. 3
فصل اول-کلیات 11
1-1-بیان مسئله. 12
1-2-سوالات تحقیق 14
1-3-فرضیه تحقیق 14
1-4-ضرورت و اهداف تحقیق 15
1-5-پیشینه تحقیق 15
1-6-روش تحقیق 17
1-7-جنبه های نوآوری پژوهش 18
فصل دوم-مفاهیم و عناصر تشکیل دهنده عدم النفع. 19
2-1-تعریف و مفهوم عدم النفع 20
2-2-معنای لغوی عدم النفع 20
2-2-1-معنای عدم 21
2-2-2-معنای نفع. 21
2-2-3-تعیین معیار برای نفع 22
2-2-3-1-معیار شخصی 22
2-2-3-2-معیار نوعی 23
2-2-3-3-نظریه مختلط 23
2-3- تعریف حقوقی عدم النفع 24
2-3-1-تعریف حقوقدانان ایران از عدم النفع 25
2-3-2-تعریف فقهاء از عدم النفع 28
2-3-3-تعریف حقوقدانان خارجی و کنوانسیون بیع بین المللی کالا 29
2-4-تفاوت عدم النفع و تفویت منفعت 30
2-5-انواع عدم النفع 31
2-5-1-عدم النفع محقق 31
2-5-2-عدم النفع محتمل 32
2-5-3-عدم النفع ناشی از تاخیر در انجام تعهد یا عدم انجام تعهد 32
2-5-4-عدم النفع ناشی از ورود لطمه به تمامیت جسمانی.. 33
2-5-5-عدم النفع ناشی از تجاوزات مالی.. 33
2-5-6-عدم النفع ناشی از ضمانت قهری.. 34
2-5-7-عدم النفع ناشی از عدم افزایش دارایی مثبت… 35
2-5-8-عدم النفع ناشی از عدم کاهش داریی منفی .. 35
2-5-9-عدم النفع ناشی از از بین رفتن یا ناقص گردیدن مال .. 35
2-6-اقسام مصادیق تفویت منفعت 35
2-6-1-فوت منفعت به جهت منع از تحصیل نفع 36
2-6-2-فوت منفعت در انسان 36
2-7-قواعد و اصول کلی مرتبط با عدم النفع در نظام حقوقی ایران 38
2-7-1-قاعده لاضرر 38
2-7-1-1-تعریف و مفهوم قاعده لاضرر. 38
2-7-1-2-ناهیه و یا نافیه بودن لا در لاضرر 39
2-7-1-2-1-نظر قائلین به ناهیه بودن لا در لاضرر 39
2-7-1-2-2-نظر قائلین به نافیه بودن لا در لاضرر 40
2-7-1-2-2-جمع بندی بین نظرات… 41
2-7-2-قاعده اتلاف و تسبیب 42
2-7-3-جواز مقابله به مثل 43
2-7-4-بنای عقلاء 43
2-8-موافقین و مخالفین عدم النفع. 44
2-8-1-مخالفین عدم النفع. 45
2-8-1-1-دلایل مخالفین عدم النفع. 45
2-8-1-1-1-عدم تحقق غصب 45
2-8-1-1-2-عدم شمول قواعد اتلاف،تسبیب و لاضرر. 47
2-8-1-1-3-قول مشهور فقهی مبنی بر عدم النفع لیس بضرر.. 49
2-8-1-1-4-قاعده الخراج .. 50
2-8-2-موافقین عدم النفع 51
2-9-عدم النفع در دیگر نظام های حقوقی .. 52
فصل سوم-ماهیت حقوقی عدم النفع در نظام حقوقی ایران 55
3-1-عدم النفع به عنوان خسارت 56
3-1-1–تعریف و مفهوم خسارت 58
3-1-2-انواع خسارت از دیدگاه قوانین و مقررات 58
3-1-2-1-ماده 37 قانون تسریع محاکمات مصوب 1309 59
3-1-2-1-ماده 49 قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب 1310 59
3-1-2-2-مواد 309 و 312 قانون مدنی 60
3-1-2-3-ماده 728 قانون آیین دادرسی 1318 60
3-1-2-4-مواد 5 و 6 قانون مسئولیت مدنی مصوب 1339 62
3-1-2-5-تبصره 2 ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی.. 63
3-2-عدم النفع به عنوان ضرر و زیان 65
3-2-1-1-بررسی قاعده لاضرر. 69
3-1-1-2-مستندات قاعده لاضرر. 71
3-2-2-تعریف و مفهوم ضرر و زیان 75
3-2-2-1-تعریف فقهی ضرر. 76
3-2-2-2-دیدگاه های فقهی در مورد ضرر بودن یا نبودن عدم النفع 80
3-2-2-3-تعریف حقوقی ضرر. 82
3-2-3-انواع ضرر و زیان 83
3-2-3-1- ضرر و زیان معنوی 83
3-2-3-2-ضرر و زیان مادی 86
3-2-4-شرایط ضرر قابل جبران 87
3-2-4-1-مسلم بودن ضرر 87
3-2-4-2-مستقیم بودن ضرر 88
3-2-4-3-قابل پیش بینی بودن ضرر 89
3-2-4-4-عدم جبران ضرر 90
3-2-4-5-مشروعیت جبران ضرر. 90
3-2-4-4-1-ماده 9 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1335 91
3-2-4-4-2-ماده 9 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378 92
3-2-4-4-3-ماده 267 قانون آیین دادرسی مدنی.. 94
3-2-4-4-4-اعتبار قانون حاکم 94
3-2-3-5-4-1-دیدگاه رویه قضایی در مورد عدم النفع. 94
3-2-3-5-4-1-1-رویه قضایی در خصوص عدم النفع در زمان حاکمیت قانون سابق 96
3-2-3-5-4-1-2-رویه قضایی در خصوص عدم النفع در زمان حاکمیت قانون فعلی 98
3-2-4-شرایط مطالبه خسارت ناشی از عدم النفع 102
3-2-4-1-عدم النفع ناشی از عدم اجراء تعهد یا تاخیر در اجرای تعهد باشد 103
3-2-4-2-عدم النفع ناشی از جرم و شبه جرم باشد .. 107
3-2-4-3-عدم النفع ناشی از ضمانات قهری .. 110
3-2-5-شیوه مطالبه خسارات ناشی از عدم النفع 111
3-2-5-1-بیمه عدم النفع 111
3-2-5-1-1-مفهوم بیمه عدم النفع. 112
3-2-5-1-2-مزایای بیمه عدم النفع 113
3-2-5-1-3-راهکار مورد استفاده 114
3-2-6-جبران خسارت ناشی از عدم النفع در کنوانسیون بیع بین المللی کالا مصوب 1980. 116
3-2-6-1- عدم النفع در کنوانسیون بیع بین المللی کالا مصوب 1980.. 116
3-2-6-2-مقایسه با حقوق ایران.. 117
نتیجه گیری.. 118
فهرست منابع و ماخذ.. 120
فصل اول-کلیات
فصل اول-کلیات
1-1-بیان مسئله
در روش قـانـون‌گـذاری ایـران گاه تعارض‌هایی مشاهده میشود که ایجاب می کند درباره آن بحث تحلیلی به عمل آید. بــرای نـمــونـه مـی‌تـوان بـه دو اصـطـلاح حـقـوقـی مـنـافـع ممکن‌الحصول و عدم‌النفع اشاره کرد. بعضی از حقوقدانان در توجیه این مطلب، این دو اصطلاح را مترادف یکدیگر می‌دانند.
به عنوان نمونه، دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی در کتاب ترمینولوژی حقوقی در توضیح اصطلاح عدم النفع چنین می‌گوید: «ممانعت از وجود پیدا کردن نفعی که مقتضی وجود آن حاصل شده است؛ مانند توقیف غیرقانونی شاغل به کار که موجب حرمان او از گرفتن مزد شده باشد.»[1]
با توجه به ملاک ماده 728 قانون آیین دادرسی مدنی می‌توان عدم‌النفع را منشأ خسارت دانست؛ اما به شرط اینکه قاعده مذکور و شرایط آن جمع شود. ماده 226 قانون مدنی و فصل مربوط به آن با توجه به مأخذ فرانسوی‌اش مجوز اخذ خسارت ناشی از عدم‌النفع است. ماده 49 قانون ثبت علایم مصوب 15 تیر 1310 به طور کلی عدم النفع را ضرر شمرده است و نیز بند سوم ماده نهم آیین دادرسی کیفری. عدم النفع معادل منافع ممکن‌الحصول شناخته شده و در آن به مواد بعضی از قوانین مختلف نیز اشاره شده است که با توجه به اهمیت این مواد لازم است در اینجا ذکر مختصری از آنها به عمل آید.
