وبلاگ

                                     

 

اولین فصل این پژوهش گفتار آغازین، بیان مسئله، طرح و تحدید موضوع، اهداف اصلی و فرعی، اهمیت موضوع تحقیق و ضرورت انجام پژوهش را شامل می­ شود. در گفتار آغازین درباره مطالعه­­ ی جهان اسلام، نقش آن در جهان، کلیت و گستردگی آن و مسائل مهم این جهان سخن گفته شده است. پس از پرداختن به  بیان مسئله، به طرح و تحدید موضوع پرداختیم و جنبه­­ها و ابعاد اصلی را بررسی کردیم. سپس هدف اصلی و اهداف فرعی را بیان نموده و توجه خود را به اهمیت موضوع تحقیق معطوف نمودیم، همچنین ضرورت انجام پژوهش را با توجه به مسائل موجود مورد مطالعه قرار دادیم.

 

 

 

• 1 – گفتار آغازین

همانطور که می­دانیم مطالعه­ ی­ مسائل جهان اسلام و بررسی آنها، تاکنون از جنبه­ های گوناگون مورد توجه صاحبنظران و محققین در این حوزه قرارگرفته ونظر آنان را به خود جلب نموده است. جهان اسلام امروزه به عنوان واحدی عظیم، مورد بررسی کارشناسان قرار گرفته است. لازم به ذکر است این عظمت پس از ظهوراسلام درجزیره­العرب حادث شد. این گستردگی هم از لحاظ سیاسی و هم از لحاظ جغرافیایی، فرهنگی و جمعیتی  در نظر گرفته می­ شود که این خود عاملی است تا این مجموعه­ی عظیم نقش مهمی را در میان مسایل روز ایفا کند و توجه قدرت­های بزرگ را به خود جلب نماید. لزوم مطالعه­ جهان اسلام و اعضای آن نیز از همین نکته مشخص می­گردد. شناخت کامل و همه جانبه­ی این واحد عظیم به مستحکم­تر شدن پایه­ های اسلامی حکومت و تقویت روابط  بین کشورها و در نهایت کوتاه شدن دست بیگانگان منجر می­ شود. مطالعه­ هر چه بیشتر و شناخت همه جانبه از تمامی ابعاد توسط کارشناسان این حوزه و ارایه­ی نتایج به مدیران، سیاستگذارای و برنامه ریزی در این زمینه را تسهیل می­بخشد.

 

جهان اسلام از نظر جغرافیایی شامل سرزمین­های وسیعی می­ شود كه بدنه­ی اصلی آن به شكل مستطیلی از كرانه­های اقیانوس اطلس شروع شده، تا جنوب غربی و شمال شرقی آسیای مركزی امتداد می­یابد و واحدهای كوچك­تری چون آلبانی را نیز شامل می­گردد، در اقیانوس هند، بنگلادش، بخش بزرگی از هند و سراسر پاكستان و شبه جزیره­ی مالاكا، جزایر مالدیو، سوماترا، جاوه، برونئی، گینه نو و میندانائو را در برمی­گیرد و همچنین شامل قسمت عمده­ی آسیا و آفریقا و بخشی از اروپا می­ شود.  این جهان با بیش از 31 میلیون كیلومتر مربع، بالغ بر یک پنجم مساحت خشكی­های زمین را در برمی­گیرد، 57 کشور اسلامی را در خود جای داده است که همگی آنها عضو سازمان کنفرانس اسلامی هستند و بسیاری از کشورهایی که از لحاظ سیاسی و اقتصادی در موقعیت بسیار حساسی قرار دارند در این حوزه واقع می­شوند.(صفوی،1387: 34)

 

توجه به گستردگی جهان اسلام  این مطلب را می­رساند که طیف وسیعی از اتفاقاتی که در جهان حادث می­ شود می ­تواند به نوعی با این واحد ارتباط داشته باشد. این ارتباط نوعی شناخت همه جانبه را در مورد ابعاد گوناگون جهان اسلام طلب می­نماید. می­توان اینگونه بیان نمود که این جهان به عنوان یک قطب سیاسی و یک قطب جمعیتی از لحاظ استراتژیکی مورد توجه در تمامی عرصه ­ها قرار گرفته است و درصحنه­های جهانی نقش عمده وپایگاه بسیارمستحكمی را داراست. همچنین این مجموعه پس از ظهور اسلام شامل تغییرات زیادی بوده تا شكل كنونى را به دست آورده است.

 

مطالعه­ این جهان در دو سال اخیر، به سبب وجود تحولاتی که در تعدادی از کشورهای اسلامی تحت عنوان بیداری اسلامی صورت گرفت توجه کارشناسان  این حوزه را به خود جلب نموده است. دغدغه­ی ذهنی ما در این تحقیق بررسی جنبه­ های مختلف جهان اسلام است. این ابعاد شامل شرایط فرهنگی، جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، جمعیتی و  … می­ شود. به تعبیر دیگر در جریان تحقیق تلاش خواهیم کرد تا با مطالعه­ دقیق اسناد و اطلاعات موجود به شناخت جهان اسلام به عنوان یک کل و بررسی ویژگی­های کشورهای اسلامی به عنوان اجزای تشکیل دهنده آن بپردازیم. لزوم بررسی جهان اسلام به عنوان یک واحد عظیم و کشورهای عضو این جهان جهت بدست آوردن اطلاعات دقیق و صحیح در این حوزه از مسایل مهم و خاص در این پژوهش به شمار می­رود.

 

البته بیان این مطلب حائز اهمیت است که بدست آوردن تمامی اطلاعات در این زمینه به دلیل گستردگی و تنوع موضوعات کاری دشوار بوده و بعضا به دلیل نبود اطلاعات جامع و کامل در زمینه ­های فوق، با مطالعه اسنادی سعی نمودیم تا به بررسی حوزه هایی از جهان اسلام و اعضای آن بپردازیم.

 

 

 

امروزه مشخصات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، جمعیتی و تكنولوژیكی کشورها از یک جهت به عنوان یک نیروی مهم تعیین­ كننده در سرنوشت )اقتصادی، سیاسی و فرهنگی وضعیت( فعلی جوامع محسوب می­شوند و از طرف دیگر با عملكرد كیفی خود می­توانند در تعیین چشم انداز آینده­ی كشورها و نواحی در جهان اسلام به صورت­های مثبت یا منفی نقش داشته باشند. اکنون جهان اسلام به عنوان یک نیروی عظیم اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در تمام صحنه­های جهانی مطرح شده و معادلات سیاسی بسیاری را برهم زده است.

