………………………………………………………………………………………………..   جدول3-2) توزیع سوالات پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………………..   جدول3-3) پایایی مربوط به سوالات پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………….   جدول4-1) توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر اساس جنسیت …………………………………………………………………………………..   جدول4-2) توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر اساس وضعیت تاهل …………………………………………………………………………..   جدول4-3) توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر اساس رده سنی…………………………………………………………………………………..   جدول4-4) توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر اساس میزان تحصیلات ………………………………………………………………………   جدول4-5) توصیف متغیر منابع شرکت ……………………………………………………………………………………………………………………   جدول4-6) توصیف متغیر قابلیت های شرکت ………………………………………………………………………………………………………….   جدول4-7) توصیف متغیر استراتژی های بازاریابی …………………………………………………………………………………………………..   جدول4-8) توصیف متغیر مزیت رقابتی ……………………………………………………………………………………………………………………   جدول4-9) توصیف متغیر عملکرد مالی …………………………………………………………………………………………………………………..   جدول4-10) توصیف متغیر عملکرد بازار ………………………………………………………………………………………………………………….   جدول4-11) شاخص های معنا داری و برازش مدل کامل ………………………………………………………………………………………   جدول4-12) شاخص برازش مدل اندازه گیری منابع شرکت ……………………………………………………………………………………   جدول 4-13) شاخص برازش مدل اندازه گیری قابلیت های شرکت ……………………………………………………………………….   جدول 4-14) شاخص برازش مدل اندازه گیری استراتژی های بازاریابی …………………………………………………………………   جدول 4-15) شاخص برازش مدل اندازه گیری مزیت رقابتی ………………………………………………………………………………….

 

 

صفحه         80   106   122   142   142   144   149   150   151   152   153   154   155   156   157   158   165   166   168   170   173

 

 

عنوان     جدول 4-16) شاخص برازش مدل اندازه گیری عملکرد بازرگانی …………………………………………………………………………….   جدول4-17) نتایج تحلیل مسیر ………………………………………………………………………………………………………………………………..   جدول4-18) محاسبه اثرات مستقیم متغیرهای مدل بر یکدیگر……………………………………………………………………………….   جدول4-19) نتایج آزمون فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….   فهرست نمودارها   نمودار4-1) درصد فراوانی برحسب جنسیت ……………………………………………………………………………………………………………..   نمودار4-2) درصد فراوانی برحسب وضعیت تاهل………………………………………………………………………………………………………   نمودار4-3) درصد فراوانی برحسب رده سنی……………………………………………………………………………………………………………..   نمودار4-4) درصد فراوانی برحسب میزان تحصیلات………………………………………………………………………………………………….   نمودار4-5) نمودار هیستوگرام منابع شرکت……………………………………………………………………………………………………………..   نمودار4-6) نمودار هیستوگرام قابلیت های شرکت……………………………………………………………………………………………………   نمودار4-7) نمودار هیستوگرام استراتژی های بازاریابی……………………………………………………………………………………………..   نمودار4-8) نمودار هیستوگرام مزیت رقابتی………………………………………………………………………………………………………………   نمودار4-9) نمودار هیستوگرام عملکرد مالی………………………………………………………………………………………………………………   نمودار4-10) نمودار هیستوگرام عملکرد بازار……………………………………………………………………………………………………………..

 

 

صفحه     174   177   177   178       149   150   151   152   153   154   155   156   157   158

 

 

