هدف حسابداری فراهم آوردن اطلاعاتی است که به سرمایه‏گذاران و سایر استفاده‏کنندگان از اطلاعات حسابداری کمک کند تا با بهره گرفتن از این اطلاعات تصمیمات اقتصادی خود را اتخاذ نمایند. اهمیت اطلاعات حسابداری در بازار سرمایه و واکنش مشارکت‏کنندگان در بازار به اطلاعات حسابداری باعث می‏شوند تا مدیران شرکت‏ها در خصوص اطلاعاتی که در قالب صورت‏های مالی در اختیار مشارکت‏کنندگان در بازار قرار می‏دهند، وسواس و دقت فراوانی را اعمال نمایند.
پیامدهای واکنش بازار به اطلاعات حسابداری برای مدیران می‏تواند بسیار با اهمیت باشد. برای مثال ممکن است، ارزابی عملکرد مدیریت تا حدود زیادی متکی به قیمت سهام شرکت در بازار پس از انتشار صورت‏های مالی باشد. در صورتی که گزارش‏های مالی منتشر شده از سوی شرکت باعث افزایش قیمت اوراق بهادار در بازار سرمایه شود، این افزایش قیمت (و به تبع آن، بازده) سهام باعث خواهد شد تا سرمایه‏گذاران عملکرد مدیریت را مثبت ارزیابی نمایند. این ارزیابی‏ها تاثیر مستقیمی بر امنیت شغلی مدیران و حقوق و مزایا و پاداش آنان خواهد داشت.
یکی دیگر از پیامدهای واکنش بازار به اطلاعات حسابداری برای مدیریت، تاثیر آن بر توانایی تامین مالی و هزینه تامین مالی شرکت است. شرکت‏هایی که بازار واکنش مثبتی به اطلاعات آنها نشان داده‏است، به منابع بیشتری جهت تامین مالی پروژه‏های سرمایه‏ای خود دسترسی دارند. همچنین، معمولاً در مقایسه با شرکت‏هایی که بازار واکنش منفی به اطلاعات آنها نشان داده‏است، هزینه سرمایه تامین مالی برای این شرکت‏ها پایین‏تر است.
پیامدهای متفاوت بازار سرمایه به اطلاعات منتشر شده توسط شرکت‏ها باعث می‏شود تا مدیران شرکت‏ها این انگیزه را داشته باشند تا تمام تلاش خود را بکارگیرند تا بازار از اطلاعات منتشر شده توسط آنها استقبال نماید و درصورتی که شرکت در شرایط عادی و واقعی نتواند انتظارات را برآورده سازد، اقداماتی را بکارگیرد تا از این واکنش بازار اجتناب نماید یا از میزان آن بکاهد.

1-2 بیان مسئله

مطالعات پیشین (برای مثال، بروان و کایلر[1]، 2005؛ ماتسوموتو[2]، 2002؛ بارتو[3] و همکاران، 2002؛ بروان[4]، 2001) نشان داده ‏اند که مدیران تمایل دارند سودی که شرکت در پایان دوره گزارش می‏کند، حداقل به اندازه پیش‏بینی‏هایی باشد که پیش‏تر از سوی مدیریت یا تحلیل‏گران مالی مطرح شده‏است. از آنجا که پایین‏تر بودن سود واقعی از سود پیشبینی شده (که به آن “سود غیر منتظره منفی [5]” گفته

 می‏شود) واکنش نامطلوب بازار را به دنبال دارد و باعث نامطلوب ارزیابی شدن عملکرد مدیریت می‏شود، شرکت‏ها اغلب استراتژی‏هایی را بکار می‏گیرند که احتمال عدم تحقق سود پیش‏بینی شده[6] را کاهش می‏دهد.

ادبیات تحقیق حسابداری نشان داده‏است که شرکت‏ها به طرق مختلفی ممکن است از سود غیر منتظره منفی اجتناب کنند (هو و همکاران، 2012):

1. یکی از این روش‏ها به کارگیری اقلام تعهدی اختیاری برای دستکاری افزایشی سود است که تحت عنوان مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی[7] شهرت یافته‏است.