 

جهان اسلام به عنوان یک واحد گسترده در زمینه ­های فرهنگی، سیاسی، نظامی  و همچنین در عرصه ­های دور و نزدیک قاره­ها و تمام سرزمین­های جهان به وضوح مطرح بوده و عاملی مهم از لحاظ اجتماعی و فرهنگی به شمار می­رود. درمحافل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی وفرهنگی جهان همواره به عظمت جهان اسلام وكشورهای اسلامی تاكید می­ شود، زیرا این جهان شناخته شده، حدود 22 درصد جمعیت دنیا و 25 درصد كشورهای جهان را در خود جای داده و همچنین درصحنه­های جهانی نقش عمده وپایگاه بسیارمستحكمی را داراست. مسلماً مطالعه و تحلیل موقعیت­های فرهنگی، اجتماعی، ایدئولوژی واقتصادی این جامعه و همچنین سیمای آینده­ی آن ازجهات بالابسیارحائزاهمیت است.

 

به تعبیر دیگر ما در جریان تحقیق تلاش خواهیم کرد تا با بهره گرفتن از روش اسنادی در پی آن باشیم تا با شناخت مختصات این مجموعه، اجزای آن، موقعیت جهان اسلام را در کشورهای اسلامی مورد بررسی قرار دهیم.

 

 

 

• 1- طرح و تحدید موضوع

همانگونه که پیش از این بیان شد، جهان اسلام به عنوان واحدی عظیم از لحاظ ابعاد سیاسی، اجتماعی، جمعیتی، جغرافیایی و فرهنگی در نظر گرفته می­ شود. می­توان در مورد جهان اسلام به بررسی مسائل مختلفی پرداخت به دیگر سخن گستره­ی موضوعات در مورد این جهان آنچنان وسیع است که جهت بررسی آنها باید فهرستی طولانی از موضوعات تحقیق را تهیه نمود. لذا جهت ترسیم نمودن محدوده­ موضوعی این پژوهش اشاره به نکات زیر ضروری است.

 

در این پژوهش به بررسی جنبه­ های مختلف جهان اسلام چون ابعاد گوناگون زیر می­پردازیم.

 

در بعد اجتماعی به بررسی ابعاد گوناگون کشورهای اسلامی در سطح ویژگی­های اجتماعی مبادرت ورزیدیم.

 

 

در بعد سیاسی به بررسی انواع ویژگی­های کشوهای اسلامی در خصوص جزئیات سیاسی اقدام کردیم.

 

در بعد اقتصادی به مطالعه­ مشخصاتی از کشور­ها پرداختیم که در سرنوشت اقتصادی آنها تاثیر عمده دارند.

 

همچنین به بررسی مسایلی چون ارتباطات درون فرهنگی و میان فرهنگی، همگرایی و واگرایی جهان اسلام و بیداری اسلامی، مبادرت ورزیدیم.

 

 

 

 

 

• 1– اهداف فرعی و اصلی

هدف اصلی تحقیق عبارت است از یک پژوهش اکتشافی درباره مختصات جهان اسلام و ارتباطات فرهنگی به منظور تامین منبع درسی جهت دوره کارشناسی ارشد رشته تبلیغ و ارتباطات فرهنگی.

 

اهداف فرعی تحقیق عبارت اند از:

 

1 -بررسی کلیات و مفاهیم

 

2-بررسی توزیع جغرافیایی

 

3-بررسی ویژگی های جمعیت شناختی  جهان اسلام

 

4-مطالعه شرایط اقتصادی جهان اسلام

 

5-مطالعه اوضاع سیاسی جهان اسلام

 

6-مطالعه اوضاع اجتماعی جهان اسلام

 

7-مطالعه بیداری اسلامی

 

8-بررسی ارتباطات درون فرهنگی در جهان اسلام و ارتباطات فرهنگی میان کشورهای اسلامی

 

9-برررسی همگرایی و واگرایی کشورهای اسلامی

 

 

 

 

 

• 1– اهمیت موضوع تحقیق

در باب اهمیت موضوع تحقیق می­توان بیان کرد که جهان اسلام با در نظر گرفتن آنچه در مورد ابعاد گوناگون و وسیع آن می­دانیم بسیار نیازمند مطالعه و بررسی است. با دانستن ویژگی­های مهم سیاسی، جمعیتی، جغرافیایی و فرهنگی جهان اسلام اهمیت بررسی این موضوع به خوبی نمایان می­ شود. در ضمن این مطلب که تا به حال خود جهان اسلام به عنوان یک کل،کمتر در نظر گرفته شده است و ویژگی­های متفاوت آن از لحاظ وضعیت جغرافیایی، اجتماعی و … تنها در مورد تک تک کشورهای اسلامی مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.

 

دیگر موضوع اینکه همگرایی جهان اسلام نیز به عنوان یک قطب بزرگ سیاسی و اجتماعی تا به حال به صورت جدی مورد مطالعه قرار نگرفته است. همگرایی این واحد عظیم می ­تواند موجب تحولات عمده و بزرگی در خود جهان اسلام(کشورهای اسلامی) و کل جهان گردد.

 

آنچه به عنوان ویژگی­های اجتماعی در این واحد عظیم وجود دارد چون دین، زبان، نژاد، جمعیت، نرخ تولد ونرخ مرگ ومیر از آنجایی مهم می­نماید که جزء خصوصیات مهم یک جامعه برشمرده می­شوند. جهان اسلام همواره از لحاظ سیاسی مورد توجه قدرت­های جهان قرار گرفته است. بررسی آنچه در شرایط جدید روی می­دهد مستلزم دانستن اطلاعات پایه در مورد این ویژگی­ها است.

 

همگرایی و واگرایی کشورهای اسلامی در جهان اسلام از اهمیت بالایی برخوردار است. در گروی همگرایی بالا و تقلیل واگرایی­ها جهان اسلام به وحدتی همه جانبه دست پیدا خواهد کرد. در این صورت قدرت همراه این عظمت خواهد شد و مطمئنا راهی جهت پیشبرد اهداف والای اسلامی و انسانی در پیش روی ما قرار خواهد گرفت.

