وبلاگ

زمین لغزش پدیده ای است که در بعضی از کشورها حتی بیشتر از زلزله خسارات جانی و مالی داشته است بطوریکه در دهه 1990 تا 2000 میلادی توسط سازمان یونسکو بعنوان دهه مقابله با بلایای طبیعی مطرح شده و در آن زمین لغزش بعنوان یکی از اشکال بلایای طبیعی مطرح است و مطالعه همه جانبه پدیده زمین لغزش یکی از اهداف عمده در برنامه یونسکو که 14درصد از کل خسارات و تلفات وارده بر اثر وقوع مخاطرات طبیعی را در بر می گیرد در طی برنامه توسعه اقتصادی- اجتماعی در ایران بیش از 16/1 میلیارد دلار خسارت گزارش شده است. ایران به دلیل شرایط خاص زمین شناسی، توپوگرافی و آب و هوایی از جمله مناطق مهم لغزه خیز به شمار  می آید و سالانه خسارت های قابل توجهی بر اثر وقوع زمین لغزش گزارش می شود. اثرات مخرب و جدی این پدیده­ مهم زمین­ شناسی، در مناطق فعال تکتونیکی لرزه خیز، سیل­خیز و دارای سازندهای رسوبی و تبخیری حساس به فرسایش به وضوح قابل مشاهده است. عوامل متعددی در تحریک و فعالیت حرکات دامنه­ا ی تأثیر می گذارند که به عنوان مثال می توان از عواملی مانند تغییر شرایط زمین شناسی، جنس سنگ، خصوصیات مورفولوژی، کاربری زمین، گسترش مناطق مسکونی، احداث راه ها و غیره نام برد. تخریب سازه های مهندسی، پوشش گیاهی و زمین های کشاورزی، تسریع فرسایش و انتقال گسترده­ی رسوبات به پشت سدها از جمله خسارات ­و خطرات مستقیم این پدیده­ طبیعی است. با این وجود دستگاه های اجرائی می توانند با شناخت مناطق حساس به زمین لغزش، جهت توسعه­ سازه­ها در حد امکان از آن مناطق اجتناب کرده و یا در صورت اجبار تمهیدات و نکات فنّی لازم را با دقت بیشتری مدنظر قرار دهند. تکتونیک فعال، بارندگی های ناگهانی و شدید، دامنه های متعدد با شیب تند، ناپایداری دامنه­های متعدد، گسلش به ویژه در نواحی رأسی تاقدیس، حضور سازند­های مارنی و تبخیری حساس به فرسایش، نبود پوشش­گیاهی، افزایش خطر ناپایداری دامنه ها به دلیل وجود ترانشه های فراوان در مسیر راه­ها و توقّف تکمیل تأسیسات برخی از چاه­ها به دلیل مشکلات ناشی از نبود مطالعات اولیه­، ناپایداری دامنه ها، نیاز به پهنه بندی خطر ناپایداری دامنه­ ها را در این منطقه فراهم نموده است.

مقوله زمین­لغزشLamd slide  امروزه در جهان یکی از مهمترین مسائل بشمار می­رود هر ساله نمونه­های عظیم این پدیده را می توان در رسانه ­ها دید. شناخت زمین لغزش این امکان را به ما خواهد داد که عوامل پدیدآورنده آنرا شناخته و از تکرار آن چه بدست طبیعت و یا انسان و فعالیت­هایش جلوگیری کرده و یا حداقل شدت آن را بکاهیم ایران بدلیل کوهستانی بودن و دارا بودن دامنه­های گوناگون همچنین فعالیت­های عمرانی و پیامد آن دستکاری در محیط طبیعی موارد متعدد این پدیده را به خود می بیند که اهمیتش را دو چندان می کند برنامه ­ریزی و مطالعه محیط­های طبیعی در جهت حفظ تعادل و پایداری محیط طبیعی بخصوص دامنه­ها و سپس انجام فعالیت­ها و پروژه­ های

 عمرانی باید مورد توجه مسئولین و بهره برداران قرار گیرد چرا که بر هم خوردن تعادل دامنه ها منجر به کاهش پایداری آن ها و در نهایت حرکات دامنه ای یا زمین لغزش خواهد شد البته می دانیم که این پدیده مختص مناطق کوهستانی و دامنه ها بوده و می توان در این مناطق به راحتی انواع مختلف آن را مشاهده نمود اجرای روش های کنترل کننده و پیشگیری کننده از اقدامات بسیار لازم و ضروری برای کاهش خسارات و صدمات و همینطور دوری از مناطق حساس به وقوع زمین لغزش می باشد که به کمک آن می توان مناطقی که امکان بر هم خوردن تعادل دامنه­ها و بروز خطر وجود دارد تشخیص داد این عوامل می ­تواند برنامه­ ریزان و تصمیم­ گیران را در عرصه ­های مختلفی چون مدیریت حفاظت خاک و منابع طبیعی برنامه ­ریزی­های زیست­محیطی، تعیین مسیر راه ها یاری نمایند. به خصوص استان گیلان با دارا بودن شرایط اقلیمی و محیطی متفاوت همواره بالاخص در طول ده سال گذشته دچار خسارات فراوان از آسیب های طبیعی گردیده و هم­چنین منطقه املش بعلت برنامه ­ریزی­های توسعه و عمران محیطی جاده سازی، تغییر کاربری و از بین بردن جنگل و پوشش­گیاهی حرکات­دامنه ای بشدت فعال شده و چنانکه یک هدف مدون و پیگیر را بدنبال نداشته باشد با خسارات شدیدی مواجه خواهد شد.