قسمتی از ماده 728 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318 با اصلاحات بعدی به اختصار می‌گوید: «ضرر ممکن است به واسطه از بین رفتن مالی باشد یا به واسطه فوت شدن منفعتی که از انجام تعهد حاصل می‌شده است.» چنین برمی‌آید که دکتر جعفری لنگرودی فوت منفعت را معادل با عدم‌النفع یا منافع ممکن‌الحصول دانسته‌اند. ماده 226 قانون مدنی اشعار می‌دارد که:
«ادعای خسارت از سوی یکی از متعاملان منوط به آن است که برای ایفای تعهد مدتی معین و آن مدتی منقضی شده باشد.» اگر برای ایفای تعهد مدتی مقرر نشده باشد، طرف دیگر می‌تواند ادعای خسارت کند که اختیار زمان انجام تعهد با او بوده و ثابت نماید که این تعهدات را مطالبه کرده است.
در ماده 49 قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب اول تیر ماه 1310 آمده است:
«در مورد خساراتی که خواه از مجرای حـقوقی و خواه از مجرای جزایی در دعاوی مربوط به اختراعات و علایم تجارتی مطالبه میشود، خسارات شامل ضررهای وارده و منافعی خواهد بود که طرف از آن محروم شده است.» در این ماده نیز به ضررهایی که طرف از آن محروم گشته، اشاره شده است که می‌توان آن را به عنوان عدم‌النفع تلقی کرد. درخصوص منافع ممکن‌الحصول هم ماده 9 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1352 آن را برای زیان دیده از جرم قابل مطالبه می‌دانست.
بند 3 این ماده اشعار می‌داشت: «منافعی که ممکن‌الحصول بوده و در اثر ارتکاب جرم مدعی خصوصی از آن محروم میشود.» همین مطلب در ماده 9 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378 که در حال اجرا می‌باشد نیز تکرار شده است: «شخصی که از وقوع جرمی متحمل ضرر و زیان شده یا حقی از قبیل قصاص و قذف پیدا کرده و آن را مطالبه می‌کند، مدعی خصوصی و شاکی نامیده میشود. ضرر و زیان‌های قابل مطالبه شرح ذیل هستند:
1-ضرر و زیان‌های مادی که در نتیجه ارتکاب جرم حاصل می‌شوند.
2-منافعی که ممکن‌الحصول بوده و در اثر ارتکاب جرم، مدعی خصوصی از آنها محروم و متضرر میشود.»
اگرچه ممکن است گفته شود منافع ممکن الحصول منافعی است که امکان به دست آوردن آنها وجود دارد اما این تعریف ایراد دارد.به عنوان مثال، اگر خودرویی مانند تاکسی و تاکسی‌بار یا اتوبوس و کامیون به سرقت رود، در تفویت منافع آن شکی نیست و قابل مطالبه است.
دکتر محمود آخوندی معتقد است «اگر کلمه ممکن در برابر محال قرار گیرد، در نتیجه ممکن الحصول در مقابل ممتنع الحصول قرار گرفته و قلمرو این نوع ضـرر و زیان به طور غیرمعقولی گسترش مـی‌یـابـد. بـه عنوان مثال، هرگاه کسی بـازداشت غیرقانونی شود، بعد از آزادی می‌تواند علاوه بر مطالبه ضرر و زیان مادی و معنوی این ادعا را نیز داشته باشد که چـنـانـچـه آزاد بـود مـی‌توانست با شــرکـت در مـسـابـقـات اسـب‌دوانـی و تیراندازی که در زمان بازداشت او برگزار شده، جوایز بزرگی را به خود اختصاص دهد. چنین امری ممکن است و محال نیست.»[2]
حقوق دان دیگری می گوید: «منفعت محقق آن است که هرگاه فعل زیانبار به وقوع نمی‌پیوست، آن منفعت یقیناً عاید شخص می‌شد و به نظر می‌رسد».[3] که منظور قانون‌گذار از منافع ممکن‌الحصول به شرح مندرج در بند 2 ماده 9 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری همین منفعت محقق و مسلم باشد.
تبصره 2 ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379 می‌گوید:
«خسارت ناشی از عدم‌النفع قابل مطالبه نیست.» این تبصره با بند 2 ماده 9 قانون آیین دادرسی کیفری و نیز با ماده 320 قانون مدنی که منافع مستوفات و غیر مستوفات را قابل مطالبه می‌داند، در تعارض آشکار است؛ زیرا هرگاه خسارت عدم‌النفع قابل مطالبه نباشد و این خسارت معادل با منافع ممکن‌الحصول تلقی شود، تعارضی آشکار میان تبصره 2 ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی و بند 2 ماده 9 قانون آیین دادرسی کیفری و درنتیجه، سایر موارد مشابه به وجود خواهد آمد؛ چراکه از یک سو مطابق تبصره 2 ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی خسارت ناشی از عدم‌النفع قابل مطالبه نیست و از سوی دیگر، به موجب مواد مذکور این گونه خسارت می‌تواند در دادخواست به عنوان خواسته تعیین شود.در این پژوهش به تفصیل به بررسی این مسایل می پردازیم.
1-2-سوالات تحقیق
1- اصولاً عدم النفع بر چه مبنایی استوار است.
2- چه معیار یا معیارهایی برای شناخت عدم النفع وجود دارد.
3- مصادیق و موجبات عدم النفع شامل چه مواردی می گردد.
1-3-فرضیه تحقیق
تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی
خسارت: «در اصطلاح بمعنای زیان وارد شده و در لغت بمعنای ضد ربح،ضررکردن،زیانمندی ،ضرروزیان آورده شده است.»
عدم النفع :«ممانعت از وجود نفعی که مقتضی وجود آن حاصل شده است مانند توقیف غیر قانونی .»
تفویت منفعت : «غرض از تقویت منفعت ،از بین رفتن منفعت محقق است یعنی آن منفعتی که چنانچه متعهد به تعهد خود عمل می کرد حتماً نصیب متعهدله می گردید.»
[1] جعفری لنگرودی،محمد جعفر،ترمینولوژی حقوق،نشر گنج دانش،چاپ شانزدهم،1385
[2] آخوندی،محمود،آیین دادرسی کیفری،نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،چاپ سیزدهم،1386،ص 274
[3] امامی،سید حسن،حقوق مدنی،نشر انتشارات کتابفروشی اسلامیه،چاپ پانزدهم،1374،ص 244
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 108
4.2 شکل موج پله ای هارمونیک بهینه شده………………………………………………………………………………………………………………………………………. 111
4.2.1 اینورتر چند سطحی با تقارن ربع موج……………………………………………………………………………………………………………………………………. 111
4.2.2 سری فوریه شکل موج مورد نظر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 113
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..123
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
فصل اول سیستمهای محرک موتور های AC
شکل 1.1 انواع تبدیل توان الکتریکی و مبدلهای الکترونیک قدرت مربوط …………………………………………………………………………………….. 16
شکل 1.2 نمای کلی یک مولد قدرت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 17
شکل 1.3 مبدل توان پایه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 18
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………20 DC شکل 1.4 شکل موج ولتاژ ورودی
شکل 5.1 شکل موج های ولتاژ و جریان خروجی در اینورتر پایه ………………………………………………………………………………………………….. 21
شکل 1.6 ساختار پل نیمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 24
شکل 1.7 شکل موج خروجی پل نیمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26
شکل 1.8 ساختار پل…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26
شکل 1.9 شکل موج خروجی پل………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 28
شکل 1.10 روش کنترل دامنه توسط کنترل فاز………………………………………………………………………………………………………………………………… 31
شکل 1.12 طیف فرکانسی در حالات مختلف …………………………………………………………………………………………………………………………………. 36
شکل 1.13 سیستم محرک .وموتور آهنربای دائم……………………………………………………………………………………………………………………………….. 38
شکل 1.14 طرح شماتیک کنترل موتور آهنربای دائم…………………………………………………………………………………………………………………………….. 42
فصل دوم اینورترهای چند سطحی
شکل 2.1 شمای تک قطبی اینورتر چند سطحی با بهره گرفتن از سوئیچ……………………………………………………………………………………………….. 56
