وبلاگ

توجه به حریم خصوصی به عنوان یكی از اساسی‌ترین مصادیق حقوق بشر به شمار می‌آید، این مهم نشأت گرفته از توجه به شأن و منزلت انسانی و ارزشهایی است كه حقوق بشر برای انواع آزادی‌ها قائل است. حریم خصوصی امروزه به یكی از كانونی‌ترین مباحث در جامعه اطلاعاتی و یكی از مهم‌ترین مسائل حقوق بشر در سبز فایل تبدیل شده است. حریم خصوصی از جمله حقوقی است كه انسان‌ها به دلیل نیازهای شخصی از یک طرف به آن وابسته‌اند و از طرف دیگر به دلیل ضرورت زندگی جمعی مكلّف‌اند این حق را نسبت به دیگران به رسمیت بشناسند. زندگی و ادامه حیات انسان دارای دو بُعد است: بعد فردی و بعد اجتماعی و به عبارت دیگر: زندگی خصوصی و عمومی. هر كدام برای خود آداب و مقررات ویژه‌ای دارند ولی چون انسان ناچار است با هم‌نوعان خود زندگی كند؛ لازمه زندگی جمعی و عمومی این است كه انسان به ناچار باید قید و بندهای زیادی را از نظر وضع لباس و طرز رفت و آمد و برخورد با دیگران را تحمل كند، اما تحمل

 شبانه‌روزی این وضع مشكل و طاقت‌فرسا و خسته‌كننده است لذا انسان می‌خواهد قسمتی از شبانه‌روز را آزاد از قید و بند زندگی جمعی و عمومی بوده و با خانواده و فرزندان خود باشد و با آنان به گفتگو بنشیند و در آرامش كامل استراحت كند. انسان‌ها بنا بر فطرت خود، قلمروهایی را محدودة خصوصی خویش می‌دانند و در آن پناه می‌گیرند، در این پناهگاه امن خصوصی است كه زندگی و حیات برای آنان میسور می‌شود و «انسانیت» معنا و مفهوم می‌یابد، شخصیت، آبرو، ناموس، خانه و محل كار و اموال از آن جمله‌اند. ورود خودسرانه و بی‌ضابطه در این قلعة مقدس در حكم كشتن افراد و فرو ریختن دیوار انسانیت آنان است. اسلام كه زیربنای هر نوع تربیت و سازندگی را «انسان» می‌داند به كرامت و حرمت آدمیان اهمیت فراوان داده و حریم خصوصی افراد را با وسواس و باریك‌بینی فراوان پاس می‌دارد.

1- تعریف و تبیین مسأله:

حق حریم خصوصی یكی از حقوق اساسی بشر است كه وی را در مقابل تعرضات دیگران به زندگی خصوصی‌اش و نیز مداخلات ناروای دولت‌ها مورد حمایت قرار می‌دهد، این حق كه ارتباط تنگاتنگ و عمیقی با حفظ كرامت، حیثیت، شخصیت، توسعه و ارتباطات شخصی، خودمختاری و استقلال فردی دیگر ارزش‌های مهم بشری دارد، امروزه جایگاه ویژه‌ای در مباحثات حقوقی و سیاسی دنیا دارد بطوری كه همواره به عنوان یكی از نمودهای دموكراسی و حقوق بشر در عصر حاضر مطرح بوده و هست. جایگاه حریم خصوصی در حقوق كیفری كه برگرفته از فقه اسلامی می‌باشد با توجه به ماهیت مداخله‌گرایانه حقوق كیفری از دو منظر قابل بررسی است: یكی از این منظر كه می‌تواند توسط حقوق كیفری و ابزارهای آن مورد حفاظت و حمایت قرار گیرد یعنی قانونگذار كیفری می‌تواند با جرم‌انگاری رفتارهای ناقض حق حریم خصوصی و نیز اقدامات قضایی به مقابله با كسانی بپردازد كه زندگی خصوصی و خلوت شهروندان را مورد تعرض قرار می‌دهند و از منظری دیگر حق حریم خصوصی ممكن است توسط حقوق كیفری و ابزارهای وابسته به آن مورد تهدید و تعرض واقع شود یعنی قانونگذار كیفری ممكن است در قلمرو خلوت و حریم خصوصی شهروندان اقدام به مداخله، ایجاد محدودیت و جرم‌انگاری در برابر اختیار و انتخاب آنها نماید یا ممكن است این حریم توسط مقامات كیفری و امنیتی در راستای كشف و تحقیق جرائم مورد نقض و تعرض قرار گیرد یا حتی ممكن است پیشگیری از وقوع جرم یا فقط نظم اجتماعی، اخلاقی، بهداشتی و سیاسی، موجبات دخالت در خلوت و زندگی خصوصی شهروندان را فراهم نماید.