عنوان     فهرست اشکال   شکل1-1) مدل علّی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………..   شکل2-1) چهار چوب روشAMITE ……………………………………………………………………………………………………………………….   شکل2-2) چشم انداز واستراتژی:چهار وجه کارت امتیازی متوازن…………………………………………………………………………..   شکل2-3) وجه مشتری معیار های اساسی………………………………………………………………………………………………………………..   شکل2-4) وجه مشتری: پیوند ارزش پیشنهادی با معیار های کلیدی نتیجه ………………………………………………………….   شکل2-5) شمای کلّی مدل مالکوم بالدریج ……………………………………………………………………………………………………………..   شکل2-6) جریان های عملکرد شرکت………………………………………………………………………………………………………………………   شکل2-7) زنجیره ی ارزش پورتر………………………………………………………………………………………………………………………………   شکل2-8) الگوی رقابت مبتنی بر پنج نیروی مایکل پورتر ………………………………………………………………………………………   شکل2-9) استراتژی های عمومی پورتر ……………………………………………………………………………………………………………………   شکل2-10) عوامل مزیت رقابتی یک کشور……………………………………………………………………………………………………………….   شکل2-11) ویژگی های موثر تقاضای ملّی در مزیّت رقابتی ……………………………………………………………………………………   شکل2-12) الگوی جامع مدیریت استراتژیک ……………………………………………………………………………………………………………   شکل2-13) مقایسه مفاهیم فروش وبازاریابی…………………………………………………………………………………………………………….   شکل2-14) ابعاد کالا ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   شکل2-15) طبقه بندی کالا های مصرفی ……………………………………………………………………………………………………………….   شکل2-16) عوامل موثر بر تصمیمات قیمت گذاری ……………………………………………………………………………………………….   شکل2-17)کانال های بازاریابی مصرفی…………………………………………………………………………………………………………………….   شکل2-18) سیستم بازاریابی عمودی ……………………………………………………………………………………………………………………….   شکل2-19) سیستم ارتباطات بازاریابی ……………………………………………………………………………………………………………………   شکل2-20) رویکرد مبتنی بر منابع در گذر زمان …………………………………………………………………………………………………….

 

 

صفحه         13   30   35   36   38   41   45   62   66   69   73   75   77   79   86   88   95   101   102   103   116

 

 

 

عنوان     شکل2-21) مدل از درون به بیرونRBV ………………………………………………………………………………………………………………….   شکل2-22) تحلیل استراتژی با بهره گرفتن از رویکرد مبتنی بر منابع ………………………………………………………………………….   شکل2-23) مدل مبتنی بر منابع از مزیّت رقابتی پایدار……………………………………………………………………………………………   شکل2-24) مدل یکپارچه از رویکرد مبتنی بر منابع و استراتژی رقابتی………………………………………………………………….   شکل2-25) اجزای تجزیه و تحلیل درون سازمانی که منجر به کسب مزیّت رقابتی می گردد ……………………………….   شکل2-26) مدل مفهومی اله وردی……………………………………………………………………………………………………………………………   شکل2-27) مدل مفهومی کرمپور و همکاران ……………………………………………………………………………………………………………   شکل2-28) مدل مفهومی پور جهانی ………………………………………………………………………………………………………………………..   شکل2-29) مدل مفهومی رابطه بین بازار گرایی و مزیّت رقابتی و عملکرد ……………………………………………………………   شکل4-1) مدل پایه تحقیق در حالت استاندارد………………………………………………………………………………………………………..   شکل 4-2) مدل پایه تحقیق در حالت معنا داری …………………………………………………………………………………………………….   شکل 4-3) تحلیل عاملی تاییدی عامل منابع شرکت در حالت استاندارد ……………………………………………………………….   شکل4-4) تحلیل عاملی تاییدی عامل منابع شرکت در حالت معناداری………………………………………………………………….   شکل4-5) تحلیل عاملی تاییدی عامل قابلیت های شرکت در حالت استاندارد……………………………………………………….   شکل4-6) تحلیل عاملی تاییدی عامل قابلیت های شرکت در حالت معناداری………………………………………………………..   شکل4-7) تحلیل عاملی تاییدی استراتژی های بازاریابی در حالت استاندارد…………………………………………………………..   شکل4-8) تحلیل عاملی تاییدی استراتژی های بازاریابی در حالت معناداری…………………………………………………………..   شکل4-9) تحلیل عاملی تاییدی مزیت رقابتی در حالت استاندارد……………………………………………………………………………   شکل4-10) تحلیل عاملی تاییدی مزیت رقابتی در حالت معناداری…………………………………………………………………………   شکل4-11) تحلیل عاملی تاییدی عملکردبازرگانی در حالت استاندارد…………………………………………………………………….   شکل4-12) تحلیل عاملی تاییدی عملکرد بازرگانی در حالت معناداری……………………………………………………………………