شکل 2.2 شکل موج خروجی بصورت پله ای……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57
شکل 2.3 شماتیک کلی اینورترهای چند سطحی سه فاز…………………………………………………………………………………………………………………….. 58
سه سطحی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….60 DCMLI شکل 2.4
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..61 DCMLI شکل 2.5 اینورتر تک فاز از
شش سطحی سه فاز ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 63 DCMLI شکل 2.6 اینورتر
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………64DCMLI شکل 2.7 ساختار های دیگر
…………………………………………………………………………………………………………………………. 66 CAPACITOR CLAMPED شکل 2.8 اینورترهای
سه سطحی……………………………………………………………………………………………………………. 67CAPACITOR CLAMPED شکل 2.9 اینورتر
……………………………………………………………………………………………………………… 70CASCCADE شکل 2.10 یک سلول اینورتر چند سطحی
شکل 2.11 اتصال سلول ها به صورت آبشاری…………………………………………………………………………………………………………………………………… 71
……………………………………………………………………………………………………….. 72CASCCADEشکل 2.12 ساختار کلی اینورتر چند سطحی
شکل 2.13 ساختار تکفاز اینورتر چند سطحی………………………………………………………………………………………………………………………………… 73
فصل سوم اینورترچند سطحی کسکید با ساختار ترکیبی
شکل 3.1 ساختار کلی اینورتر ساده پل ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 79
شکل 3.2 الگوی سوئیچینگ برای وصل بودن یکسان تمام سوئیچ ها…………………………………………………………………………………………..80
شکل 3.3 حالت دوم الگوی سوئیچینگ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 81
شکل 3.4 زمان پوچ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 82
سطحی تکفاز………………………………………………………………………………………………………………………………..83 M اینورتر آبشار ی شکل 3.5
شکل 3.6 شکل موج ولتاژ خروجی یک اینورتر نه سطحی……………………………………………………………………………………………………………..84
…………………………………………………………………………………………………………85MATLAB شکل 3.7 شمای مدلینگ اینورتر نه سطحی در
……………………………………………………………………………………………………..86MATLAB شکل 3.8 نتایج شبیه سازی اینورتر نه سطحی در
……………………………………………………………………………………………87MATLAB شکل 3.9 مدار و نتایج شبیه سازی اینورتر 7 سطحی در
…………………………………………………………………………………………..88MATLAB شکل 3.10مدار و نتایج شبیه سازی اینورتر 9 سطحی در
ممکن …………………………………………………………………………………………………………………………………………….90DC شکل 3.11 دو اتصال منبع
شکل 3.12 اتصال کوتاه های ممکن در هر حالت……………………………………………………………………………………………………………………………. 91
………………………………………………………………………………………………………………………….93 شکل 3.13 دیاگرام مداری کسکید افزایشی
شکل 3.14 ساختار کسکید افزایشی با دو سلول………………………………………………………………………………………………………………………………. 93
شکل 3.15 شماتیک شبیه سازی و تحلیل فرکانسی کسکید
افزایشی…………………………………………………………………………………………. 95
شکل 3.16 نمونه ای از مدار سلول کسکید افزایشی پیشنهادی……………………………………………………………………………………………………. 98
شکل 3.17 دیاگرام مداری سلول پیشنهادی کسکید افزایشی……………………………………………………………………………………………………. 99
شکل 3.18 شماتیک مدل پیشنهادی کسکید افزایشی در MATLAB ……………………………………………………………………………………… 100
شکل 3.19 دیاگرام مداری ماژولی سلول پیشنهادی کسکید افزایشی………………………………………………………………………………………… 100
شکل 3.20 خروجی مدار و تحلیل فرکانسی سلول کسکید افزایشی پیشنهادی…………………………………………………………………………. 101
شکل 3.21 دیاگرام مداری ساختار کسکید افزایشی کاهشی……………………………………………………………………………………………………….. 104
شکل 3.22 شماتیک شبیه سازی مدل کسکید افزایشی و نتایج شبیه سازی……………………………………………………………………………… 105
فصل چهارم روش هارمونیک بهینه برای شکل موج پله OHSW
شکل 4.1 S اینورتر چند سطحی H-BRIDG که به صورت سری به هم متصل شده اند…………………………………………………………. 109
شکل 4.2 ولتاژ خروجی S اینورتر H-BRIDG که به صورت سری به هم متصل شده اند…………………………………………………………. 110
شکل 4.3 تقارن ربع موج S اینورتر H-BRIDG …………………………………………………………………………………………………………………………..113
شکل 4.4 یک چهارم اول شکل موج مورد نظر ………………………………………………………………………………………………………………………………114
فهرست جدول ها
عنوان صفحه
فصل اول سیستمهای محرک موتور های AC
جدول 1. 1 سوئیچینگ ساختار پل …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27
فصل دوم اینورترهای چند سطحی
جدول 2.1 حالات مختلف کلید ها برای خروجی های متفاوت………………………………………………………………………………………………………. 62
جدول 2.2 حالتهای مختلف کلیدها برای capacitor clamped سه سطحی…………………………………………………………………………… 67
جدول 2.3 حالتهای کلید زنی برای capacitor clamped شش سطحی …………………………………………………………………………………… 68
جدول 2.4 مقایسه پیکربندی های مطرح شده…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 75
جدول 2.5 مقایسه اینورترهای ولتاژ در تعداد سوئیچ…………………………………………………………………………………………………………………………… 76
فصل چهارم روش هارمونیک بهینه برای شکل موج پله OHSW
جدول 4.1 زوایای بدست آمده به ازای شاخص های مدولاسیون………………………………………………………………………………………………………… 122
لیست علایم و اختصارات
| یکسو کننده های سیلسیومی قابل کنترل | SCR |
| منابع تغذیه بدون وقفه | UPS |
| اعوجاج هارمونیکی کل ( (total harmonic distortion | THD |
| ضریب جابجایی ( ( displacement factor | DF |
| مدولاسیون پهنای باند | PWM |
| اینورتر منبع ولتاژ (Voltage Source Inverter) | VSI |
| اینورتر منبع جریان (Current Source Inverter) | CSI |
| Diode –Clamped Multilevel Inverter | DCMI |
| Flying –Capacitor Multilevel Inverter روش هارمونیک بهینه برای شکل موج پله ای |
FCMI OHSW |
فصل اول
1.
2.
سیستمهای محرک موتور های AC
1-1)الکترونیک قدرت چیست؟
الکترونیک قدرت امروزی پس از ساخت یکسو کننده های سیلسیومی قابل کنترل (SCR)یا تریستور ,توسط شرکت جنرال الکتریک در سال 1958 آغاز شد . SCRیک کلید قدرت نیمرسانای یکسویه است که می تواند با اعمال پالس الکتریکی با توان پایین به گیت آن وصل شود . مقادیر مجاز ولتاژ و جریان SCRها از تمامی انواع دیگر کلیدهای قدرت نیمرسانا بیشتر است .
در کشورهای توسعه یافته مبدلهای الکترونیک قدرت در کلیه مناطقی که انرژی الکتریکی در آنها توزیع شده است کاربرد وسیعی یافته است این مبدلهای توان الکتریکی را برای کاربردهای مختلف مانند راه اندازی موتورهای الکتریکی , منابع تغذیه بدون وقفه( UPS ) ,گرمایش و روشنایی ,فرایندهای الکتروشیمیایی ,خطوط انتقال dc ,جبران کننده های توان راکتیو ومنابع تغذیه تنظیم شونده و… مناسب می سازد. همچنین ورود مبدلهای الکترونیک قدرت به تمامی مراحل تولید ,انتقال و توزیع توان باعث افزایش فوق العاده ای در توانایی سیستم بدون سرمایه گذاری در نیروگاه ها و خطوط انتقال جدید می شود بنابراین با توجه به موارد فوق منطقی است که پیش بینی کنیم که هر مهندس برق در طول مدت کارش با بعضی از مبدلهای الکترونیک قدرت برخورد خواهد کرد انواع تبدیل توان الکتریکی و مبدلهای مربوطه که در الکترونیک قدرت امروزی بکار می روند در شکل 1 نشان داده شده است .برای نمونه تبدیل dcبهac توسط اینورتر ها محقق میشود که این مبدل موضوع اصلی بحث ما نیز می باشد.