 

می­توان از جنبه­ های مهم دیگر در موضوع انتخاب شده به بحث بیداری اسلامی اشاره نمود. آنچه به عنوان موجی فراگیر در کشورهای اسلامی اتفاق افتاد و یکی پس از دیگری جوامع اسلامی را در معرض تغییر و ایستادگی در برابر ظلم قرار داد، هم­اکنون این پدیده از موضوعات مورد گفتگو در اکثر محافل سیاسی و علمی است. همچنین مطالعه­ علل پیدایش این انقلاب­ها و اعتراضات و دلیل شکل­ گیری آنها از مقولات مهم بر شمرده می­ شود. اهمیت دیگر مطالعه­ نقش رسانه ­ها در شکل گیری این اعتراضات و انقلاب­ها می­باشد.

 

 

 

 

 

• 1– ضرورت انجام پژوهش

یکی از دلایلی که ضرورت انجام پژوهش را در این زمینه مشخص می­ کند، موضوعات اخیری است که در جهان اسلام اتفاق افتاده است. آنچه تحت عنوان بیداری اسلامی در کشورهایی چون بحرین، لیبی، تونس، مصرو … در دو سال اخیر رخ داد، نیازمند مطالعه و بررسی است.

 

همچنین وجود تفرقه­های مذهبی در کشورهای اسلامی، نشان می­دهد که مطالعه­ همگرایی و واگرایی بین کشور­های اسامی ضروری است. بررسی علل ایجاد همگرایی و دلایل ایجاد واگرایی در جهان اسلام می ­تواند از وقوع بیشتر این پدیده جلوگیری نماید. مطالعه­ پدیده­ واگرایی و علل بروز این پدیده در جهان اسلام نیز ضرورت انجام پژوهش را مشخص می­ کند. با مطالعه­ دقیق و یافتن دلالیل آن می­توان از بروز آن جلوگیری نمود. واگرایی را به همگرایی بدل نمود و زمینه قدرتمند شدن جهان اسلام را فراهم نمود.

 

پرهیز از نگاه جزئی به جهان اسلام و نادیده گرفتن تاثیر اجزای آن( کشورهای اسلامی) به عنوان یک کل در رخ دادن پدیده­های گوناگون وپرهیز از پرداختن به مسایل حاشیه ای از دیگر دلایل ضرورت انجام پژوهش می­باشد.

 

جهت مطالعه­ بهتر و موثرتر در مورد جهان اسلام و کشورهای موجود در آن به اطلاعات دقیق و به روزتری احتیاج داشتیم. در مطالعات مقدماتی در منابع و مدارک موجود در  راستای موضوع مورد نظر اطلاع یافتیم که ویژگی­هایی مربوط به کشورهای اسلامی در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، نوع و تعداد رسانه ­ها مربوط به سالیان دور است، بنابراین ما تلاش نمودیم تا اطلاعات به روزتری نسبت به مدارک گردآوری شده درگذشته بیابیم.

 

امروزه باتوجه به اینکه بیش از یک میلیارد نفرمسلمان در گوشه وکنارجهان زندگی می­ کند وزعامت ورهبری بسیاری از دولت­های دنیا را بدست دارند ولی بدلیل ناهماهنگ بودن باهمدیگر وعدم اتحاد و همبستگی هر روزبیش ازپیش از ناحیه­ی بیگانگان ضربات جبران­ ناپذیری نسبت به اسلام وامت اسلامی وارد می­ شود ومسلمانان هرروز بیش از دیروز قدرت واقتدار خود را از دست می­دهند، اختیارات از آنان سلب می­شوند، به بهانه­های مختلفی مورد اتهام و محکومیت قرارگرفته وعملا صحنه­ی رقابت­ها و تاخت وتازهای آنان قرار می­گیرند.

 

فقدان منبع روزآمد در درس مختصات جهان اسلام و موضوع مورد بحث باعث شده تا اطلاعات در مورد جهان اسلام تنها در سطح ارائه مطالب در مورد ویژگی­های کشورهای اسلامی باشد­ وهیچ­گاه به صورت کلی به جهان اسلام پرداخته نشده است. لازم به ذکر است در گذشته­های دور استعمارگران اطلاعات دقیقی در مورد جهان اسلام در اختیار داشتند.آنها از این اطلاعات به منظور پیش بینی روش­هایی جهت فتنه انگیزی در بین مسلمانان استفاده می­کردند این در حالی بود که خود مسلمین در این زمینه فعالیت­­ها و پژوهش­های منسجمی را انجام نداده بودند. مطلب فوق ضرورت انجام اینگونه از پژوهش­ها را توسط خود مسلمین روشن می­سازد.

 

 

 

نتیجه گیری:

 

جهان اسلام واحد بزرگی است که از لحاظ گوناگون در جهان مورد توجه قرار گرفته است. اندیشمندان  فراوانی این گستره را از ابعاد گوناگون و گاه به طور کلی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. جمعیت کثیری که در 57 کشور اسلامی تحت عنوان جهان اسلام قرار دارند، گستردگی جغرافیایی این جهان چهار قاره­ی و دلایل دیگر چون مطالعه­ پدیده­ بیداری اسلامی، همگرایی و واگرایی، بررسی کلیت جهان اسلام به عنوان یک واحد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و… تحقیق در این زمینه از جمله موضوعاتی هستند که در جریان تحقیق مورد توجه قرار گرفته اند. علاوه بر این بررسی انواع شرایط چون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و روابط فرهنگی از آن جمله اند.

 

 

متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته :صنایع دستی

 

 

 

عنوان : نقش صنایع دستی در برنامه ریزی توریسم

 

 

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

نخست : كلیات

 

1-1  طرح مساله:

 

سیاحت و گردشگری سابقه ای به تاریخ بشریت دارد. بشر پس از یكجانشینی و پس از رفع نیاز به مسكن و غذا عامل دیگری برای تغییر مكان نداش و پس از گذشت سالها و در پی شناخت سایر سرزمین  ها و تمدن ها تصمیم به سفر گرفتند.

 

بعد از انقلاب صنعتی اندیشه جهانگردی جدید برای اولین بار شكل گرفت و گردشگری بواسطه  خاصیت اشتغالزایی و كسب درآمد به یک صنعت جدید تبدیل شد و از آن زمان به بعد این صنعت رو به رشد بوده در كشورهای پیشرفته با یک برنامه ریزی مناسب و ایجاد زیرساخت های صحیح، از آن به عنوان یكی از راه های پیشرفت و توسعه استفاده شد.

 

صنعت گردشگری بواسطه درآمد بالا و اشتغالزایی جزء سه صنعت برتر دنیا در كنار صنعت تجارت و نفت، در حال رقابت می باشد.

 

گردشگری نقش بسزایی در پیوستگی و نزدیک شدن روابط سیاسی و بین المللی دارد و می تواند به عنوان یكی از عوامل صلح و آرامش در سطح بین المللی محسوب شود.