 

 

صفحه     117   118   123   124   126   132   133   135   136   163   164   167   168   169   170   171   172   173   174   175   176

 

 

 

 

چــکـیــده

 

در دنیای رقابتی امروز شرکت هایی موفق هستند که به توانند ارزش های بیشتری برای مشتریان به وجود آورند و بنا به گفته سرجیو زیمن[1] دلایل  بیشتری به مشتریان ارائه کنند تا آن ها را به خرید و ایجاد رابطه بلندمدت با شرکت ترغیب سازند.خلق ارزش برتر برای مشتری در سایه مولفه­های گوناگون اساس بهبود عملکرد بازرگانی شرکت ها را فراهم می سازد. این درحالی است که صاحب نظران پتانسیل شرکت های حاضر در بازار سرمایه­ای ایران را از لحاظ عملکرد بهتر ، بیشتر از این می دانند. بنابراین هدف این تحقیق شناسایی عواملی است که بر عملکرد بازرگانی شرکت ها مؤثرند.مطالعات مختلف بیانگر این مطلب است که چهار دسته متغیرهای مزیّت رقابتی، استراتژی­ های  بازاریابی، منابع و قابلیت­های شرکت می توانند بر عملکرد بازرگانی شرکت ها اثر بگذارند که در این بررسی به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده ­اند. تحقیق حاضر از لحاظ نوآوری می خواهد برای اولین بار در استان گیلان مزیّت­ها منابع و قابلیت ها را برای تبیین عملکرد بازرگانی شرکت ها در کنار استراتژی های بازاریابی در قالب یک مدل علّی بررسی نماید. این تحقیق از طریق یک مدل علّی سعی در تبیین تعیین کننده­ های عملکرد بازرگانی شرکت­ها را دارد. مزیّت رقابتی شامل سازه­های بهبود کیفیت محصولات و خدمات و میزان ورود به بازارهای پر منفعت می باشد. هم چنین استراتژی های بازاریابی نیز بر عملکرد بازرگانی شرکت ها تاثیر گذار است که این عامل دارای سازه­های توسعه محصولات  و خدمات ، کاهش  هزینه و قیمت و شفافیت تبلیغات می باشد. منابع شرکت نیز در این تحقیق  شامل : منابع فیزیکی که دارای سازه­های فن آوری تجهیزات و ظرفیت خدمات است. منابع مالی شامل سازه­های نقدینگی و توانایی به دست آوردن منابع مالی و منابع تجربی شامل    سازه های دانش ، تخصص و سنجش عملکرد گذشته  می باشد. و در نهایت آخرین متغیر تاثیر گذار بر عملکرد بازرگانی شرکت ها قابلیت­های شرکت می باشد و متشکل شده است از : دیدگاه تسهیمی دارای زیرسازه­های عقیده مشترک و توسعه توانایی­های شرکت. ساختار ارتباطی شامل زیر سازه­های روابط نزدیک با عرضه کنندگان،شناخت نیازهای مشتریان و سهام داران  و درک/پاسخ به فن آوری که شامل زیرسازه­های فراگرفتن پیشرفت های فن آوری و پاسخ سریع به تغییرات فن آوری می باشد. هدف کلی  این تحقیق طراحی و آزمون مدل علّی جهت تبیین  عملکرد بازرگانی شرکت­های تولیدی  استان گیلان می باشد.

 

جامعه آماری در این تحقیق شرکت­های تولیدی استان گیلان می­باشد. در تحقیق حاضر با بهره گرفتن از  شاخص ­های آمار توصیفی،هر یک از متغیرها تشریح و سپس با بهره گرفتن از مدل علّی نسبت به آزمون آن اقدام گردید. نتایج تجزیه و تحلیل ها نشان داد که به طور کلی بین منابع شرکت ها و استراتژی های بازاریابی و قابلیت شرکت ها و   استراتژی های بازار یابی رابطه وجود دارد. هم چنین بین استراتژی های بازار یابی و مزیّت رقابتی رابطه ی مثبتی حاکم است. از سوی دیگر، مزیّت رقابتی با عملکرد بازار و عملکرد مالی رابطه دارد. و در نهایت بین عملکرد بازار و عملکرد مالی رابطه ی مثبت و مستقیمی وجود دارد.