103
5-2) نتیجه گیری 103
5-2-1) نتایج آمار توصیفی 103
5-2-2) نتایج آمار استنباطی 107
5-3) پیشنهادات 108
5-4) پیشنهادات تحقیقات آتی 109
5-5) محدودیت های تحقیق 109
منابع و ماخذ 110
ضمائم 115
فهرست جداول
جدول (2-1) تفاوت های دیدگاه سنتی و مدرن در خصوص سنجش عملكرد 17
جدول (2-2) نتایج سازمان از منظر مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا 29
جدول (2-3) متغیر های اندازه گیری عملكرد بازاریابی 39
جدول (2-4) مقایسه زنجیره تامین سنتی و زنجیره تامین یکپارچه 44
جدول (2-5) منافع یکپارچگی زنجیره تامین 46
جدول (2-6) مروری بر مطالعات قبلی در خصوص رقابت پذیری 67
جدول (3-1) صفات طیف پاسخی پرسشنامه 76
جدول (3-2) مشخصه ابزار سنجش تحقیق 76
جدول (3-3) ضریب آلفای کرونباخ مربوط به پایایی سوالات پرسشنامه 78
جدول (4-1) توصیف متغیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین 82
جدول (4-2) نتایج آزمون کلوموگروف- اسمیرنف متغیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین 83
جدول (4-3) توصیف متغیر رقابت پذیری 84
جدول (4-4) نتایج آزمون کلوموگروف- اسمیرنف متغیر رقابت پذیری 84
جدول (4-5) توصیف متغیر عملکرد تجاری 85
جدول (4-6) نتایج آزمون کلوموگروف- اسمیرنف متغیر عملکرد تجاری 85
جدول (4-7) نتایج تحلیل عاملی تائیدی برای متغیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین 88
جدول (4-8) شاخص های برازش مدل اندازه گیری متغیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین 88
جدول (4-9) نتایج تحلیل عاملی تائیدی برای متغیر رقابت پذیری 91
جدول (4-10) شاخص های برازش مدل اندازه گیری متغیر رقابت پذیری 91
جدول (4-11) نتایج تحلیل عاملی تائیدی برای متغیر عملکرد تجاری 94
جدول (4-12) شاخص های برازش مدل اندازه گیری متغیر عملکرد تجاری 94
جدول (4-13) شاخص های برازش مدل های تحقیق 99
جدول (5-1) توصیف متغیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین 104
جدول (5-2) توصیف متغیر رقابت پذیری 105
جدول (5-3) توصیف متغیر عملکرد 106
فهرست نمودارها
نمودار (4-1) هیستوگرام متغیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین 82
نمودار (4-2) هیستوگرام متغیر رقابت پذیری 84
نمودار (4-3) هیستوگرام متغیر عملکرد تجاری 85
نمودار (4-4) مدل اندازه گیری متغیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین در حالت استاندارد 86
نمودار (4-5) مدل اندازه گیری متغیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین در حالت اعداد معنی داری 87
نمودار (4-6) مدل اندازه گیری متغیر رقابت پذیری در حالت استاندارد 89
نمودار (4-7) مدل اندازه گیری متغیر رقابت پذیری در حالت اعداد معنی داری 90
نمودار (4-8) مدل اندازه گیری متغیر عملکرد در حالت استاندارد 92
نمودار (4-9) مدل اندازه گیری متغیر عملکرد در حالت اعداد معنی داری 93
نمودار (4-10) مدل پایه تحقیق در حالت استاندارد 95
نمودار (4-11) مدل پایه تحقیق در حالت اعداد معنی داری 96
فهرست اشکال
شکل (1-1) مدل تحلیلی تحقیق 8
شکل (2-1) مدلسازی AMBITE برای یک سازمان تولیدی 20
شکل (2-2) الگوی كارت امتیازی متوازن 23
شکل (2-3) شمای کلی مدل مالکوم بالدریج 26
شکل (2-4) نمودار مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا 28
شکل (2-5) چارچوبی برای طراحی سیستم ارزیابی عملكرد 30
شکل (2-6) جریان های عملكرد شركت 32
شکل (2-7) ماهیت معیارها 34
شکل (2-8) مؤلفه های تشکیل دهنده نظام همکاری استراتژیک زنجیره تأمین 51
چكیده
امروزه اصل پذیرفته شده در تجارت این است که رقابت بین زنجیره های تأمین شرکت ها است ونه بین خود شرکت ها، وقتی که زنجیره تأمین کارآ باشد، در نهایت باعث ایجاد ارزش افزوده برای شرکت ها خواهد شد که منجر به بهبود وضعیت رقابتی شرکت ها می شود. امروزه راه حل توانمند رسیدن به مزیت هزینه ای لزوماً حجم محصولات و مقیاس اقتصادی نیست ، بلكه مدیریت زنجیره تأمین است. زنجیره تأمین شبكه ای از سازمان های بالادستی تا پائین دستی است كه در فرایندها و فعالیت های مختلفی كه در قالب محصولات و خدمات در دست مشتری نها یی ایجاد ارزش می كنند، درگیر هستند. یکپارچگی درزنجیره تأمین محدوه ای از شرکت های وابسته به هم را شامل می شود که مزیت رقابتی آنها در فعّالیت های کلیدی یکپارچه سازی زنجیره تأمین نهفته است.ازسوی دیگر یکپارچه سازی زنجیره تأمین (درونی، عرضه کنندگان ومشتریان)تاثیر مستقیمی برعملکرد زنجیره تأمین دارد. عملکرد در این تحقیق متغیر وبسته در نظر گرفته شده و رقابت پذیری شرکت ها به عنوان متغیر میانجی می باشد. با توجه به موارد فوق هدف این پژوهش آن است که تأثیر یکپارچگی زنجیره تأمین بر عملکرد تجاری با توجّه به نقش میانجی گری متغیر رقابت پذیری مورد مطالعه قراردهد. لذا تحقیق از نظر هدف «كاربردی» و از نظر تكنیک اجرا «توصیفی» است. برای جمع آوری اطلاعات جهت آزمون فرضیه‌ها، از پرسشنامه استاندارد استفاده گردیده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش، تمامی شرکت های تولیدی قطعات وابسته به خوردو بوده حجم نمونه به كمك روش آماری جامعه محدود تعیین گردیده است. نمونه‌ی به دست آمده 74 شرکت محاسبه گردید. در نهایت فرضیه‌های پژوهش با بهره گرفتن از داده‌های جمع آوری شده با اسفده از روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت كه مشخص گردید یکپارچه سازی زنجیره تأمین هم به صورت مستقیم و هم از طریق قابلیت رقابت پذیری عملکرد تجاری شرکت ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
واژگان كلیدی: یکپارچه سازی زنجیره تأمین، قابلیت رقابت پذیری، عملکرد تجاری
1-1) مقّدمه
تغییرات و تحولات عمیق دنیای كسب و كار و الزامات جدید تولید و تجارت در عصر كنونی، زمینه ظهور و بروز نگرش ها ی جدیدی را فراهم ساخته است كه ضروری است مورد توجه دست اندر كاران عرصه تولید و تجارت قرار گیرد. در همین راستا رویكرد ها و نگرش های جدیدی پیرامون موضوع تأمین تحت عنوان مدیریت زنجیره تأمین گسترش یافته، به نحوی كه زمینه خلق نگرشی جدید در حوزه مدیریت تأمین را فراهم ساخته است (معبودی وهمکاران، 1388). به همین دلیل امروزه حوزه مدیریت زنجیره تامین مورد توجه بسیاری در حوزه توسعه کسب وکار وهمچنین محافل علمی قرار گرفته است (زنجیرانی فراهانی وکاردر، 1389). از دیگر سو درشرایط حاضر بهبود عملكرد ، به اساسی ترین دغدغه ی مدیران شركت ها مبدل شده است . آنها می کوشند تا با بهره گیری از تكنیک های مختلف، به عملكرد برتر دست یابند. عملكرد شركت می تواند میزان موفقیت یک شركت در خلق ارزش برای قسمت های مختلف بازاررانشان دهد اما در كل عملكرد شركت های تجاری بر اساس دستیابی به اهداف كسب و كار تعیین می شود (Cohen and Roussel, 2005). در این فصل ابتدا به بیان مساله، پرداخته خواهد شد و سپس اهمیت و ضرورت انجام پژوهش را مورد ارزیابی قرار می گیرد. پس از آن به تشریح چارچوب نظری تحقیق كه كل بنیان تحقیق بر آن استوار است پرداخته و مدل تحلیلی آن در ادامه ی مطالب آورده خواهد شد. پس از آن به تدوین فرضیه های تحقیق با توجه به چارچوب نظری و ادبیات موضوع اشاره شده و اهدافی را كه با انجام پژوهش حاضر به دنبال آن هاست به اختصار بیان مس شود. قلمرو تحقیق كه شامل قلمرو موضوعی مكانی و زمانی است ، بخش پایانی فصل حاضر است.
