وبلاگ

اندیشمندان و صاحبنظران برای توصیف عصر کنونی، اصطلاحات گوناگونی مانند عصر فراصنعتی، عصر اطّلاعات، موج سوم یا جامعه دانشی را به کار برده­اند. اصطلاحات و واژگان به کار رفته، تماماً  در یک چیز مشترک هستند و آن اهمیت دانش در عصر کنونی است؛ دراکر اندیشمند معروف مدیریت می­گوید: ما در حال وارد شدن به یک جامعه دانشی هستیم که در آن منابع مهم اقتصادی دیگر شامل سرمایه مالی، منابع طبیعی، نیروی کار و … نیستند و منبع اصلی اقتصادی، دانش خواهد بود. قرن 21، قرن دانش محوری است. در عصری که اطّلاعات و دانش اهمیت چندانی پیدا کرده است سرمایه فکری[1] به عنوان یک عامل تولید ثروت در مقایسه با سایر دارایی­ های مشهود و فیزیکی، ارجحیت بیشتری پیدا می­ کند (بونتیس، 1998). امروزه برای فراهم نمودن حداکثر شرایط لازم برای دست­یابی به اهداف و استراتژی­ها، سازمان­ها نه تنها باید     دارا­یی­های نامشهود خود را شناسایی، اندازه ­گیری و مدیریت کنند بلکه می­بایست همواره سعی کنند تا این گونه دارایی­ ها را به طور مستمر ارتقا و بهبود بخشند. واقعیت این است که سازمان­هایی که نتوانند دارایی­ های دانشی خود را به طور

 مستمر ارتقا دهند، بقا خود را با خطر از دست دادن و فنای خود، مبادله خواهند کرد. بنابراین انتظار می­رود شرکت­هایی که از سرمایه فکری و انسانی بالاتری برخوردارند، عملکرد مالی آن­ها نیز بالاتر باشد. سرمایه فکری سرمایه­ای فراتر از دارایی­ های فیزیکی و دارا­یی­های مشهود است. امروزه سهم سرمایه فکری به دلیل تولید دانش و اطّلاعات و در نتیجه تولید ثروت در اقتصاد مبتنی بر دانش می ­تواند نقش مهمی در خلق ارزش افزوده و تولید ناخالص داخلی داشته باشد. به همین دلیل در سطح بنگاه­های اقتصادی نیز عملکرد مالی شرکت­ها می ­تواند تحت تأثیر دارایی­ های فکری و سرمایه انسانی قرار گیرد. در سازمان­ها و شرکت­های پیشرو امروزی، سهم دانش نسبت به سایر منابع روز به روز در حال افزایش بوده به طوری که امروزه تداوم فعالیت و سودآوری اکثر سازمان­ها و شرکت­ها وابسته به دانش است. بنابراین هرچقدر سازمان­ها و شرکت­ها به لحاظ دارایی­ های نامشهود[2] و سرمایه فکری غنی باشند، بهتر و سریع­تر می­توانند به سطوح بالای رشد و توسعه دست یابند.

به لحاظ واژه شناسی سرمایه در گردش در مقابل عبارت انگلیسی (Working Capital) آورده شده است و در تعبیر انگلیسی آن مترادف (Circulated Capital) است، چون بخشی از سرمایه شرکت را شامل می­ شود که نقشی مشابه خون در رگ­ها را دارد. به طورکلی، سرمایه در گردش به سرمایه ­گذاری شرکت در دارایی­ های کوتاه­مدت از قبیل وجه نقد، اوراق بهادار کوتاه­مدت، حساب­های دریافتنی و موجودی­های کالا اطلاق می­ شود و خالص سرمایه در گردش عبارت است از دارایی­ جاری منهای بدهی جاری.

مدیریت سرمایه در گردش در ارتباط با تصمیمات تأمین مالی و کنترل دارایی­ های جاری واحدهای انتفاعی از یک طرف و تأمین مالی بلندمدت و مخاطرات ناشی از تأمین مالی کوتاه­مدت و بلند­مدت از طرف دیگر، اهمیت موضوع را آشکار می­سازد. ماهیت رشد دارایی­ های کوتاه­مدت از منابع مالی کوتاه­مدت، باید مورد توجه مدیران مالی قرارگیرد تا شرایط لازم برای تحقق اهداف کوتاه­مدت و تداوم فعالیت در بلند­مدت فراهم شود. مدیریت سرمایه در گردش با تأمین مالی و مدیریت دارایی­ های جاری مؤسسات در ارتباط است (نیکومرام و دیگران، 1386).

[1]. Intellectual Capital

[2]. Intangible Assets