وبلاگ

:

 

1-1-بیان مسئله:

 

بخش قابل ملاحظه ای ازتفسیر های قرآن متعلق به قرن های 4 تا 10 هجری قمری است .دراین قرون تفسیر های متعددی به زبان های فارسی و عربی نوشته شده است ایرانیان فارسی زبان بعد از ورود اسلام به ایران با ایمان آوردن و رشد و پرورش در مکتب اسلام پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) با اینکه عربی زبان مادریشان نبود اما با فراگرفتن آن و بحث و تفحص  درقرآن وآموزه های اسلامی بزودی توانستند،در میان خود مفسران و قرآن پژوهانی را تربیت کنند.برای آنها بهترین راه آشنا کردن عامه مردم با قرآن شرح و بسط وتفسیر کردن آن به زبان فارسی بود.مثلا برای اولین بار جمعی از علمای ماوراء النهر،دست به ترجمه وتفسیر جامع البیان فی تفسیر القرآن طبری زدند.آن ها با استناد به آیه و” وما ارسلنا  من رسول الابلسان قومه”(ابراهیم-4)،بر این باور بودندکه درست است قرآن به زبان عربی است اما پیامبری که خاتم رسولان است و دین او تمام کننده ادیان است ،باید برای هر قومی بتواند سخن بگوید ،و این کار ممکن نبود مگر از راه ترجمه قرآن و آموزه های هر دین به زبان هر قوم که این کار را مومنان و معتقدان هر قوم باید انجام می دادند،این ترجمه که به ترجمه تفسیر طبری معروف شد اولین اقدام آنان برای انتقال مفاهیم قرآن به مردم و به زبان فارسی شد.از آن پس نگارش تفاسیرو کتب علوم قرآن به زبان فارسی جواز گرفت و رایج شد.

 

نور یکی از واژگان پر بسامد قرآن است که ضرورت معنی شناسی آن بارویکرد قرآنی همراه با مصادیق تاویل های خاص برای جامعه علمی قرآنی قابل تامل است ازسویی بررسی نوع اندیشه مفسران دقیق النظر کهن اقتضا می کند موضوع مهمی باشد و نتیجه آن را بتوان در معرض مطالبات و تحقیقات قرآن پژوهی قرار داد،نویسنده این موضوع رابارویکردتازه ای که می تواند تحلیل روابط منطقی این واژه در قرآن ازدیدگاه متفاوت صاحب نظران درمتون کهن بیان کندهمراه باپاره ای ازنظرات مفسران جدیدبه صورت مقایسه ای کارکرده ایم.

 

-1-2 اهداف پژوهش :

 

الف: آشنا ساختن مخاطب با تئوریها و نظریات علوم جدید مانند:معنی شناسی و ارائه                                                                                                                                   متدهائی که استفاده از این علوم را برای پژوهشگران قرآنی میسر می سازد.

 

ب:آشنا کردن قرآن پژوهان با  تفاسیرکهن فارسی به ویژه درحوزه های متفاوت ادبی                           ارائه روش هایی که پزوهشگران را قادر

 می سازد تا از تفاسیر کهن استفاده کنند و  بهره های زیادی ببرند،چراکه واژه نور شاید در همه تفاسیر بویژه در تفاسیر معاصر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته باشد ولی در تفسیر کهن چنین اقدامی تا کنون انجام نشده است و با تحقیق حاضر می  توان به تبیین و تحلیل در این زمینه یعنی معنا شناسی واژه “نور” رسید.. ج:یادآوری ترکیبات واژگانی وگاه اسجاع متنوع آنها برای  استفاده دانشجویان به منظور پلی به گذشته

 

3-1-روش پژوهش:

 

کتابخانه ای و روش فیش برداری در ابتدا آیات در بردارنده نور از قرآن استخراج شد و سپس در هر تفسیر هر مطلبی درباره آن آیه آورده بود فیش برداری شد ودر پایان با تطبیق هرآیه در همه تفاسیر نظر مفسرین کهن درباره هرآیه استخراج شد.

 

 

 

4-1- رونداجمالی وتفضیلی پژوهش:

 

1-4-1-رونداجمالی پژوهش دربخش های زیرمعرفی می گردد:

 

1-معناشناسی وعلوم مرتبط باآن

 

2.گزینش ومعرفی اجمالی ازنه متن تفسیری کهن فارسی

 

3.گردآوری اطلاعات ازرهگذراستخراج شواهدمثال ازاین متون برمبنای کاربردواژه نوردرمتون برگزیده

 

4.بررسی وتجزیه وتحلیل کل آیات موردنظرازتفاسیرمربوطه وکتب دیگر

 

5.جمع بندی مطالب ونتیجه گیری ازمباحث

 

2-4-1روندتفصیلی پژوهش:

 

 

 

5-1پرسش هاوفرضیه های پژوهش:

 

1-5-1پرسش های پژوهش:

 

-واژه نور و در مقابل آن ظلمت در متون تفسیری کهن تا چه حد است؟

 

-معنی شناسی این واژه از نظر مفسرین قدیم چه حیطه ای را فرا میگیرد؟

 

-کدام یک از مفاهیم تفسیری این واژه بیشتر استفاده شده است ودر نتیجه این مورد فتح بابی است بر ای فراوانی این واژه،واژه نور در تفاسیر کهن تبیین و برای دانشجویان و اهل دانش قابل استفاده باشد

 

-معرفی اجمالی متون تفسیری کهن فارسی و بررسی آیات مرتبط با واژه نور ؟

 

-واژه نور در آیات قرآن – واژه نور از نظر لغوی و اصطلاحی

 

-بحثی درمفهوم کهن ودرآمدی برواژه فارسی یاتفاسیرفارسیانه کهن

 

-معرفی هر تفسیر و مفسر به ترتیب زمانی ؟

 

-جمع بندی کل آیات مورد نظر از تفاسیر مربوطه:

 

2-5-1 فرضیات پژوهش:

 

مبنای تحقیق بر این نهاده شده است که چقدر چگونه می توان از تفاسیر کهن فارسی برای پی بردن به تفسیر یک آیه استفاده کرد.  و فرضیه این کار با مد نظر قرار دادن تفکر و مشرب مفسران کهن در پی آن است که به ارائه روشی برای استفاده از تفاسیر کهن   در پژو هشهای نوین قرآنی یپردازد.

 

6-1-پیشینه پژوهش:

 

با مراجعه به آثار کتابخانه ای و مجازی از جمله سایت هایی مانند نور مگز و سایت حوزه  وپورتال علوم انسانی و… در این موضوع مواردی بدست آمده ضمن آنکه هیچکدام در خصوص محور یاد شده موضوع نگارنده کار مستقلی انجام نداده بودند.