1-2) بیان مساله
امروزه اصل پذیرفته شده در تجارت این است که رقابت بین زنجیره های تأمین شرکت ها است ونه بین خود شرکت ها، وقتی که زنجیره تأمین کارآ باشد، در نهایت باعث ایجاد ارزش افزوده برای شرکت ها خواهد شد که منجر به بهبود وضعیت رقابتی شرکت ها می شود (& Aslan,2011 Özdemir). بنا به نظر كریستوفر امروزه راه حل توانمند رسیدن به مزیت هزینه ای لزوماً حجم محصولات و مقیاس اقتصادی نیست ، بلكه مدیریت زنجیره تأمین است. از نظر اوزنجیره تأمین شبكه ای از سازمان های بالادستی تا پائین دستی است كه در فرایندها وفعالیت های مختلفی كه در قالب محصولات و خدمات در دست مشتری نها یی ایجاد ارزش می كنند، درگیر هستند. مفهوم مدیریت زنجیره تأمین تا كنون از سوی بسیاری مورد تشریح و واكاوی قرار گرفته است و برخی نیز آن را با مفاهیمی چون لجستیك، مدیریت عملیات، تداركات و یا تركیبی از این سه هم معنی گرفته اند. .( Lambert et al., 2005) کیم (2006) استدلال می کند که برای مؤفّقیت زنجیره تأمین ورسیدن به اثربخشی عملکرد زنجیره تأمین نیاز به یکپارچگی با عرضه کننده خارجی وهمچنین مشتریان از یک سو و در کنار آن یکپارچگی بین واحدهای داخلی شرکت امری اجتناب ناپذیر است . (Kim, 2006) ادغام در زنجیره تأمین به یکپارچگی بین شرکت با شرکت های بالا دستی وهمچنین مشتریان پائین دستی اطلاق می شود. البته باید توجّه شود که یکپارچگی بین واحد های داخلی شرکت ها جدای از ادغام خارجی است. البته قابل ذکر است که ادغام داخلی گام نخست در مؤفّقیت در زنجیره تأمین و ایجاد فرصت های نو برای شرکت می باشد و این امر از طریق یکپارچگی با عرضه کننده ها، کانال های توزیع و همچنین مشتریان و بهبود عملیات داخلی بدست می آید. (& Aslan,2011 Özdemir). یکپارچگی در زنجیره تأمین محدوه ای از شرکت های وابسته به هم را شامل می شود که مزیت رقابتی آنها در فعّالیت های کلیدی یکپارچه سازی زنجیره تأمین نهفته است (Peck and Juttner, 2000).بسیار مهم است که سبک های یکپارچه سازی این اطمینان را بوجود آورد که در نهایت منجر به ایجاد حد اکثر بهبود عملکرد زنجیره تأمین خواهد شد که این امر خود منجر به بهبود عملکرد شرکت می شود (& Aslan,2011 Özdemir). مطالعات زیادی به بررسی رابطه بین یکپارچه سازی زنجیره تأمین ، رقابت پذیری وعملکرد پرداخته است. یکی از آنها مربوط به مطالعه فرولیچ ووست بروک(2001) است. در این مطالعه به بررسی تأثیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین بر عملکرد پرداخته شده است. یکپارچه سازی زنجیره تأمین در این تحقیق در پنج طبقه تقسیم شده است.1-داخلی 2- پیرامون 3- عرضه کننده 4- مشتری و5- به سمت بیرون.رزنسویگ (2003) به بررسی تأثیر یکپارچه سازی زنجیره تأمین بر عملکرد بازرگانی پرداخت و نتایج تحقیقش بیانگرتأثیر مستقیم یکپارچه سازی زنجیره تأمین بر عملکرد بازرگانی شرکت ها بود. لی و همکارانش (2007) نشان دادند که یکپارچه سازی زنجیره تأمین (درونی، عرضه کنندگان ومشتریان)تاثیر مستقیمی برعملکرد زنجیره تأمین دارد.در تحقیق حاضر عملکرد تجاری شرکت ها به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.عملکرد تجاری، مفهومی است کلّی که برای انتشار نتایج نهائی فعالیت های عملیاتی سازمان مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین شاخصی برای اندازه گیری دستیابی به اهداف است (wu&Lu, 2012, p278).متغیر رقابت پذیری در تحقیق حاضربه عنوان متغیر میانجی می باشد. قابلیت هایی مانند کیفیت، تحویل، انعطاف پذیری و هزینه سهم بسزایی در عملکرد تجاری شرکت دارند که شرکت ها بوسیله این مؤلفه ها می توانند به یک عملکرد مناسب بازار دست یابند. (& Aslan,2011 Özdemir).
با توجّه موارد ذکر شده سوال اصلی تحقیق به صورت زیر است:
آیایکپارچگی زنجیره تأمین بر عملکرد تجاری شرکت ها از طریق افزایش رقابت پذیری آنهاتأثیر دارد؟
[1] SCM(Supply Chain Management)
[2] Christopher
[3] Kim
[4] Frohlich and Westbrook
[5] inward
[6] periphery
[7] Supplier
[8] customer
[9] outward-facing
[10] Rosenzweig
با ورود به اقتصاد دانشی،دانش در مقایسه با سایر عوامل تولید مانند زمین و سرمایه و ماشین آلات و… . از ارجحیت بیشتری برخوردار شده استبه طوریكه در این اقتصاد،دانش به عنوان مهمترین عامل تولید محسوب می شود و از آن به عنوان مهمترین مزیت رقابتی سازمانها یاد برده می شود (Seetharaman et al.,2002).یكی از ویژگیهای این دانش این است كه نامشهود است یعنی غیر قابل لمس و غیر قابل محسوس است و ارزشگذاری و اندازه گیری آن خیلی سخت و مشكل است در صورتی كه در گذشته سازمانها با بهره گرفتن از روش های حسابداری قادر بودند تا ارزش و اندازه عوامل تولید خودرا بطور كامل محاسبه كنند. امروزه این روش های حسابداری دیگر دارای كارایی لازم نیستند (Sullivan et al.,2000).دانش به عنوان یكی از مهمترین اجزای داراییهای نامشهود محسوب می شود.اگر در گذشته بیشتر داراییهایسازمانها مشهود بودهاند ولی امروزه قسمت اعظم داراییهای سازمانها نامشهود هستند (Sullivan et al.,2000).در این اقتصاد دانشی،موفقیت سازمانها به توانایی مدیریت این داراییهای نامشهود بستگی دارد و برای اینكه بتوانیم این داراییها را مدیریت كنیم ابتدا می بایستی آنها را شناسایی واندازه گیری كرده و در نهایت می توانیم آنها را مدیریت كنیم (San`chez et al.,2000).
با ورود به اقتصاد دانشی ،ما به مدل جدیدی از داراییهای سازمانی نیاز داریم.بطور كلی داراییهای سازمانی را می توان به 2 دسته كلی تقسیم كرد :
1-داراییهای مشهود:این داراییها شامل داراییهای فیزیكی و مالی هستند كه بطور تقریبا كامل در تراز نامه شركتها منعكس می شود. این داراییها تحت اصول اقتصاد كمیابی عمل می كنند یعنی با استفاده بیشتر از آنها، از ارزش آنها كاستهمی شود.
2-داراییهای نامشهود: این داراییها هم به دو دسته كلی تقسیم می شوند :
2-1:داراییهای نامشهودی كه به وسیله قانون حمایت شده اند و به آنها عنوان مالكیت معنوی را داده اند و شامل حق امتیازها وكپی رایتها و فرانشیز وعلایم وماركها تجاری است. برخی از موارد آن در ترازنامه منعكس می شوند.
2-2:سایر داراییهای نامشهود كه شامل سرمایه های فکری است كه تحت اصول اقتصاد فراوانی عمل می كنند یعنی با استفاده بیشتر از آنها، از ارزش آنها كاسته نمی شود و معمولا در ترازنامه منعكس نمی شوند (Tayles et al .,2002).
در این فصل ازتحقیق، محقق به طور خلاصه و با توجه به موضوع تحقیق، به بیان مساله اصلی پژوهش و تشریح و بیان موضوع، ضرورت انجام تحقیق، فرضیه های تحقیق، اهداف اساسی از انجام تحقیق، روش تحقیق، روش های گردآوری اطلاعات، نمونه و جامعه آماری، روش نمونه گیری و روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته، و در پایان اصطلاحات و واژه های تخصصی مطرح می گردند.
- مسأله اصلی تحقیق
این امر مسلمی است که پژوهش های کاربردی، مساله مدار هستند. بدین معنی که تمام فرایند پژوهش، از اولین گام های مشاهده تا آخرین مراحل استنتاج، می باید حول یک یا چند مسالها مشکل دور بزند. بنابر این، روشن کردن مشکل یا مساله در یک تحقیق علمی و کاربردی، یکی از ضروری ترین و اولین گام های پژوهش است. اگر مساله خوب روشن یا تبیین نشود، تمام مراحل بعدی فرایند تحقیق از قبیل: جمع آوری اطلاعات و استنتاجات یا نتیجه گیری، دچار مشکلات و نواقصی خواهد شد که ناشی از خود آن مراحل نیست، بلکه ناشی از روشن نبودن و بیان نادرست مساله است. بنابر این شاید اغراق نباشد که بعضی از محققان معتقدند که خوب و درست روشن کردن مساله، معادل نیمی از فعالیت های پژوهشی است.
ابتدا لازم است تا مدل مفهومی تحقیق نمایش داده شود، تا سئوالات تحقیق از روی مسیر مربوطه مشخص گردند.
شکل 1-1) مدل مفهومی تحقیق
در این تحقیق با توجه به مدل مفهومی تحقیق سوالات زیر مطرح می گردند:
- آیا میان اجزای سرمایه های معنوی،ارتباط معنادار ومثبتی وجود دارد ؟
- آیا بین سرمایه انسانی و سرمایه مشتری ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد ؟
- آیا بین سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد ؟
- آیا بین سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد ؟
2.آیا اجزای سرمایه های فکری موجب بهبودعملكرد سازمانی میشود؟
- آیا سرمایه مشتری موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود ؟
- آیا سرمایه ساختاری موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود؟
آیا سرمایه انسانی موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود؟
- تشریح و بیان موضوع
در یک تعریف ساده، سرمایه فکری،عبارتست از تفاوت بین ارزش بازاری و ارزش دفتری داراییهای یک شركت(Seetharaman et al.,2009). در تعریف دیگر، از سرمایه فکری به عنوان همه فرایندهاو داراییهایی نام برده می شود كه معمولا در تراز نامه منعكس نمی شوند (Bontis et al.,2000). متاسفانه هیچ تعریف جهانشمولی از سرمایه های فکری وجود ندارد.خود این سرمایه های فکری هم دارای یكسری اجزایی هستند كه در یک طبقه بندی ساده شامل سه نوع سرمایه انسانی،سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری می باشد (Bontis et al.,2000).