 

علاوه بر آن فرهنگ های ملتهای گوناگون را به هم نزدیک و باعث تفاهم فرهنگی می گردد.

 

گردشگری باعث افزایش سطح سواد، تغییر نگاه مردم به زندگی، سطح بهداشت، رفاه اجتماعی و … میزبان می شود و مهمترین بخش گردشگری ، نگاه اقتصادی گردشگری است. مساله ای كه امروزه توجه اكثر دولتها و اقتصادانها را به خود جلب نموده است. مورد بعدی كه به بخش توریسم مربوط می شود و یكی از عوامل توسعه به شمار می رود بحث ارتقای فرهنگی و تاثیرگذاری فرهنگی می باشد.

 

موضوع دیگر فعالیت های گردشگری، فعالیت بخش های خصوصی در این صنعت می باشد. سرمایه گذاری در این صنعت خیلی سریع به سودآوری تبدیل می شود. استفاده از نیروهای بومی و نیمه ماهر و نیز جلوگیری از مهاجرت افراد به مراكز و ایجاد اشتغال بدون مشكلات سایر بخشهای صنعتی از قبیل آلودگی و … صنایع دستی از مظاهر فرهنگی و هنری محسوب می شود و نظر به اینكه هر فرآورده دستی بازنگر كننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی كشور محل تولید است می تواند هم عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن به حساب ‌آید هم آن كه موجبی برای جلب و جذب گردشگران قلمداد شود.

 

صنایع دستی و صنعت گردشگری بر یكدیگر اثر متقابل داشته می تواند موجبات رشد و توسعه یكدیگر را فراهم سازند.

 

با این تفاسیر چیزی كه در حال حاضر قابل مشاهده است آن است كه سهم ما به عنوان یک ایرانی در گردشگری به خصوص گردشگری خارجی بسیار بسیار اندك است. با توجه به این كه به لحاظ عقیدتی و سیاسی امكان استفاده از ابزارهای مهم پیشرفت گردشگری در كشور وجود ندارد صنایع دستی می تواند نقش بسزایی در بالا بردن انگیزه سفر به مناطق  مختلف كشور ایران را ایفا نماید.

 

استان اصفهان به عنوان یكی از مهمترین قطب  توریستی كشور دارای بیشترین و مهمترین صنایع دستی كشور می باشد.

 

در این تحقیق، پژوهشگر به دنبال آن است كه تمامی موانع گسترش صنعت گردشگری بخصوص بخش صنایع دستی در منطقه را مطالعه كرده و در این پژوهش به شناسایی و معرفی صنایع دستی اصفهان بپردازد.

 

1-2  اهمیت و ضرروت تحقیق

 

استان اصفهان مهد تمدن های قدیمی ا یران است، معمولا صنایع دستی را به «هنر- صنعت» یا هنر كاربردی در برابر هنر محض تعبیر می كنند. به عبارت دیگر صنایع دستی به هر صورت حلقه ای مشترك است میان هنر و صنعت

 

به علت ارتباط نزدیک صنایع دستی با فرهنگ و سنت ها از یک سو و با ساختار اقتصادی از سوی دیگر، مفهوم و قلمرو آن در  همه كشورها ثابت و یكسان نیست.

 

در كشور ما به دلیل مسائل  عقیدتی و اسلامی و مغایرت آن با صنعت توریسم و نیز دیدگاه های مختلف مراجع نسبت به توریسم و گردشگری، به غیر از توریسم مذهبی، یكی از مهمترین برنامه ریزی ها در بخش گردشگری می تواند در خصوص صنایع دستی و معرفی صنایع دستی ایران به عنوان یک محصول تك و خاص و مربوط به یک فضای جغرافیایی ویژه باشد.

 

تهیه مولتی مدیای صنایع دستی اصفهان نیز به عنوان یک الگو برای سایر مناطق كشور نیز قابل اجرا می باشد.

 

 

1-3  پیشینه تحقیق

 

با مطالعات و تحقیقات انجام شده بجز چند مقاله از انجمن هتلداران ایران و نیز مقاله های اینترنتی در خصوص تاثیر صنایع دستی به عنوان یک پدیده فرهنگی، هیچ تحقیقی در این مورد صورت نگرفته است.

 

تحقیقات موجود در دانشگاه علامه صرفا در خصوص صنایع دستی كل كشور و یا فقط یک نوع صنایع دستی انجام گرفته است.

 

تحقیق ارائه شده ضمن معرفی تمامی صنایع دستی رایج و منسوخ و كم رونق اصفهان رابطه بین این صنایع بعنوان الگو با حرفه جهانگردی را مطرح می نماید.

 

1-4  اهداف تحقیق :

 

1- شناسایی نقش صنایع دستی در برنامه ریزی توریسم

 

جاذبه های گردشگری مبنا و یاپه حرفه  گردشگری بوده و بدون وجود جاذبه، مقوله توریسم فاقد مفهوم می باشد. بنابراین برای وجود صنفی به نام توریسم در هر منطقه می بایست به دنبال جاذبه  های مهم دیدنی جهت بازدید گردشگران بود. بررسی و شناخت صنایع دستی اصفهان اولین گام برای توسعه توریسم این منطقه به شمار می رود.

 

2- معرفی صنایع دستی اصفهان از قدیم تاكنون و صنایع منسوخ و نیز طبقه بندی آن جهت اطلاع دقیق گردشگران این استان.

 

صنایع دستی این استان بهترین صنایع دستی كشور را شامل می شود.

 

شناخت این صنایع و معرفی آنها به شكل صحیح و واقعی می تواند از سردرگمی گردشگر و انتخاب مناسب نوع صنایع دستی مورد نظر وی كمك بسزایی نماید.

 

3- شناسایی نارسایی های موجود در حرفه توریسم استان اصفهان در بخش صنایع دستی با شناخت و شناسایی نارسایی ها و مشكلات در زمینه صنایع دستی و تاثیر آن در بخش گردشگری كه می توان در جهت بهبود وضعیت اقدام نمود.

 

بدیهی است بدون در نظر گرفتن مشكلات و كمبودها نمی توان در جهت توسعه گردشگری و جذب گردشگر تلاش كرد.

 

1-5  سوالات تحقیق

 

1- جایگاه صنایع دستی در استان اصفهان چیست؟

 

2- چگونه ارتباطی بین صنایع دستی و جذب گردشگر در این  استان وجود دارد؟

 

1-6  فرضیه های تحقیق

 

1- به نظر می رسد صنایع دستی در اصفهان علیرغم اهمیت، به خوبی معرفی نشده و جایگاه آن مشخص نشده است.

