امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) به عنوان تنها امامی كه امكان تشكیل حكومت اسلامی را در مدّت كوتاهی داشتند، جهت ساختن جامعه‌ای منطبق بر آرمان‌ها واهداف دینی والهی، به دنبال تأمین مقتضیات آن بودند. تنها راهی كه آرمان حكومت وجامعۀ مطلوب دینی را به حقیقت نزدیک می‌سازد، وجود انسان‌های نمونه‌ای است كه اجزای این جامعه را تشكیل می‌دهند.
در نگاه امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، این افراد كه در پژوهش حاضر از آن ها به عنوان یاران مطلوب امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) یاد شده است، دارای ویژگی‌ها وشاخصه‌هایی هستند كه آن ها را موردتأیید حضرت امیر(علیه‌السلام) قرار داده است.
دراین پایان‌نامه، با بررسی كتاب شریف نهج البلاغه، به عنوان میراث عظیم ماندگار آن حضرت، شاخصه‌های فراوانی برای یاران مطلوب امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) جمع آوری شده وسپس این شاخصه‌ها، در دو بخش كلّی شاخصه‌های مبنایی ورفتاری، دسته‌بندی وتقسیم گردیده است.
شاخصه‌ها مبنایی كه بالغ بر50 عنوان می‌باشد، در دو بخش اصلی اخلاق و معرفت‌شناسی، وشاخصه‌های رفتاری، در10 عنوان مهم مورد بررسی قرارگرفت. برای تحلیل وشرح هریک از این عناوین، روند منظّمی، در سه بخش آغاز گردید:
1ـ استخراج عبارات مربوط به هریک از عناوین شاخصه‌ها، از كتاب نهج البلاغه ودسته‌بندی آن ها جهت دستیابی به دیدگاه امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، دربارۀ هریک از عناوین وترجمۀ عبارت برمبنای ترجمۀ سیدجعفر شهیدی.
2ـ پس از درج عبارات نهج البلاغه، ذیل هر عنوان، با بهره گرفتن از شروح معتبر نهج البلاغه، كتب روایی، كتب لغت و منابع معتبر دیگر كه هریک به‌نوعی عنوان موردنظر را تبیین می‌نمایند، به شرح وتفسیر عبارات پرداخته شد.
3ـ بررسی كامل ودقیق متون معتبر تاریخی، برای دستیابی به نمونه‌ای از اسامی یاران امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) كه هریک به نوعی مورد تأیید ویا عدم تأیید حضرت بوده‌اند.تا با بررسی عملكرد یاران مطلوب، جهت نشان دادن امكان دستیابی به هریک از شاخصه‌ها، به‌عنوان
الگو ونمونه‌ای قابل عرضه، به‌دست آید و شرح حال این افراد، الگویی برای رهپویان راه حقیقت قرار گیرد.
پس از تكمیل مراحل سه‌گانۀ فوق، حجم فراوان مطالب سبب شد تا قسمت زیادی از آن ها از روند كارپژوهش خارج شود وجهت ایجاداختصار ونیز عمق مباحث مطرح‌شده در پایان‌نامه، تنها به بررسی شاخصه‌های رفتاری یاران مطلوب امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) پرداخته شود كه در10 عنوان ارائه گردید:
بصیرت، امربه معروف ونهی از منكر، شناخت ودفع فتنه، عدالت‌محوری، شهادت‌طلبی، جهاد خالصانه، معرفت به حق وپیروی از آن، شناخت كیفیت رابطه با دنیا، پایداری و تقوا.
برای شاخصه‌های مبنایی برای یاران مطلوب حضرت امیر(علیه‌السلام) نیز، تنها به ذكرعناوین آنها ونیز درج یک نمونه از كلام امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، ذیل هر عنوان اكتفا شد.
لازم به ذكر است دربخش كلیات پایان‌نامه (فصل اوّل)، عنوانی با نام “معرفی منابع” آمده است كه درآن برخی از منابعی كه در این پایان نامه بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته‌اند، معرّفی شده است. این بخش، در چهار قسمت تنظیم شده‌است كه به ترتیب كاربرد آن ها در این تحقیق، عبارتند از، معرّفی:
ـ شروح نهج البلاغه ـ كتب تاریخی ـ كتب روایی ـ كتب لغت.
با امیدبه اینكه این پژوهش، عرض ارادتی به ساحت مقدّس امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) وچراغ راهی برای پیروان مكتب اهل‌بیت(علیهم‌السلام) باشدكه پیمودن راه سعادت وكسب كمال را هدف خود ساخته‌اند.
فصل اول: كلیات
- فصل اوّل: كلیات
1.1. بیان مسئله
این تحقیق در پی آن است که ویژگی ها وشاخصه های یاران موردنظر وعنایت امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) را از منظر آن امام هدایت‌گر، احصا وتبیین نماید وبا توجّه به تأكید این پژوهش بر كلام امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه، به بررسی محتوایی شاخصه‌ها از این كتاب ارزشمند، ونیز شواهد تاریخی آن، از منابع تاریخی معتبر شیعه وسنّی ، پرداخته شده است؛ تا شاخصه های مطلوبیت اصحاب، از دیدگاه مولای متقیان (علیه‌السلام) باتأکید بر نهج البلاغه ارائه شود.
فرم در حال بارگذاری ...