 

واژگان کلیدی: عملکرد بازار، عملکرد مالی، مزیّت رقابتی، استراتژی­ های بازاریابی،منابع شرکت، قابلیت­های شرکت

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

کلیّات تحقیق
1-1) مقــدمــه

 

به نظر می رسد که موفقیت شرکت ها و مؤسسات امروزی  در گرو شناخت هرچه بیشتر از مشتریان ،رقبا و سایر عوامل تاثیر گذار بر بازار

 است. نیازها و خواسته های مشتریان  همواره در حال تغییر هستند و تنها در صورت شناخت این تغییرات است که شرکت می تواند موفق شود. از سویی رقبا نیز به دنبال جذب مشتریان بیشتر برای خود هستند و در این راه از هیچ کوششی چشم پوشی نخواهند کرد. شناخت و      پیش بینی این عوامل و ارائه راه کار مناسب در برخورد با آن ها نقش کلیدی در موفقیت شرکت در بازار هدف  بازی خواهد کرد. از این رو گرایش به بازار و نیازهای مشتریان اولین ویژگی بازاریابی  جدید است و در این شرایط  مدیران  کامیاب کسانی هستند که سازمان خود را با شرایط روز همگام سازند و این زمانی امکان پذیر است که کارمندان و مدیران شرکت گرایش به عملکرد بازار  را به عنوان یک فرهنگ و بینش بپذیرند. (نوری نیا،1386،ص32) یک شرکت یا سازمان با تفکر بازارگرا به طور مستمر برخواسته های مشتریان نظارت دارد و تلاش می کند که به وسیله پاسخگویی ، عملکرد بازارگانی خود را ارتقاء دهد.(چیرانی و همکاران،1391،ص2) کارشناسان معتقدند که مزیّت رقابتی می تواند نقش به سزایی را در بهبود عملکرد بازرگانی شرکت ها  ایفا کند. مزیّت رقابتی ، وضعیتی است که یک بنگاه  را قادر  می سازد که با کارایی بالاتر و به کارگیری  روش های برتر، محصولات را با کیفیت بالاتر عرضه نماید و در رقابت سود بیشتری را برای بنگاه فراهم آورد. یک واحد اقتصادی زمانی دارای مزیّت رقابتی است که به تواند  به دلایل خاص که ناشی از ویژگی های آن واحد است( مانند وضعیت مکانی، فن آورانه، پرسنلی و….)به طور مداوم تولیدات خود را نسبت به رقبایش با هزینه ای پایین تر و کیفیت بالاتر عرضه کند.               (P108 ،2008،Yilmaz) امروزه مشتریان در کانون اصلی توجه شرکت ها قرار دارند و رضایت مندی    آن ها، عامل کسب مزیّت رقابتی برای سازمان ها است. لازمه جلب رضایت مشتری، برآورده ساختن کامل نیازهای آنان و شناسایی دقیق خواسته ها، انتظارات، تمایلات، توانایی ها و  محدودیت های آن ها در خرید محصولات است. با دست یابی به چنین اطلاعاتی می توان عوامل تاثیر گذار بر رفتار مصرف کنندگان را به خوبی تشخیص داد و در اتخاذ استراتژی های بازاریابی  شرکت ها (محصول،قیمت،توزیع،تبلیغ) از آن ها استفاده نمود. بنابراین محصولات شرکت ها باید مطابق با مزایایی مورد انتظار مشتریان باشد تا در نهایت بهبود عملکرد بازرگانی شرکت هارا منجر شود.(زرگریان،1391،ص2) دو عامل تاثیرگذار بر استراتژی های بازاریابی شرکت ها منابع و قابلیت های شرکت می باشند. منابع عبارتند از عوامل تولید که یک شرکت به وسیله آن ها کالا و خدمات با ارزشی برای مشتریانش تولید می نماید.برای نیل به این هدف آن ها از منابعی استفاده می کنند و تا اندازه ای که این منابع نسبت به رقبا برتر باشد،این شرکت ها موفق تر خواهند بود. (پور جهانی،1388،ص2) و قابلیت های شرکت ترکیبی از مهارت ها ، دانش و رفتارهایی که در سرتاسر شرکت  یا سازمان وجود دارد و در افراد ، سیستم ها ، فرایند ها و ساختارها منعکس می شود. در یک تعریف دیگر ، مهارت هایی که شرکت برای تبدیل  داده ها به ستاده ها به کار می گیرد تا در قالب فرایندهای سازمانی از ترکیب منابع محسوس  و نامحسوس  برای به دست آوردن اهداف مورد نظر مانند خدمت به مشتری ، توانمندی های توسعه محصول برتر، نوآوربودن کالاها و خدمات استفاده نماید.(غلامین،1390،ص12) بنابراین شرکت ها برای رسیدن به عملکرد بازرگانی  بالاتر از میانگین صنعت خود، باید سرمایه گذاری سازگاری در منابع و قابلیت هایشان بکنند، پس هر چقدر رقابت شدیدتر می شود اهمیت شناسایی منابع  و قابلیت ها ، خود را بیشتر هویدا می سازد. (پورجهانی،1388،ص3)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-2) بیان مساله