1. روش دوم، به مدیریت سود واقعی[8] اشاره دارد که بر اساس آن، مدیران اقدامات اقتصادی واقعی را در پیش می‏گیرند تا به سطح سود مورد نظر دست یابند. این اقدامات می‏تواند مواردی مانند کاهش در مخارج قابل اجتناب در حوزه تحقیق و توسعه (R&D)، تبلیغات و تعمیرات و نگهداری و همچنین کاهش در بهای تمام شده کالای فروش رفته از طریق افزایش تولید در دوره جاری است.

1. یکی از روش‏های دیگر تحقق سود پیش‏بینی شده[9]، مدیریت انتظارات بازار و سرمایه‏گذاران از طریق ارائه پیش‏بینی‏های خود در سطح پایین است (پیش‏بینی کاهشی سود[10]).

بخش عمده ادبیات تحقیق سه روش مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی اختیاری، مدیریت سود واقعی و پیش‏بینی سود کاهشی را مکانیزم‏های مکملی در نظر می‏گیرند که مدیران با بکارگیری همزمان آنها تلاش می‏کنند از سود غیر منتظره منفی اجتناب کنند (بارتو و همکاران 2002؛ ماتسوموتو 2002؛ بارتون و سیمکو[11] 2002؛ براگستلر و ایمس[12] 2006).
با این وجود، براون و پینلو[13] (2007) نشان دادند که در فرایند محقق کردن سود پیش‏بینی شده، از روش‏ مدیریت افزایشی سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری و روش پیش‏بینی کاهشی سود، به صورت جایگزین استفاده می‏شوند. زانگ[14] (2007) نشان داد که مدیریت سود واقعی و مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی به صورت جایگزین استفاده می‏شوند. به صورت کلی این شواهد نشان می‏دهد که مدیران به منظور اجتناب از سود غیره منتظره منفی، از این ابزار تحقق بخشیدن سود پیش‏بینی شده به صورت جایگزین و مکمل استفاده می‏کنند.
به واسطه وجود محدودیت در بکارگیری اقلام تعهدی برای مدیریت افزایشی سود و همچنین معکوس شدن اقلام تعهدی مدیریت شده در دوره‏(های) آتی، انتظار می‏رود مدیران برای مدیریت پایدارتر سود، اقدام به مدیریت سود واقعی بنمایند. به ویژه در دوره‏های زمانی که در بکارگیری اقلام تعهدی اختیاری برای مدیریت سود، محدودیت بیشتری وجود دارد، تحقق این پیش‏بینی محتمل‏تر است.
بکارگیری مدیریت افزایشی سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری در دوره‏(های) گذشته، باعث بیش‏نمایی خالص دارایی‏های عملیاتی در ترازنامه (متورم بودن ترازنامه) می‏شود. بنابراین می‏توان متورم بودن ترازنامه را نشانه مدیریت سود در دوره‏های گذشته دانست و از آن به عنوان معیاری جهت ارزیابی محدودیت در بکارگیری روش اقلام تعهدی اختیاری برای مدیریت سود در دوره جاری استفاده کرد. در چنین موقعیتی، مدیریت شرکت جهت تحقق یافتن سود پیش‏بینی شده به راه کارهای جایگزینی مانند مدیریت سود واقعی و پیش‏بینی کاهشی سود، روی می‏آورد. به این ترتیب، موضوع تحقیق پیش رو، بررسی رابطه بین بیش‏نمایی خالص دارایی‏های عملیاتی در ترازنامه (متورم بودن ترازنامه) با مدیریت سود واقعی و پیش‏بینی سود کاهشی است.
[1] Brown and Caylor
[2] Matsumoto
[3] Bartov
[4] Brown
[5] Negative Earnings Surprises
[6] failing to meet earnings forecasts
[7] “accrual-based” earnings management
[8] “real” earnings management
[9] Meet or Beat Earnings Forecasts
[10] Manage Earnings Expectations Downward
[11] Barton and Simko
[12] Burgstahler and Eames
[13] Brown and Pinello
[14] Zang