انسان در عصری زندگی می کند که تقاضای بسیار زیادی برای اطلاعات وجود دارد و این امر به طور چشمگیری توسط اینترنت تسهیل شده است .قدرت ارتباطی قوی از طریق اینترنت، امکان هماهنگی، کنترل، عملیات بهتر و اطلاع رسانی مناسب را فراهم ساخته است و باعث ایجاد فرصت برای سازمانهای متکی بر بازارهای الکترونیکی[1] شده و از طرف دیگر، تهدیداتی را همچون امکان از دست دادن سهم بازار، ورود رقبای جدید و معرفی محصولات جانشین متنوع برای سازمانهایی که در استفاده از این فناوریها دچار تعلل شده اند، ایجاد کرده است (فرزام نیا،1387).
بسیاری از بنگاهها به دلیل اینکه نمیدانستند چگونه از اینترنت استفاده کنند و نتوانستند خود را با محیط جدید وفق دهند، دچار ورشکستگی شدند. برخی سازمانها نیز بدون آماده کردن پیشنیازهای لازم، به استفاده از بازارهای الکترونیکی روی آوردهاند که باعث ایجاد مشکلات عدیدهای برای آنها شده است. در مورد بنگاههای کوچک، چنانچه در استفاده از بازارهای الکترونیکی دچار مشکل شوند، تاثیر این مشکلات بیشتر خواهد بود. بر این اساس لازم است ابتدا میزان آمادگی بنگاهها برای شرکت در بازارهای الکترونیکی در ابعاد مختلف سنجیده شود و چنانچه آمادگی لازم برای استفاده از این بازارها را داشتند، اقدام به ایجاد زمینه های حضور در بازارهای الکترونیکی نمایند و در صورتیکه آمادگی لازم در برخی ابعاد وجود نداشت، به بهبود و مهیا نمودن پیشنیازهای لازم بپردازند (Fawzy and Dworski,2010).
بازار الکترونیکی سیستم اطلاعاتی بینسازمانی است که به خریداران و فروشندگان شرکتکننده در برخی از بازارها، مستقل از طرف سوم، اجازه میدهد اطلاعات و پیشنهاداتی در مورد قیمت و محصول ارائه دهند (Gottschalk and Abrahamsen,2002). بازار الکترونیکی، امکان انجام معاملات مرتبط در محیطهای متعامل و شبکه شده دیجیتالی را فراهم می آورد. این بازارها زیرساختهایی ایجاد می کنند برای اینکه به تامینکنندگان و خریداران اجازه دهند که در محیط آنلاین تعامل کنند (Warkentin,2002).
عمده استفاده از بازارهای الکترونیکی توسط شرکتها و سازمانهای بزرگ میباشد، ولی در سالهای اخیر توجه برخی شرکتهای با مقیاس کوچکتر نیز به سوی این نوع بازارها و مبادلات از طریق آنها جلب شده است. بنگاههای کوچک و متوسط[2] نقش چشمگیری را در اقتصاد بین المللی ایفا می کنند. بنگاههای کوچک و متوسط در برقراری اقتصاد پویا و سالم با ملل صاحب صنعت و معرفی ابداعات و نوآوریها نقش موثری دارند (Al-Qirim,2004).
به همین دلیل موضوعات و پدیدههایی که بر عملکرد این نوع سازمانها اثرگذار است، اثرات زیادی بر وضعیت کسب و کار در کشورها و ایجاد تغییرات در عوامل اقتصادی محیطهای جهانی دارد. بر این اساس لازم است این گونه سازمانها در به کارگیری فناوریها جدید به بررسی شرایط خود و میزان مهیا بودن پیششرطهای لازم در این زمینه بپردازند تا بتوانند استفاده موثری از آنها داشته باشند. اهمیت این موضوع در خصوص صنایعی مانند صنعت فرش که شرکتهای کوچک و متوسط در آن دارای اهمیت بالا بوده و در صادرات غیرنفتی نیز سهم قابل توجهی دارند، اهمیت بیشتری دارد.
1-2. بیان مسئله
بنگاههای کوچک و متوسط، در اکثر کشورها به عنوان عناصر مهم در پیشرفتهای اقتصادی- اجتماعی شناخته شده اند. این بنگاهها خصوصاً در ایجاد فرصتهای شغلی با سرمایه گذاری های پائین، توسعههای منطقهای، توسعههای سازمانی شرکتهای متکی بر اصول تکنولوژی، نوآوری محصولات و ایجاد روشهای نوین، اهمیت بسزایی دارند. نگاهی به نظام اقتصادی- اجتماعی در بسیاری از کشورهای پیشرفته و نوتوسعه یافته جهان نشان میدهد که ایجاد و حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط یکی از اولویتهای اساسی در برنامه های توسعه اقتصادی این کشورها است (تولایی و علیرضایی،1387).