 

ظاهراً جذب گردشگر با صنایع دستی استان اصفهان دارای  ارتباط تنگاتنگی می باشد.

 

1-7  قلمرو تحقیق:

 

در این پژوهش استان اصفهان به عنوان یک محدوده سیاسی، قلمرو تحقیق در نظر گرفته شده است.

 

استان اصفهان در مركز ایران واقع شده 937/105 كیلومتر مرب وسعت دارد.

 

1-8  روش و مراحل تحقیق

 

این تحقیق توصیفی است كه اطلاعات آن به روش كتابخانه ای و همین طور مشاهده ای جمع آوری شده است و مراحل آن به شرح زیر است:

 

مرحله اول : اطلاعات از طریق روش كتابخانه ای و مشاهده ای جمع آوری می گردد.

 

روش مشاهده ای:

 

یكی از روش های جمع ‌آوری اطلاعات می باشد كه پژوهشگر طی آن به ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به موضوع مورد نظر می پردازد. در این روش هدف پژوهشگر ایجاد تغییر در پدیده یا محیط مورد نظر نیست بلكه صرفا محیط را همانگونه  كه هست بررسی می كند.

 

روش كتابخانه ای:

 

از روش های رایج در تحقیقات علمی به شمار می آید. در این روش از سایر اطلاعات، مدارك، اسناد و تحقیقات انجام شده توسط دیگر محققین استفاده می شود كه این اطلاعات می  تواند به شكل كتاب، جزوه، مجله، روزنامه، تحقیقات دانشگاهی، پایان نامه و غیره باشد.

 

مرحله دوم: اطلاعات جمع آوری شده مورد تحلیل قرار گرفته و پیشنهادات و راهكارهای لازم و مناسب ارائه می گردد.

 

1-9  تنگناها و محدودیت های تحقیق

 

همواره در انجام هر تحقیقی ممكن است مشكلاتی پیش آید كه پژوهشگر در راه رسالت خویش دچار مشكلات و تحقیق را دچار نارسایی نماید. از جمله مهمترین محدودیتهای تحقیق عبارتند از :

 

• گسترش زیاد محدوده مكانی تحقیق كه كنترل آن برای پژوهشگر مشكل ایجاد می كند.

 

• عدم همكاری مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی اصفهان و مركزی تهران

 

• محدودیت زمانی از اصلی ترین مشكلات این پژوهش بود

 

• عم وجود بانك اطلاعاتی لازم در بخش صنایع دستی این استان و نبود صنف خاص در این صنعت.

فصل دوم : چارچوب نظری

 

2-1 تاریخچه جهانگردی در جهان

 

گردشگری در جهان به همراه آغاز مدرنیته شكل گرفت. مدرنیته اشكال مختلف زندگی را تنها بر پایه قابلیت های آنها در تولید منافعی كه توسط افراد مصرف می شوند، مورد ارزیابی قرار داده و با مفاهیمی همچون  همواره به پیش رفتن و كنارگذاران كهنه نگرش تازه انسان را به جهان و به خویش سبب گردید و بدین گونه با پیدایش بعد تازه ای از دگرگونی دائمی، انهدام رسوم و فرهنگ سنتی را در صحنه ی زندگی اجتماعی رقم زد. تفكیک میان كار و اوقات فراغت یكی از  این دگرگونی ها می باشد كه در آن كار در قالب ضرورت و گردشگری در قالب اوقات فراغت، كه دمی آسودن از كار را برای تجدید قوا فراهم می آورد، قرار می گیرد.اوقات فراغت به عنوان زمانی از بیداری انسان، كه فرد بتواند  آن را به میل و دلخواه خود بدون هیچ گونه الزامی بگذارند، در مدرنیته مابین تمایز خانه و كار صورت رسمی به خود گرفت. اوقات فراغت به عنوان یک مفهوم جدید نمایانگر گذار از  كار در مفهوم سنتی اش بود كه با توسعه نوآوری های تكنولوژیكی و مدیریتی،‌با افزایش مصرف در جهان بوروكراتیك؛ عقل گرا و افسون زدایی شده، این فرصت را مهیا  كرد- كه هر چند كوتاه- انسان از اجبارها و محدودیت  های نظم اجتماعی مدرن رها شود.

 

این رهایی با فشار ناشی از انقباض اجتماعی حاصل از روند مدرنیته، گذران اوقات فراغت را در قالب گردشگری تسهیل نمود و انسان مدرن فارغ از عمق فرهنگی نهفته در اوقات فراغت به عنوان گردشگر تنها رهایی از وظایف مدرن را دنبال نمود. جریان گردشگری شكل گرفته در این چارچوب نیز، انسان درن را با انگیزه تفریح در روند بازساخت شده سرمایه داری، به جستجوی محیط های گوناگون برای تمایز از محیط كار و تفریح واداشت. انسان در این رابطه توانست كه نیاز به تفریح و استراحت و آرامش و دور شدن از گرفتاریهای زندگی مدرن را كه یک مساله عمیق اجتماعی – فرهنگی دوران عصر مدرن است را به صورت سطحی حلك كند. خود همین امر به علت مسائل سرمایه داری و تكنولوژیكی در یک حالت تضاد با تبارهای درونی قرار داد. كار و تلاش بیشتر، خستگی و تحمل فشارهای روحی روانی بیشتر برای داشتن پس انداز برای رفتن به مسافرت و گردش برای استراحت، هر چه زندگی ماشینی تر و تكنولوژی زده تر می گردد، این مساله تضاد بین كار و استراحت (لااقل برای توده مردم) بیشتر می گردد( پاپلی یزدی و سقایی، 1382 ، 30و 31)

 

سرمایه داری در مدرنیته اولیه در پویش سرمایه داری تجاری، نخستین انباشت سرمایه را در سده هفده و هجدهم در اروپا تجربه كرد. این انباشت همراه با انقلاب راه ها در فاصله زمانی 1745 تا 1760 و تنزل قیمت های حمل و نقل اولین جلوه های گردشگری مدرن را در چارچوب سفرهای آموزشی در اروپا شكل داد (همان منبع ، 33). در این میان گردشگری در رابطه مستقیم با توانمندی مالی در چارچوب تورهای خاصی شكل می گرفت كه به سفرهای آموزشی (G.T) معرف بودند. سفرهای آموزشی اولین جلوه های گردشگری مدرن را در اروپا شكل داد. بیشتر اعضای این سفرهای آموزشی برای كسب دانش و تجربه  های جدید به مسافرت می رفتند. معمولا این افراد از طبقات بالای اجتماع بودند كه برای كسب دانش و فرهنگ مسافرت می كردند. اصولا پسران خانواده های مرفه برای دیدن آثار باستانی، مطالعه  و نیز فراگیری علوم معماری و تاریخ به كشور خاصی اعزام می شدند.