 

در محیط پیچیده[2] و پویای[3] در حال تغییر امروزی، شرکت ها نیازمند طراحی و اتخاذ استراتژی هایی هستند که به تواند به آن ها در بهبود روز افزون عملکرد شان یاری رساند. زیرا در چنین محیط رقابتی ،تنها    شرکت هایی می توانند دوام آورده و به حیات خود ادامه دهند که از گردونه رقبا جا نمانده و خود را با شرایط بازار رقابتی همگام نمایند. به عبارت دیگر مدیران شرکت ها، حاصل تصمیم گیری های خود در قالب انتخاب استراتژی را در آینه ی معیارهای عملکردی مشاهده خواهند نمود . تجزیه و تحلیل مقایسه عملکرد مشاهده شده با روند گذشته، با رقبا و یا متوسط صنعت[4] ، باز خورد مناسبی را جهت تصمیم گیری و انجام  فعالیت های آتی فراهم می آورد.به همین دلیل یکی از اهداف همه شرکت ها در طول زمان،بهبود مستمر[5]عملکرد بوده و است . البته لازم به ذکر است که عملکرد هم به معنای رفتارها و هم به معنای نتایج است . زیرا رفتارها از افراد و اجرا کننده ناشی می شوند و عملکرد را از یک مفهوم انتزاعی به عمل تبدیل می کنند. (p1130، 1988 ، Brumback)

 

عملکرد بازرگانی[6] یکی از مهم ترین متغیر های مورد بحث در تحقیق های مدیریتی است و بدون شک      مهم ترین معیارسنجش موفقیت در شرکت های تجاری به حساب می آید و به ارزیابی و سنجش اهداف واقعی به دست آمده یک سازمان، بر مبنای برنامه های پیش بینی شده اشاره دارد  سنجش عملکرد وسیله ای برای اندازه گیری و حصول اطمینان از این که استراتژی های سازمان منجر به دستیابی به اهداف شده است،      می باشد.(چیرانی و همكاران ،1391،ص4) عملکرد شرکت، میزان موفقیت یک شرکت در خلق ارزش[7] برای قسمت های مختلف بازار است. در نهایت عملکرد شرکت بر اساس دست یابی به اهداف کسب و کار از طریق واحد های مختلف شرکت، تعیین می شود. شرکت های با عملکرد مطلوب ، ارزش را در طول زمان خلق می نمایند. این امر در شرکت های با عملکرد نا مطلوب صورت نمی گیرد . قسمت های مختلف بازار به دنبال ارزش های مختلفی هستند. بنابرین این خلق ارزش و عملکرد شرکت تنها از قسمت های مختلف بازار قابل ارزیابی است. (سایمونز[8]،1385،ص249)