که بر همین اساس این پایان نامه برای ارائه راهکارها و کاهش و کنترل این پدیده در 5 فصل تدوین یافته فصل اول کلیات تحقیق، فصل دوم مبانی ادبیات تحقیق، فصل سوم مواد و روش­ها، فصل چهارم یافته­ های تحقیق نتایج و فصل پنجم جمع بندی، نتایج و پیشنهادات و منابع و مآخذ

– طرح مسئله و بیان اصلی تحقیق

بشر از آغاز پیدایش شناخت کامل محیط­زیست خود را به عنوان نیازی ضروری و حیاتی سرلوحه خود قرار داده است این نیاز ناشی از بیم بشر از پدیده­های طبیعی ناشناخته و خطراتی هستند که محیط زیست را تهدید می کند.

استان گیلان با توجه به شرایط اقلیمی و موقعیت خاص جغرافیایی همیشه به عنوان استانی بدون مشکل به چشم می­آید. در صورتی که این استان از غرب به شرق سرتاسر مخاطره است. با این که هر ساله تعداد زیادی لغزش در استان گیلان رخ می دهد، تا سال1369 تحقیقات جامعی در زمینۀ پراکندگی و پهنه­ بندی لغزش­ها و نقاط آسیب پذیر صورت نگرفته بود و پس از رویداد زلزلۀ خرداد ماه سال 1369 که به دنبال آن چند لغزش بزرگ در رودبار و شرق گیلان رخ داد و خسارات و صدمات زیادی بر تأسیسات اقتصادی وارد ساخت، مسئولان استان مصمّم شدند تا در مورد بلایای طبیعی خطرساز مطالعات منسجمی را آغاز نمایند. همچنین زمین­لغزش منطقه پیلدره واقع در املش را یکی دیگر از مواردی عنوان کرد که در اثر بارندگی­های شدید به وقوع پیوست. به هر حال پدیده زمین­لغزش بر اثر دخالتهای مستقیم انسان و تأثیرگذاری بر فعل و انفعالات زمین رخ می­دهد و اثرات بسیار جبران ناپذیری را نیز برجای خواهد داشت. به­ طوریکه امروزه نه تنها این حرکات، مزارع و باغات را تهدید می­ کنند بلکه اهالی روستای پیلدره را نیز تهدید می نمایند.

بنابراین منطقه مورد مطالعه بدلیل موقعیت جغرافیایی و ویژگی­های طبیعی یکی از مناطق مستعد بروز حرکات دامنه ای و توده ای از جمله لغزش ها است برای جلوگیری از بروز حرکات دامنه ای مخرب که منجر به وارد آمدن خسارات سنگین در منطقه می شود اولین کار شناخت ویژگی های زیرساختی و طبیعی منطقه است با توجه به ساختار زمین شناسی منطقه مورد که بیشتر از نوع برش های توفی و ماسه سنگ توفی هستند و میزان بارش سالیانه نسبتاً بالا در منطقه با میانگین 30 ساله 8/1270 میلیمتر استعداد بالا برای حرکات دامنه ای وارد و هم چنین استمرار بارندگی در طی چند روز که حکایت از تأثیر بسیار بالای مقدار بارندگی در هنگام رخ دادن لغزش های زمین و شیب زیاد و جنس مصالح دامنه ای تا عمق چند متری از مصالح نفوذپذیر که بتدریج بطرف اعماق میزان رس (نفوذناپذیر) افزوده می گردد این خصوصیات منجر به ایجاد زمین­لغزش­ها و حرکات دامنه ای در این منطقه شده است. لذا در این تحقیق که با عنوان بررسی حرکات دامنه­ای شرق گیلان به روش آنبالگان، سعی می شود به علت وقوع حرکات دامنه ای پرداخته شود، بااستفاده از روش آنبالگان روستای پیلدره مورد بررسی قرار گرفت، که در روش آنبالگان دارای عوامل       6 گانه ( سنگ­شناسی، ساختار زمین­ شناسی، هندسه­شیب، پوشش گیاهی­و­ كاربری­زمین، ارتفاع­نسبی و          ­آب­های زیرزمینی) می باشد که آن را عوامل جامع ارزیابی مخاطره زمین لغزش می نامیم. با در نظر گرفتن این عوامل روش تهیه نقشه خطر لغزش در قلمرو زمین کامل تر می شود.