:

 

شبه جزیره بالکان شامل کشورهای ترکیه، بلغارستان، یونان، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه، اسلوونی، آلبانی، فدراسیون یوگسلاوی (صربستان، مونته‌نگرو) به لحاظ ژئوپولیتیکی یکی از حساس‌ترین نقاط جغرافیایی جهان می‌باشد که تاریخ پنج سده گذشته آن همواره متأثر از درگیری‌های نظامی بین دول منطقه بوده است.

 

بالکان مدت‌های زیادی تحت تأثیر اقدامات کسانی بوده است که هیچ‌گاه این سئوال را مطرح نکردند که چه تدبیری بیاندیشند تا تاریخ درد آور و فاجعه آمیز منطقه تکرار نشود.

 

شبه جزیره بالکان به جهت اختلافات درونی و موقعیت ژئوپولیتیک آن، یکی از مناطق بحران خیز جهان بوده و همیشه مورد توجه قدرتهای بزرگ جهانی قرار داشته است، زیرا علاوه بر دریای سیاه و دریای مرمره، دسترسی به دریاهای مدیترانه، اژه و آدریاتیک را فراهم و نفوذ یا تسلط بر مهم‌ترین شبکه ارتباطی میان شرق و غرب جهان را تدارک می‌بیند. به همین لحاظ در طی تاریخ، بحران‌هایی در اثر مداخله نیروهای خارجی البته با توسل به اختلافات درونی و قومی در این شبه جزیره ایجاد شده و حتی دنیا را به جنگ جهانی نیز کشانیده است.

 

جنگ و بحران در بالکان ریشه در تاریخ کهن این منطقه دارد و بالکان همواره حلقه اتصال بحرانی در قاره اروپا بوده است. این بحران به ویژه در جنگ دوم جهانی و با عملکردهای فاشیسم ایتالیا و نازیسم آلمان هیتلری تشدید شده است. فروپاشی حکومت‌های کمونیستی در اروپای شرقی علت اساسی واگرایی در بالکان به ویژه در کشور یوگسلاوی بود زیرا حرکت به سوی دمکراسی چند حزبی در این کشور در اواسط دهه هشتاد و به موازات آن حرکت‌های دمکراتیک در لهستان شروع شده بود و این رویدادها به آن سرعت بخشید.

 

با فروپاشی کمونیسم در یوگسلاوی سابق پروسه‌ای به وجود آمد که این کشور را متلاشی کرد تقاضا برای آزادی شهروندان و قومیت‌ها در شش جمهوری یوگسلاوی، باعث مخالفت و مقابله با طرح صربستان بزرگ تحت پوشش یوگسلاوی گردید و بحران یوگسلاوی شروع شد. تجاوز صربستان به اسلوونی و سپس کرواسی منجر به جنگ در جمهوری کرواسی گردید.

 

بروز جنگ در کرواسی که منجر به رسمیت شناخته شدن کرواسی در مجامع بین‌المللی شد تقاضای کشور بوسنی و هرزگوین برای شناسایی بین‌المللی توسط جامعه مشترک اروپا و آمریکا مشروط به همه پرسی شد که در آن همه پرسی در کل 64% از شهروندان به استقلال کشور بوسنی و هرزگوین رای دادند که یک روز پس از به رسمیت شناخته شدن بوسنی توسط مجامع بین‌المللی و سازمان ملل متحد جنگ صربستان بر علیه بوسنی و هرزگوین شروع شد.

 

فصل اول: کلیات

 

1-1- بیان مسئله

 

یکی از مهم‌ترین مباحثی که در اتحادیه اروپا مطرح است، بحث پیرامون تدوین سیاست امنیتی و دفاعی اروپا[1] می‌باشد. اتحادیه اروپا برای پیشبرد اهداف اقتصادی، تجاری، سیاسی و نظامی خود در راستای همگرایی بیشتر، نیاز به امنیت در منطقه و حاشیه خود دارد. از سوی دیگر یکی از مسائل مهم و مناقشه برانگیزی که اتحادیه اروپا با آن مواجه است، بحث گسترش اتحادیه اروپا می‌باشد. این موضوع که آیا هر کشوری که در قاره اروپا واقع شده است، باید عضو اتحادیه اروپا باشد یا خیر ، از دیگر مسائل مهمی می‌باشد که همواره مطرح بوده است. بالکان شبه جزیره‌ای است که در جنوب شرقی اروپا که کشورهای یونان، آلبانی، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اسلوونی، جمهوری مقدونیه، صربستان، مونته‌نگرو، رومانی و بخش اروپایی ترکیه در آن واقع شده است.

 

بالکان همواره مکان درگیری‌ها و نزاعی بوده است که همسایگان خود را تحت تأثیر ناآرامی‌های خود قرار داده است. در این پژوهش محقق بر آن است تا با شرح موقعیت ژئوپولیتیکی شبه جزیره بالکان (با مرور اجمالی تاریخ این منطقه) تأثیر بحران‌ها و ناآرامی‌های آن را بر امنیت

 همسایگان این منطقه و به طور دقیق‌تر امنیت اتحادیه اروپا بررسی نماید.

 

پدیده امنیت یا کشمکش سیاسی در یک حوزه جغرافیایی ، ایدئولوژیک و فکری در خلاء به وجود نمی‌آید . قطعاً” در ورای آن پیشینه تاریخ و مسیر تحولات و رخدادهای جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی زمینه ساز شکل گیری چنین راندی شده است و در نتیجه نسبت به کوچکـی و بزرگی حوزه عملیاتی آن شاهد تأثیرات متفاوتی خواهیـم بـود. چالش‌های قومـی یکـی از پدیده‌های سیاسی با پیشینه‌ای غیر قابل انکار است که آن را نمی‌توان در یک ظرف زمان مشخص محدود کرد.

