وبلاگ

1-1- اهمیت موضوع

توسعه، که به تعبیری می­توان به گرایش بشر به تغییر و دستیابی به سطوح بالاتر و کیفیت بهتر زندگی اتلاق کرد، قدمتی به عمر بشر دارد. از میان زمینه ­های متعدد توسعه، توسعه­­ی روستایی یکی از عمده مباحث در این میان بوده و در بسیاری از کشورهای جهان به­ویژه در کشورهای در حال توسعه که بخش زیادی از جمعیت آنها در روستاها زندگی می­ کنند، مورد تأکید است (قلی­پور، 1385). با وجود این، توسعه ­روستایی در چند دهه اخیر همواره یکی از دغدغه­های اصلی توسعه در ایران و اکثر کشورهای در حال توسعه بوده و در بسیاری از کشورها، توسعه­ ­روستایی راهبردی با اهمیت برای تأمین نیازهای اساسی از جمله غذا است؛ با این وجود هنوز سهم جوامع روستایی جهان سوم از توسعه و پیشرفت بسیار اندک است (یدقار، 1383).

در این راستا، رشد و توسعه از سوی اقتصاددانان، جامعه­شناسان و محققان برخی از علوم به عنوان یک مقوله اجتماعی- اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. از جمله دشواری در بررسی توسعه اقتصادی و دگرگونی اجتماعی، مشخص کردن مفهوم توسعه و رشد بود. توسعه همان رشد اقتصادی نیست، توسعه جریانی چند بُعدی است که خود تجدید سازمان و سمت­گیری متفاوت کل نظام اقتصادی و اجتماعی را بر عهده دارد. به عبارت ساده می­توان گفت با توجه به این­که هدف اصلی توسعه حذف نابرابری­هاست، بهترین مفهوم توسعه، رشد همراه با عدالت اجتماعی است (قرخلو و حبیبی به نقل از هادر، 1375). بنا به تعریف بانک جهانی، توسعه ­روستایی راهبردی است که برای بهبود زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم فقیر روستایی طراحی شده است. از این­رو، باید به نحو مناسبی برای افزایش تولید و بالا بردن بهره­وری تلاش شود (مختاری­حصاری و زارعی‌دستگردی، 1386). توسعه و توسعه‌روستایی به معنا و مفهومی که امروزه از آن استفاده می­ شود، مفهومی با سابقه است، هر چند که از لحاظ محتوا و کارکرد، به طور مداوم تغییر کرده است (فاضل­نیا و همکاران به نقل از یوان، 1389). فرایند بهبود زندگی انسان به وسیله دانش­های گوناگون هم­­چون روانشناسی، بهداشت، اقتصاد محیط ­زیست و جامعه ­شناسی مورد توجه و

بررسی بوده است. در ادبیات اقتصادی، بهبود در کیفیت زندگی به عنوان توسعه تلقی می­ شود (کاستانزا و همکاران، 2007). توسعه اجتماعی و به اصطلاح متداول­تر، عمران جامعه روستایی بر ایجاد تحول و توسعه در تمام سطوح و اقشار اجتماعی و بر عموم زمینه ­های عملیاتی مرتبط تأکید دارد و تغییر و تکامل در نظام­های اجتماعی و سازماندهی امور جامعه را ضروری می­داند. این توسعه به منظور اصلاح و پیشرفت همه­جانبه و یکپارچه منطقه، نیازمندی­ها و تأمین اهداف و آرمان‌های آنی و آتی مردم جهت‌گیری و پی‌ریزی می­ شود (شهبازی، 1388). بنابراین، رشد و توسعه بسیاری از کشورها در گرو ساماندهی عرصه ­های مناطق روستایی است (سعیدی، 1387). همچنین، امروزه از جغرافیای روستایی به عنوان اهرمی در برنامه‌ریزی‌های ملی، منطقه­ای و محلی به منظور توسعه روستایی و در نهایت توسعه کشور استفاده می‌شود (مهدوی، 1377). توجه به رهیافت­ها و تعادل منطقه­ای، کاهش ناهمگونی و نابرابری منطقه­ای و بخشی سیاست­گذاری و برنامه ­ریزی منطقه­ای برای توزیع هدف­ها که بر حسب ویژگی­های ساختاری امکانات و محدودیت­های هر منطقه تغییر می­ کند، مستلزم مطالعه و شناخت خصوصیات هر منطقه با توجه به جایگاه آن در کل نظام منطقه­ای می‌باشد (روزبهان، 1390).

قرن بیست یکم در شرایطی آغاز شد که رشد فزاینده جمعیت و تأمین غذا یکی از دل مشغولی­های جهان به شمار می­رفت. بر اساس برآورد انجام شده تا سال 2025 جهان باید جمعیت 3/8 ملیارد نفری را تغذیه کند. اگر­چه در حال حاضر غذای کافی برای تغذیه تمام افراد تولید می­گردد، اما حدود 800 میلیون نفر به غذای کافی دسترسی ندارند. در چنین شرایطی توسعه­­ی روستایی و کشاورزی با مسائل و مشکلات و چالش­های متعددی مواجه گردیده که باید برای آنها پاسخ مناسب جستجو شود. همچنین، آمار سرشماری سال 1390 نشان می­دهد، جمعیت کشور به 75 میلیون و 149 هزار و 669 نفر رسیده که این تعداد  جمعیت در 21 میلیون و 185 هزار خانوار قرار دارند و نسبت زندگی شهری به روستایی هم به این ترتیب است که 71 درصد جمعیت کشور شهری و 29 درصد در روستاها زندگی می­ کنند، که این نشان‌گر افزایش جمعیت شهری در کشور است. در این میان، استان کهگیلویه و بویراحمد نیز دارای جمعیت 658629 نفر می­باشد که 310518 نفر در روستاهای استان زندگی می­ کنند و 121236 نفر از این جمعیت روستایی در روستاهای شهرستان بویراحمد سکونت دارند (مرکز آمار ایران، 1391).

از طرف دیگر روستاها مرکز تولیدات کشاورزی، دامی، صنایع دستی و کانون تأمین مایحتاج خوراکی جمعیت 75 میلیون نفری کشور به شمار می­آیند. به اعتباری می­توان آنها را کانون تولید ثروت و ارزش افزوده در کشور برشمرد، زیرا به رغم سرمایه ­گذاری اندک در مقایسه با شهرها، حدود یک سوم تولید ناخالص ملی کشور از آنها به دست می ­آید (سرتیپی­پور، 1385).

1. 1. Hader                             

1. 2. Word Bank

1. 3. Yeuan

1. Costanza