 

یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر بهبود عملكرد بازرگانی شرکت ها و سازمان ها مزیّت رقابتی  است.(رهنورد ،1382،ص21) به عبارت بهتر بدون مزیّت رقابتی، شركت ها نمی توانند عملكرد خود را مدیریت نمایند باید در نظر داشت عرصه اقتصاد نوین جهانی با ویژگی هایی چون تغییرات فن آوری ، یکپارچگی نظام اقتصادی در سطح بین المللی و رقابت نزدیک ، از یک سو منشأ تهدیدها و از سوی دیگر زمینه ساز فرصت ها[9] برای سازمان ها است. موفقیت در چنین محیط هایی در گرو مزیّت رقابتی است . مزیّت رقابتی ارزش های قابل ارائه شرکت برای مشتریان است به نحوی که این ارزش ها از هزینه های مشتری بالاتر است. (پورتر[10] ،1384،ص72) در بررسی عوامل تأثیرگذار در مزیت رقابتی مشاهده می شود كه در دنیای رقابتی امروز ، سازمان ها به منظور بقای خود نیاز به استفاده از استراتژی های بازار یابی دارند بررسی ها نشان داده است که ناموفق بودن شرکت ها از ناتوانی آن ها در بهره گیری از استراتژی های بازاریابی نشأت می گیرد. این شرکت ها کسب سود بیشتر را بر رضایت مشتریان ترجیح می دهند.    (فخیمی آذر،1390،ص2) محصول (کالا و خدمت ) باید مطابق با مزایای مورد انتظار مشتری باشد و قیمت مناسب با توانایی های خریدار . این محصول باید در دسترس مشتری قرار بگیرد تا در خرید آن دچار مشکل نشود و در نهایت تبلیغات[11] لازم نیز انجام گیرد تا مصرف کنندگان بالقوه از وجود چنین محصولی با خبر شوند. در واقع استراتژی های بازار یابی ، مسیر عملکرد سازمان را با بهره گرفتن از متغیرهای قابل کنترل در محیطی که عوامل غیر قابل کنترل دارد (بازار خارجی) مشخص می کنند. (p22، 2004 ،Chan) دو عامل تأثیر گذار بر استراتژی های بازاریابی شرکت ها، منابع و قابلیت های شرکت می باشد . منابع عبارت است از عوامل تولید که یک شرکت به وسیله آن ها کالا و خدمات با ارزش را برای مشتریانش تولید      می نماید. ( p48، 1999، Charbaghi and Lynch) و قابلیت ها عبارتند ازمهارت های مورد نیاز یک شرکت برای کسب مزیّت کامل از منابع در اختیارش . به زبان دیگر قابلیت ها عبارتند از مهارت های یک شرکت در هماهنگ سازی منابع و استفاده بهره ور از آن ها. لازم به ذکر است که قابلیت های یک شرکت محصول ساختارسازمانی و نظام های کنترل آن می باشد. (علی احمدی ، الهیاری ،1382،ص44) بنابراین به نظر می رسد شرکت ها جهت بهبود عملکرد بازرگانی خود (عملکرد بازار- عملکرد مالی ) باید به استراتژی های بازار یابی که سبب خلق ارزش برای مشتریان و متمایز کردن شرکت در میان رقبا می شوند توجه نمایند. حال این تحقیق می خواهد در قالب یک مدل علّی به تبیین عملکرد بازرگانی شرکت های تولیدی استان گیلان با تأکید بر استراتژی های بازاریابی، منابع شركت، قابلیت ها و مزیّت های رقابتی بپردازد.

 

[1]. Sergio Zyman

 

[2] . Complex

 

[3] . Dynamic

 

[4] . Industry Average

 

[5] . Continuous Improvement

 

[6] . Performance Commerce

 

[7] . Value Creation

 

[8] . Robert Simons

 

[9]  . Chances

 

[10] . Michael Porter

 

[11] .Propaganda