 

یک مناقشه قومی قرن‌ها به طول می‌ انجامد و تحت شرایط خاصی به مانند آتش زیر خاکستر خود را نمایان می‌سازد تا این که در قالب یک بحران ملی ، منطقه‌ای و بین‌المللی خودنمایی می‌کند . چالش‌های قومی در بالکان نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست . مسیر حوادث و تحولات منطقه بالکان در آخرین دهه قرن گذشته (2000-1990) نشان دهنده عمق درگیری‌ها و اختلافات سر به مهر بود که می‌توان آن را میراث امپراتوری‌های پروس ، اطریش ، هنگری و عثمانی در سده‌های گذشته دانست.

 

منطقه حساس و ژئواستراتژیک بالکان به عنوان پلی ، سه قاره را به یکدیگر متصل و تلاقی دو دین بزرگ بشری ، مسیحیت و اسلام است که خود به عنوان عامل و تسریع کننده چالش‌های منطقه‌ای ظهور و بروز برجسته‌ای داشته. اختلافات و مناقشات قومی که پس از جنگ جهانی اول و دوم به لحاظ تسلط نظام کمونیستی با تحت فشار قرار دادن و کنترل پلیسی سربسته باقی مانده بود، به دنبال تغییر و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و فروپاشی نظام دوقطبی و شکل گیری نظام نوین جهانی روند جدیدی را به خود گرفت.

 

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، تقسیم فدراسیون یوگسلاوی به کشورهای کوچک‌تر همچون صربستان، بوسنی – هرزگوین ، کرواسی ، مقدونیه، اسلوونی و مونته‌نگرو خود شرایطی را به وجود آورد که هر یک مدعای تاریخی – هویتی قومی و نژادی خود را مطرح و در کسب آن و تظلمی که سال‌ها بر آن‌ ها روا داشته شده بود ذی‌حق بدانند در نتیجه موجب بروز دو جنگ خونین با تبعات زشت و ناگوار منطقه‌ای و بین‌المللی شد که هر یک از آن‌ ها شرایط منحصر به فردی را در مقابل جنگ‌های هم‌ردیف خود به وجود آورد. نسل کشی‌های فزاینده بر اساس سیاست زمین سوخته یا آوارگی‌های گسترده چند هزار نفری ، مهاجرت‌های اجباری ، تجاوز به حقوق اولیه انسان‌ها ، تخریب و از بین بردن محیط زیست انسانی و بسیاری مسائل دیگر نمونه‌های قابل ذکر از تبعات این جنگ‌ها بود. در این بین تأثیرات روحی و روانی بر مردم ستم دیده را نمی‌توان با آمار و ارقام ذکر کرد.

 

یکی دیگر از تبعات جنگ‌های دهه 90 بالکان به چالش کشیدن حقوق بشر و قوانین بین‌المللی بود که هیچ یک از سازمان‌های نظم و امنیت جهانی و حقوق بین‌المللی نتوانسته جوابگوی انتظارات و حلال مسائل و مشکلات به وجود آمده باشند.

 

محدود مکانی پژوهش: دو محدوده جغرافیایی شبه جزیره بالکان و اتحادیه اروپایی در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

 

محدوده زمانی پژوهش: در این پژوهش از آنجا که قصد بر آن است تا تاریخ این منطقه مورد بررسی قرار گیرد محدوده زمانی پژوهش را باید در طول تاریخ این منطقه در نظر گرفت.

 

2-1- اهمیت موضوع و ضرورت پژوهش

 

بررسی موقعیت ژئوپولیتیکی منطقه‌های مختلف و اثر آن بر روی پدیده‌های دیگر از مهم‌ترین دغدغه‌ها و موضوع اصلی رشته جغرافیای سیاسی محسوب می‌شود. این دغدغه مهم یادآور آن است که برای بررسی پدیده‌های جاری و مهم در جامعه جهانی امروز ، یکی از متغیرهای اساسی جهت مطالعه ، موقعیت ژئوپولیتیکی مناطق مختلف می‌باشد. از سوی دیگر اتحادیه اروپایی جایگاه قابل توجهی در نظام بین‌الملل دارد که بررسی امنیت آن به عنوان یکی از چالش‌های فرا روی این اتحادیه ، می‌تواند دیگر نهادهای منطقه‌ای را برای نیل به همگرایی یاری دهد.

 

شبه جزیره بالکان سرزمینی است که زادگاه بحران‌های مختلفی بوده است. فروپاشی یوگسلاوی و بحران‌های متعاقب آن، اتحادیه اروپا را با چالش‌های متعدد امنیتی و دفاعی روبرو ساخته است. در این تحقیق سعی بر آن است تا با بررسی ژئوپولیتیکی این شبه جزیره ، اثرات آن را بر امنیت اتحادیه اروپا بسنجیم.

 

شاید بتوان در اهمیت بحران بالکان به این امر بسنده کرد که بیش از یک دهه اختلاف ، مناقشه، بحران و در نهایت جنگ، خود محرک بزرگی بود برای این که نظر نگارنده را به خود جلب کند. از سوی دیگر این منازعات و بحران‌ها در اواخر قرن بیستم و در آستانه سده بیست و یکم شکل گرفت. قرنی که بسیاری از اندیشمندان آن را به عنوان نمادی از اوج رفتارهای انسانی ، رعایت حقوق طبیعی و بشریت نام می‌بردند، اما فجایع و مصیبت‌های پدید آمده در این برهه از تاریخ، زمان را به نیم قرن قبل‌تر و به هنگام جنگ جهانی دوم و فجایع غیرانسانی آن برد. یکی دیگر از دلایل انتخاب این موضوع را می‌توان تشابه موضوعی و چالشی بین ایران و منطقه بالکان و به طور خاص کشور یوگسلاوی دانست. از این منظر که اقلیت‌های قومی، نژادی و مذهبی در این منطقه مانند ایران ، بسیار متنوع می‌باشند. رمزگشایی از بحران بالکان می‌تواند تجربیات ارزنده‌ای را برای کشورهای با تنوع قومیتی و مذهبی به همراه داشته باشد.

 

3-1- اهداف پژوهش

 

هدف از این پژوهش بررسی چگونگی ژئوپولیتیکی منطقه بالکان و تأثیرات آن بر نظام منطقه‌ای و اتحادیه اروپایی از یک سو و تشریح روند تاریخی آن در یک پروسه زمانی از سوی دیگر است.

 

یکی دیگر از اهداف این پژوهش روشن کردن موضوع و ارائه راهکار برای دستگاه دیپلماسی کشور در مواجهه با چنین بحران‌هایی است زیرا منطقه بالکان حوزه‌ای بوده است که جنگ‌های جهانی اول و دوم هر دو از این منطقه شروع شده و به عقیده بسیاری از کارشناسان مطالعات منطقه‌ای بحران‌های این منطقه پتانسیل ایجاد و شکل گیری جنگ جهانی دیگری را خواهد داشت.