سرمایه انسانی:شامل ذخیره دانش اعضای یک سازمان است كه شامل شایستگها و طرزفكرهای كاركنان است.
سرمایه ساختاری:شامل همه مخازن دانش غیر انسانی در یک سازمان است كه شامل پایگاه داده ها ،چارتهای سازمانی و فرایندها و استراتژیها و … .است كه به سازمان ارزشی فراتر از مواد آن می دهد.
سرمایه مشتری:عبارتست از دانش گرفته شده در كانالهای بازاریابی و روابط مشتری یک سازمان است (Bontis et al.,2000).
طبقه بندیهای مختلفی از سرمایه های فکری ارائه شده است.(Seetharaman et al.,2002andPetty et al.,2000 and Chen et al.,2004).
بطور كلی باید گفت كه مهمترین جز اصلی و اساسی سرمایه فکری،سرمایه انسانی است و دو سرمایه دیگر تابعی از سرمایه انسانی است (Chen et al., 2004).
متاسفانه سازمانها به این سرمایه های فکری توجهی ندارند و از نقش آنها در تحقق اهداف خود،غافل هستند زیرا این سرمایه های فكری را نمی شناسند و قادر به انداره گیری آنها نیستند.
تحقیق حاضر در پی آن است كه ببیند:
1- آیا سرمایه های فکری موجب بهبود عملکرد سازمانی می شود یا نه؟
2- آیا این اجزا سرمایه های فکری با همدیگر ارتباطی دارند یا نه؟
- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق
همانطوری كه قبلا اشاره شد امروزه قسمت اعظم داراییهای سازمانهارا داراییهای نامشهود تشكیل میدهند و روش های حسابداری قادر به اندازه گیری آنها نیستند (Sullivan et al., 2000). از طرفی در این اقتصاد دانشی،موفقیت سازمانها به توانایی مدیریت این داراییها نامشهود بستگی دارد. مروهمكارانش دلایلی را برای توجه و اندازه گیری سرمایه های فکری برشمرده اند كه عبارتند از:
1-كمك به سازمانها برای تنظیم استراتژیهای آنها.
2-ارزیابی اجرای استراتژیها.
3-كمك به تصمیمات گسترش و تنوع.
4-استفاده از نتایج اندازه گیری سرمایه هایفكری به عنوان مبنایی برای جبران خدمات.
5-ابلاغ این داراییها به ذینفعان خارجی سازمانها (Marr,et al.2003).
6-ودلیل دیگر برای انجام اینكار این است كه اندازه گیری سرمایه فكری بطور كامل و دقیق، می تواند ارزش و عملكرد شركتها را اندازه گیری كند چونكه در یک جامعه مبتنی بر دانش،دانش بخش مهمی از ارزش یک كالا و نیز بخش مهمی از ثروت یک شركت را تشكیل می دهد (Kannan et al.,2004 and Chen et al.,2011).
اگر چه ما قادر به اندازه گیری دقیق این داراییها نیستیم ولی حداقل با توجه به آنها و اطلاع از نقش آنها در عملكرد سازمانی سازمانها،به اهمیتسرمایه گذاری بر روی این داراییها پی میبریم (San`chez et al.,2010).
- فرضیه‌های تحقیق
فرضیه‌های این تحقیق عبارتنداز:
- سرمایه انسانی با سرمایه مشتری ارتباط معنادار و مثبتی دارد.
- سرمایه انسانی با سرمایه ساختاری ارتباط معنادار و مثبتی دارد.
- سرمایه ساختاری با سرمایه مشتری ارتباط معنادار و مثبتی دارد.
- سرمایه مشتری موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود.
-
-
- سرمایه ساختاری موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود.
- سرمایه انسانی موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود.
ضمناً سهم هریک از سرمایه های مشتری و ساختاری و انسانی در بهبود عملکرد سازمانی چه میزانی می باشد؟
- اهداف انجام تحقیق
مهمترین اهداف انجام این تحقیق را می توان به صورت زیرخلاصه كرد:
- شناخت انواع داراییهاینامشهود، طبقه بندیهای آنهاوروش های اندازه گیری آنها.
- بررسی ارتباط سرمایه های فکری با عملكرد سازمانی.
- اطلاع از وضعیت( نسبی) این سرمایه های فکری.
ارائه راهكارها و پیشنهادات لازم برای بهبود سطح این سرمایه های فکری.
- روش انجام تحقیق
نوع تحقیق بر اساس هدف، كاربردی توصیفی است و روش آن بر اساس نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است
- روش های گردآوری اطلاعات
ابزار اصلی پرسشنامه است که جهت سنجش سرمایه های فکری بکار می رود و همچنین از اسناد و مدارك سازمانی و مالی نیز برای سنجش عملکرد سازمانی که به روش تحلیل پوششی داده ها محاسبه شده است، استفاده می شود.
- قلمرو تحقیق
1-8-1)قلمرو موضوعی تحقیق
حوزه نگرش این تحقیقتشریح داراییهای نامشهود و سرمایه های فکری و انواع طبقه بندیها وروش های اندازه گیری سرمایه فکری وعملكرد سازمانی است.
1-8-2)قلمرو مكانی تحقیق
قلمرو مکانی این تحقیق کلیة شعب بانک رفاه کارگراندر استان فارس می‌باشند
1-8-3)قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی این تحقیق از بهمن ماه 1392 تا اواخر مرداد ماه 1393 می باشد.
جامعه و نمونه آماری
- جامعه آماری
جامعه آماری شامل کلیه مدیران شعب بانک رفاه کارگراناستان فارس می باشد.
- نمونه آماری
در این تحقیق از آن جایی که جامعه مورد نظر که همان شعب بانک رفاه کارگراناستان فارس به همراه مدیران شعب بانک رفاه کارگران است محدود در نظر گرفته شده است، بنابراین جهت محاسبة حجم نمونة مورد نیاز برای پژوهش از رابطه زیر استفاده گردیده است.دراین تحقیق برای تعیین حجم نمونه ازفرمول زیراستفاده شده است.
كه درآن
P: برآورد نسبت صفت متغیر؛ 5/0= P
Z: متغیر نرمال واحد متناظر باسطح اطمینان95 درصد؛ 96/1
: مقدار اشتباه مجاز؛ 05/0=
n = 227
- روش یا روش های نمونه گیری
در این تحقیق، به دلیل این كه تعداد جامعه آماری مشخص می باشد و هیچ گونه تفاوتی در انتخاب شعب بانک وجود ندارد و همگی بانکها در هنگام نمونه گیری از شانس یکسانی برای انتخاب برخوردار هستند لذا از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده می شود.
- روش های مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها
برای تجزیه تحلیل داده ها از روش های مختلف توصیفی واستنباطی استفاده می شود و از نرم افزارSpss و خصوصا نرم افزار Lisrel برای برقراری روابط علی متغیر های مستقل با متغیرهای وابسته استفاده می شود. یكی از قوی ترین ومناسبترین روش های تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و اجتماعی، تجزیه و تحلیل چند متغیره است، زیرا ماهیت این گونه موضوعات،چند متغیره بوده و نمی توان آنها را با شیوه دو متغیری حل نمود.تجزیه وتحلیل چند متغیره بهیكسریروش های تجزیه و تحلیل اطلاق می شود كه ویژگیهای اصلی آن، تجزیه و تحلیل همزمان k متغیر مستقل و n متغیر وابسته است. این روش یا متدولوژی، تركیب ریاضی و آماری پیچیده ای از تجزیه و تحلیل عاملی و رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر است كه در یک سیستم پیچیده گرد هم آمده تا پدیده پیچیده ای را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. همچنین برای بررسی نقاط قوت و ضعف سرمایه های فکری از آزمون دو جمله ای و فریدمن نیز استفاده می شود.
- تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق
- سرمایه فكری
در یک تعریف ساده ، سرمایه فكری ،عبارتست از تفاوت بین ارزش بازاری و ارزش دفتری داراییها یک شركت.در تعریف دیگر، از سرمایه فكری به عنوان همه فرایند هاو داراییهایی نام برده می شود كه معمولا در تراز نامه منعكس نمی شوند.
- سرمایه انسانی
شامل ذخیره دانش اعضای یک سازمان است كه شامل شایستگها و طرزفكرهای كاركنان است.
- سرمایه ساختاری
شامل همه مخازن دانش غیر انسانی در یک سازمان است كه شامل پایگاه داده ها،چارتهای سازمانی و فرایندها و استراتژیها و… .است كه به سازمان ارزشی فراتر از مواد آن می دهد.
- سرمایه مشتری
عبارتست از دانش گرفته شده در كانالهای بازار یابی و روابط مشتری یک سازمان است.(Bontis et al .,2000).