این بنگاههای اقتصادی علیرغم آنکه به سرمایه گذاری کمتری نیاز دارند، بازدهی بیشتری داشته و درایجاد اشتغال، ایجاد بستر مناسب برای نوآوری و اختراعات و افزایش صادرات این کشورها، نقش مهمی دارند. در بسیاری از کشورها این بنگاهها، تامینکنندگان اصلی اشتغال جدید، مهد تحول و نوآوری و پیشرو در ابداع فناوری های جدید بوده اند. از سوی دیگر این صنایع به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود می تواند از جاذبههای فراوانی برای بخش خصوصی برخوردار باشد، که این امر بسته به شرایط داخلی اقتصادی کشورها، قوانین و سیاستهای حمایتی در کشورهای مختلف به عنوان الگویی موفق برای توانمندسازی علمی و صنعتی معرفی شده است (تولایی و علیرضایی،1387).
در سالهای اخیر تجارت مبتنی بر اینترنت رواج بیشتری یافته است. اینترنت به شرکتها کمک می کند تا از راههای جدید مانند افزودن ارزش افزوده به محصولات و خدمات به ایجاد و جذب سود بپردازند. آنها محصول یا خدمت جدیدی را به مشتری ارائه میدهند، اطلاعات یا خدمات اضافی را همراه با محصولات یا خدمات سنتی ارائه می دهند و محصول یا خدمتی را با هزینه ای کمتر از مدل سنتی فراهم می کنند. تجارت آنلاین به تدریج جایگزین کسب و کارهای متداول می شود. اطلاعات بیشتری بخصوص هنگام استفاده از بازارهای الکترونیکی از طریق اینترنت مبادله می شود. فرایند تطبیق عرضه و تقاضا در 20سال اخیر پیچیده و مشکل شده است، لذا بازار الکترونیکی نقش حیاتی در مدیریت کسب و کار ایفا می کند. بازارهای الکترونیکی نوید بهبود بازدهی بازار، کاهش هزینه مبادلات و ایجاد درآمد جدید را می دهند (Zolatan alpar,2010).
بهكارگیری بازار الكترونیكی نیازمند آماده سازی زیرساختهای ضروری است. آماده سازی زیرساختارهای ضروری به نوبه خود مستلزم ایجاد تغییرات نرم افزاری و سخت افزاری در سازمان است. از جمله تغییرات نرم افزاری میتوان به تغییر نگرش مدیران و كاركنان نسبت به فناوری و تجارت الكترونیكی، كسب مهارت های مدیریتی و كاربردی و كارآفرینانه، ریسك پذیری ، تغییر در فرایندهای كاری، تغییر در ساختار سازمانی و …اشاره نمود. تغییرات سخت افزاری شامل مواردی مانند: خرید رایانه و و ایجاد شبكه، تامین مالی و… اشاره نمود (mehrtens et al.,2001) .
با توجه به اینكه صنعت فرش افراد زیادی را به خود مشغول كرده است، می تواند عاملی مهم در ایجاد اشتغالهای دائمی و فصلی برای افراد جامعه باشد. همچنین این کالا از دیرباز به عنوان اصلی‌ترین کالاهای صادراتی ایران به شمار می‌رود. به عبارت دیگر مهمترین جنبههای اقتصادی فرش دستبافت را میتوان در اشتغالزایی ، تحصیل ارز و کمک به بهبود اقتصاد دانست (صبوری خسروشاهی،1382).
به نظر می‌رسد فروش اینترنتی این کالا می‌تواند تأثیر چشمگیری در میزان فروش آن داشته باشد. ارتباط مستقیم میان خریدار و فروشنده بدون محدودیت زمانی و مكانی، دستیابی سریع به اطلاعات در حجم وسیع، صرفه جوییهای زمانی و مكانی، کاهش هزینه های بازاریابی نسبت به بازاریابی سنتی، دسترسی جهانی و مشتری گرایی، به طوریكه استفاده از فنآوری اینترنت باعث تسهیل در قیمت گذاری و طراحی تعیین مشخصات كالاها به صورت برخط سبب افزایش فروش و صادرات فرش و در نتیجه افزایش سرمایه گذاری و اشتغالزایی خواهد شد (Kotler & Armstrong,2003).
این تحقیق در پی آن است تا با شناسایی عوامل ارزیابی آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط فعال در صنعت فرش در به کارگیری بازار الکترونیکی، به حضور موفق شرکتها در این بازارها کمک کند.
[1]Electronic market-places
[2].small and medium-sized enterprises(SMEs)
فرم در حال بارگذاری ...