- عملكردسازمانی شعب بانک
در این تحقیق منظور از عملکرد سازمانی شعب بانک، کارآیی است. در واقع اندازه گیری عملکرد در سطح عملیاتی شعب بانک، همان کارآیی است. منظور از کارایی نسبت خروجی ها به ورودیها است. خروجی ها شامل حجم منابع جمع آوری شده ( حسابهای قرض الحسنه ، پس انداز، سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت ) و تسهیلات پرداختی و سود دریافتی و کارمزد دریافنی است و ورودیها شامل تعداد پرسنل ، سمت ، تحصیلات و سابقه کار و مطالبات معوقه و سود پرداختی به سپرده ها است.
[1]- Marr
خانواده مفهوم کلی خود پدیده ای جهانی است که در هرجا وجود دارد و حالتی همه شمول و فراگیر دارد زیرا به آن دسته نیازهای آدمی پاسخ می گویید که برای تمامی نوع بشر مشترک هستند و لذا گسترده جغرافیا هرکجا که انسان زیست می کند و در عمق تاریخ تا آنجا که نشانی از حیات مشاهده می شود خانواده وجود داشته است(محدث1372).
در خانواده در مواردی باعث میگردد که بنیاد خانواده دیگر شبه خانواده های دیگر نباشند به شکل تک والدینی و یا بدون وجود والدین زندگی کودکان ادامه پیدا کند این امر در بین کودکان طلاق مشاهده می شود.همه کودکان در طی فرایند اجتماعی شدن با کمک والدین ارزشها و معیارها رفتاری که فرهنگشان از آنها انتظار می رود می آموزند.والدین در انتقال معیارهای خود دارند .پدر و مادرها الگوهای فرهنگی و ارزشهای جامعه خود را درست همانطور که از طرف والدین،معلمین و دیران بر آنها تحمیل شده است به کودک خود منتقل می کنند. کودکی همراه با رشد خود ارزشها ،آرمانها ،گرایشها اجتماعی و طرحی از نقش خود را در اشیا و امور و در طی رابطه با آنها پیدا می کند(استافورد،1377).
بسیاری از والدین در زمان و فضای مشترکی با فرزندان به سر می برند اما فرزندان خود را نمی شناسند یا درک نمیکنند. امروز در جامعه ما والدین زیادی با مشکل طلاق رو به رو هستند در این بین کودکانی وجود دارند و البته شیوه فرزند پروری این والدین بسیار متفاوت تر است(لندرث 1390).
پژوهش حاضر در پی یافتن تاثیر بازی درمانی به والدین طلاق و رابطه آن با سبک فرزند پروری و تعامل مادران است.
1-2 بیان مسأله
خانواده مثل هر پدیده دیگری در مقطعی از زمان متولد می شود و در مقطع زمانی دیگر به پایان می رسد. چرخه زندگی خانواده به مراحل مختلف رشد و تحول خانواده ای اشاره دارد که معمولا با ازدواج دو بزرگسال غیر همجنس شروع و تا مرگ و جدایی دائمی آنها ادامه دارد.( زهراکار کیانوش، جعفری فروغ ،1389)
با تولد فرزند خانواده دستخوش تغییرات زیادی می شود و نقش های زوجین گسترده تر می گردد یعنی علاوه بر نقش همسر، باید نقش والدینی را نیز ایفا کنند. مهمترین نقش والدینی زوجین ، فرزند پروری و تربیت فرزند است .( زهراکار کیانوش، جعفری فروغ ،1389)
در واقع منظور از سبك‌های فرزندپروری سه روش مستبدانه، سهل گیر و مقتدرانه است كه در توانایی شناختی و اجتماعی كودكان اثرگذار است. در روش فرزندپروری مستبدانه باورهای والدین موجب میشود كه آنان سعی كنند رفتار و نگرش كودكان خود را مطابق معیارهای مطلق شكل داده، كنترل و ارزیابی كنند.در روش سهل گیر، والدین چشم‌پوشی می‌كنند و رفتارهای كودك را می‌پذیرند.
در روش فرزندپروری مقتدرانه، والدین از كودكان خود انتظار رفتار بالغانه داشته و قوانین و مقررات به طور ثابت اجرا میشود (بامریند ، 1991؛ نقل از كمیجانی ، 1386). كه والدین با توجه به وضعیت زندگی خود یكی از این سبكها را بر می گزینند و به تربیت فرزندان می پردازند. وجود فرزندان امری است که در هر خانواده موثر است هر یک از فرزندان در شیوه زندگی آنها موثر است فرزندان اول و دوم و آخر و همچنین تک فرزند شیوه و جو متفاوتی در زندگی دارند. وبستر- استون و داهل[1] (1995) معتقدند بخی از گرایش ها و روش های غلط والدین در تربیت اطفال با پیدایش رفتارهای غیر انطباقی کودکان رابطه دارد. آسیب روانی والدین، کودک آزاری، بی توجهی و مسامحه، غالباً سهم بزرگی در بروز اختلال رفتار دارد.آلفرد آدلر وانپزشک استرالیایی، هم عصر زیگموند فروید و کارل یونگ بود که بیان کره است ترتیب تولد بر روی شخصیت تاثیر گذار چی باشد و بدین ترتیب، بزرگتر و کوچکتر بودن از خواهر و برادر و قرار گرفتن در معرض نگرش ها متفاوت والدین شرایط کودکی متفاوتی را به وجود می آورد که به تعین شخصیت کمک می کنند (سالووی[2] ، 2001).
او عنوان کرده که ترتیب تولد تاثیر ثابتی بر شیوه زندگی (نحوه برخورد همیشگی یک فرد با تکالیف زندگی از جمله دوستی،شغل و عشق) دارد. از جمله نقاط مثبت فرزندان اول این است که ذاتاً فرمانده به دنیا می آید و همیشه حق اولویت هر کاری با آنهاست.
فرزندان اول به دو دسته تقسیم می شوند یا پرورش دهندگان افراد مطیعند و یا متحول کنندگان سلطه جو می باشند. معمولاً افراد ایرادگیر، مکل پسند، عاشق توجه به جزئیات وقت شناس،منظم و با کفایتند و از جمله نقاط منفی به بد اخلاقی، تررویی و بی احساس آنها می توان اشاره کرد که به خاطر فشاری که به سایرین می آورند تهدیدکننده و رعب آور نیز هستند.
فرزند وسط خانواده افرادی خانواده دوستند که دیگران از بودن با آنها لذت می برند شعار آنها آرامش به هر قیمتی است این افراد آرام و بی صدا می باشند و شنوندگان خوبی به شمار می روند. مهارت زیادی در حل مشکلات دارند و دوست دارند که همه خوشحال باشند.
فرزندان آخر افرادی شاد و سرزنده که این شادی و سرخوشی را با خود به همه جا می برند و دیگران نیز از آنها بهره مند می شوند. مهارت های مردمی آنها بسیار قوی است. عاشق این هستند که دیگران را با حرف ها و کارهایشان سرگرم کنند. افرادی برون گرا هستند که از وجود دیگران انرژی می گیرند و از ریسک کردن واهمه ندارند.زود خسته شدن، واهمه داشتن از طرد شدن و دید غیر واقعی شان به روابط که بایستی همیشه خوشی برقرار باشد از نقاط منفی آنهاست. با وجود مطالبی که بیان شده ادعای تاثیر ترتیب تولد بر شخصیت از حمایت های علمی چندانی برخوردار نیستند. چرا که دشواری در کنترل عوامل چون اندازه خانواده متغیر جمعیتی و اجتماعی از جمله عواملی می باشد که تاثیر ترتیب تولد را مورد سوال قرار می دهیم. (بلمونت[3] و مارولا[4] ، 1973).
همه خانواده ها مراحل چرخه زندگی خانواده را تجربه نمی کنند بلکه تعدادی از خانواده ها در مقطعی از چرخه زندگی خانوادگی به سمت فروپاشی و طلاق گام بر می دارند.
با توجه به اینکه آمار طلاق در سال ۱۳۶۵ در برابر هر ۳۴۰ هزار و ۳۴۲ ازدواج، ۳۵ هزار و ۲۱۱ طلاق در کشور ثبت شده است. این آمار در سال ۱۳۷5 به ۴۷۹هزار و ۲۶۳ ازدواج در برابر ۳۷ هزار و ۸۱۷ طلاق و در سال ۱۳۸۱ به ۶۵۰هزار و ۹۶۰ ازدواج در برابر ۶۷هزار و ۲۵۶ طلاق می رسد. اگر چه آمارهای مربوط به طلاق به دلایل مختلف از جمله ثبت نشدن در دفاتر، جاری کردن صیغه شرعی طلاق بدون درج محضری آن و…با کم شماری مواجه می شوند و چندان قابل استناد نیستند، ولی بررسی همین آمار و محاسبه شاخص هایی چون نسبت طلاق به ازدواج و یا نسبت طلاق به کل جمعیت نشان دهنده آن است که این آمار طی سال های مختلف با نوساناتی روبه رو بوده است.
بررسی رقم مطلق طلاق طی سال های ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۱ نشان دهنده افزایش آمار طلاق طی سال های مورد بررسی است اما محاسبه شاخص های آماری نشان می دهد در سال ۱۳۶۵ شاخص طلاق با افزایش روبه روست سپس طی سال های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۷ به تدریج کاهش می یابد و از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۱ این آمار مجدداً افزایش می یابد.
طلاق پدیده ای رو به افزایش است و موجب تجربه رنج و درد و صدمه روانی می گردد. طلاق یک فرایند فیزیکی هیجانی جدایی است که با
افکار مداوم و جدی و نیز گفتگوی زوجین در مورد انحلال پیوند زناشویی شروع و سپس در سر تا سر حل مسایل هیجانی ، اقتصادی ، مذهبی ، خانواده گستر و جنبه های کاری اجتماعی ارتباطشان تداوم دارد. اگر زوجین دارای فرزند باشند باید در مورد موضوعات مربوط به تربیت فرزند و ملاقات با آن نیز تصمیم گیری شود و به فرزند در این باره توضیح داده شود.( زهراکار کیانوش، جعفری فروغ ،1389)
براد شاو (1995) می گوید طلاق واقعیت تلخ زندگی مدرن است. به این دلیل بسیاری از زوج ها راضی به طلاق نمی شوند و به رفتارهای نا مناسب در طول زندگی شان ادامه می دهند و بدین گونه امنیت روانی کودکانشان را به خطر می اندازند. البته دلیل اصلی اینکه کودکان نیاز به مراقبت روان شناختی در قبل ، خلال و بعد از طلاق والدینشان دارند ممکن است ناشی از قبح جنگ و جدال ، فریاد ، فریبکاری و دادخواهی باشد . ( محمد اسماعیلی الهه ، 1389 )
فرزندانی که مشکل هیجانی دارد ، از نظر رفتاری تفاوت معنا داری با کودک فاقد این مشکل ندارد . آنچه در این میان متفاوت است شدت ، فراوانی و میزان رفتار است. کودک دارای مشکل به شدت از عدم تعادل ، بی ارادگی ، احساس از دست دادن چیزی یا کسی ، عدم کنترل ، عدم وابستگی و ارتباطات ضعیف رنج می برد . او قادر به یادگیری شیوه های مقابله وسازگاری مناسب در زمان روی دادن مشکلات عاطفی نیست و برای حمایت از خود، خود پنداره ضعیفی دارد ( محمد اسماعیلی الهه ، 1389 ).
با توجه با موارد نوشته شده بر آن شدیم که بررسی که ترتیب تولد و شیوه فرزند پروری در کودکان طلاق موثر باشد یا خیر پاسخ به این سوال دلیل انجام این تحقیق است .
3-1- اهمیت و ضرورت پژوهش:
محیط خانوادگی و یا فضای خانواده به معنای درجه احساس امنیت وتعلق و پذیرش در خانواده است بطوری که کودک بتواند به راحتی مسایل و مشکلات خود را با والدین مطرح کند.محبت لازمه رشد عاطفی کودک است عدم وجود محبت در تعاملات والدینی با کودک باعث ایجاد مشکلات رفتاری ،هیجانی و اجتماعی می گردد(مجد1383).
کودکی که به دنیا می آید عالی ترین امکانات صورت وجود شرایط لازم و کافی رشد را دراربست و درصورت وجود شرایط لازم و کافی برای رشد ،به برترین کمالات خود خواهد یافت.اما زندگی خانوادگی ،محیط بهداشتی ،آموزشی،اجتماعی و فرهنگی بسیاری از افراد چنان است که دستیابی به چنین مقصودی را دشوار می سازد و بسیاری از افراد چنان است که دستیابی به چنین مقصودی را دشوار می سازد و بسیاری از مشکلات هیجای-رفتاری کودک نتیجه ،اجتناب ناپذیری فقر،جهل ، بدرفتاری و نابسامانی های خانوادگی و کاستی های آموزشی ،پرورشی ،فرهنگی و اجتماعی است(محمد ،اسماعیل 1392).
بسیاری از والدین در زمان و فضای مشترک با کودکانشان به سر می برند اما احساسات و نیازهای کودک خود بیگانه اند.امروزه در جامعه ما والدین متعلق به تمامی سطوح اجتماعی –اقتصادی زیر فشار توقعات اقتصادی و اجتماعی سنگین و تعهدات مدت دار برای حفظ زندگی و شیوه زیست خود قرار دارند .این تعهدات والدین را به صورت جسمی و هیجانی از فرزندان دور ساخته و در نتیجه والدین فاقد مهارت های لازم برای تعامل کارآمد با فرزندان هستند.پدر و مادر بودن بسیار فراتر از رویدادهای زیستی است .فرزندان به زمان کافی برای مشارکت هیجانی با والدینشان نیاز دارند و پدر و مادرها باید بدانند که برقرار شدن ارتباط لازم ،چگونه باید به شیوه های ارآمد به تعامل با کودکان خود بپردازند(لندرث،1390).
با توجه به شیوع طلاق در ایران و همچنین وجود کودکان در این زمان در مسئله طلاق و داشتن ارتباط با این کودکان از سوی مادران و پدران که خانواده خود را از دست داده اند و به شکل جدا از همسر و یا با والدین زندگی میکنند ،اهمیت ارتباط بین این کودکان با والدین و سبک فرزند پروری آنها به شیوه ای که در آن بتواند به شکل مناسبتر این اتفاق بیافتد برآن شدیدم که این پژوهش را انجام دهیم .
1-4 اهداف تحقیق
هدف کلی: بررسی رابطه ترتیب تولد و سبک فرزند پروری کودکان خانواده های آسیب دیده از طلاق شهر شاهرود
اهداف جزیی :
1- بررسی ترتیب تولد و سبک فرزند پروری الگوهای مقتدرانه خانواده های آسیب دیده از طلاق
2- بررسی ترتیب تولد و سبک فرزند الگوی آزاد گذارانه پروری خانواده های آسیب دیده از طلاق
3- بررسی ترتیب تولد و سبک فرزند پروری الگوی استبدادی خانواده های آسیب دیده از طلاق
- فرضیه های پژوهش:
- بین ترتیب تولد و سبک فرزند پروری خانواده های آسیب دیده از طلاق رابطه معنی داری وجود دارد.
2-بین ترتیب تولد و سبک فرزند پروری الگوهای مقتدرانه خانواده های آسیب دیده از طلاق رابطه معنی داری وجود دارد.
3-بین ترتیب تولد و سبک فرزند الگوی آزاد گذارانه پروری خانواده های آسیب دیده از طلاق رابطه معنی داری وجود دارد.
4-بین ترتیب تولد و سبک فرزند پروری الگوی استبدادی خانواده های آسیب دیده از طلاق رابطه معنی داری وجود دارد.
- متغیرها
متغیر ملاک :ترتیب تولد
متغیرپیش بین : سبک فرزندپروری خانواده‌های آسیب دیده از طلاق
کنترل: سن فرزند / مدت طلاق / جنسیت فرزند / وضعیت مالی و طبقه اجتماعی /نوع حضانت
تعریف متغیرها
تعاریف نظری:
ترتیب تولد: آدلر معتقد است ترتیب تولد عامل اجتماعی تاثیرگذاری و مهمی در کودکی است عاملی که سبک زندگی شخص را شکل می دهد. در واقع عامل مهم شکل دهی شخصیت فرد است. هر یک از کودکان شرایط روحی و روانی متفاوتی دارند.(سید محمدی 1390).
فرزند پروری : سبک فرزند پروری به عنوان مجموعه ای از نگرش ها نسبت به کودک در نظر گرفته می شود که منجر به ایجاد جو هیجانی می شود که رفتار های والدین در آن جو بروز می نماید. این رفتارها در بر گیرنده هم رفتارهای مشخص (رفتارهایی که در جهت هدف والدین است) که از طریق آن رفتار ها والدیت به وظایف والدینیشان عمل می کنند ( اشاره به تمرین های فرزند پروری دارد) و هم رفتارهای غیرمرتبط با هدف والدینی مانند ژست ها، تغییر در تن صدا یا بیان هیجان های غیر ارادی می باشد (دارلینگ و استنبرگ 3، 1993).
طلاق : به فرایندی گفته می شود که در زندگی زن و شوهر به این نتیجه میرسند که دیگر توانایی انجام مسئولیت های نقشی خود را به عنوان زن و شوهر ندارند از این رو با جدا شدن ازهم زندگی بهتری را خواهند داشت در این بین ممکن است کودکانی نیز وجود داشته باشند که حق و حضانتشان مورد بررسی قرار میگیرد(احمدی1390).
تعاریف عملیاتی:
سبک فرزند پروری :در این پژوهش منظور از سبک فرزند پروری الگوهای مقتدرانه ،آزاد گذارانه و استبدادی است که به وسیله پرسشنامه بامریند (1973) تعیین می گردد.
ترتیب تولد :منظور این است که فرد فر زند چندم خانواده است .
[1]. Webester- Statton & Dahl
[2]. Sulloway
[3]. Belmont
[4]. Marolla
[5]Darling & Steinberg