 

[1] – ESDP

:

 

سیر و سیاحت بویژه برای گذراندن اوقات فراغت یکی از نیازهای اصلی بشر تلقی شده، به گونه ای که این پدیده با تخصیص 1/. از جمعیت جهان، بزرگترین جابه جایی صلح آمیز تاریخ بشر محسوب می شود. پیشرفت فناوری حمل ونقل و ارتباطات، توسعه تولیدات صنعتی و افزایش درآمد، جهانـی شدن و ابعاد مرتبط با آن، افزایش اوقات فراغت، بهبود خدمات بازنشستگی، ارتقاء سلامت جوامع و دیگر عـوامل تغییرات چشم گیری را در کشورهای صنعتی و به خصوص در شهـرها ایجاد نمـوده و توانسته است جهانـگردی (صنعت بدون درد) را در هزاره سوم میــلادی به عنوان یکی از مهم ترین نیـروهای محرکه اقتصادی و یکی از سه صنعت درآمدزای مهم جهان در کنار صنعت نفت و خودرو سازی مطرح کند( تولایی،1386:15).

 

اگر در گذشته صحبت از گـردش به میان می آمد، به طور حتم در اذهان بسیاری از مردم تصویری از یک تفـریح ساده با هدف گـذران اوقـاتی از زنـدگی خویش شکل می گرفت؛ اما با گـذشت زمان و کسب و کار و تجربه های نو و بررسی های علمی مشاهده شد که جوامـع امروزی روز به روز درگیر پیچـیدگی های این عصر شده و به طور طبـیعی و ذاتـی رفتار فردی و گروهی خود را طوری تنظیـم می کنند که خواهـان ارزش گـذاری ویـژه ای برای زمـانی از وقت خویـش می شوند و این درک را دارند که هـرچه خود را غرق در دنیای بیکـران فنـاوری کنند به همان کیفیت، نیـازمند بهره منـدی از گردش و تکاپو برای شناخت و درک موضوعاتی جذاب طبیعی، تاریخی و فرهنگی هستند.

 

با توجه به افزایش و متنوع شدن گونه های گردشگـری در جهان، از سال های خیلی دور ولی تقریبا به طور رسمی از سال 1990، گونهء جدیدی از گردشگری تحت عنوان “گردشگری سیاه”1 به انواع متداول گردشگری اضافه گردید.

 

یکی از شاخه های گردشگری سیاه، گردشگری جنگ2 است که بیانگر آن است که در آینده نه چندان دور مناطق مرتبط با جنـگ بی گمان یکی از پربیننده ترین انواع جـاذبه های گردشگری جهان خواهد شد. هر چند هنوز جـاذبـه های گـردشگـری جنـگ، یک زیر مجموعه از کلیت مکان های توریستی مرتبط با درد و رنج است.

 

جنگ و درگیری های مسلحانه بخش جدایی ناپذیر از تاریخ و زندگی بشر بوده و هست. صرفنظر از علل و انگیزه های وقوع جنگ، این واقعیت وجود دارد که پیامدهای ویرانگر جنگ، کشتار، ویرانی و

 

و خسارت های ناشی از آن حتی برای طرف پیروز، غیر قابل جبران است و تاریخ زندگی آن ملت را به این پدیده شـوم اختصاص داده است. با توجه به وقـوع 25 جنـگ مسلحانه بزرگ در قرن بیستم، تلفات مستقیم ویا غیر مستقیم بین 170 تا 200 میلیون نفر برآورد شده و کشته شدگان جنگ حدود 110میلیون نفر بوده است.

 

بررسی ها نشان می دهد سالانه میلیون ها گـردشـگر از مکان های تاریخی مرتبط با جنگ در سراسر دنیا بازدید می کنند و عرضه و تقاضای این شاخه از گردشگری، مفهومی کاملا صلح طلبانه دارد، هر چند اهداف تجـاری و سیـاسی نیز در آن نهفته است. پیش بینی شده است که گردشـگری جنـگ در قرن بیستم نه تنها یک زیر مجموعه مهم در گردشگـری سیـاه خواهد بود بلکه خود تبدیل به یکی از انواع پرطرفدار از گردشگری خواهد شد.

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

1-1- بیان مسأله

 

یکی از انواع خاص گردشگری که در دهه های اخیر مورد توجه گردشگران و برنامه ریزان توریسم قرار گرفته است، گردشـگری جنـگ می با شد. این نوع گردشـگـری برای اولین بار و در سال های گذشته، در کشورهای غربی مورد توجه قرار گرفت و به شکل بازدید از آثار و بقایای برجا مانده از جنگ جهانی اول و دوم نمود پیدا کرد.

 

جنگ همیشه و همه جا با خود مرگ و نابودی و خرابی به همراه داشته است. کشورهایی که درگیر جنـگ می شوند، تا سال ها و حتی دهه ها باید پاسخگوی عواقب ویـران کننده درگیری ها و خون ریزی های ناشی از آن باشند. اما در دنیای امروز که می توان انتظار هر چیزی را داشت، ایجاد درآمد از مناطق جنـگ زده و نمادهـای مبارزه و پایداری چیز عجیبی نیست. دولتمردان کشورهای مختلف، حتی آنهایی که چندان درگیر جنگ نبوده  اند، به اهمیت موضوع گردشگری جنگ پی برده اند و هر یک سعی می کنند با سرمایه گذاری قابل توجه بر روی مناطق جنگی خود، توریست های بیشتری را جذب نمایند. مردم نیز در سال های اخیر غلاقه زیادی از خود برای تماشا و بازدیـد از مناطـق جنگ زده، شهرهای ویران شده، تانک های منهدم شده و بقایای جنگ های خانمان سوز نشان داده اند.

 

از زمانی که آتش جنگ ها خاموش شده، خون های ریخته شده بر زمین خشک گردیده و سفیر مرگ ساکت شده، مردم برای بازدید به

 سرزمین هایی می آیند که زمانی مملو بود از جنازه ها و کشته هایی که به خاطر امیـال و قدرت طلبی های سیاستمداران، جان خود را از دست داده بودند، شاید به همین دلیل است که گردشگری جنگ را نوعی از گردشگری تاریک1  و یا گردشگری مشکل2 نامیده اند.

 

گردشگـری جنـگ خود، بعد جدیدی از اشکـال نوستـالوژیک است. گردشـگری جنـگ در دو بعد نوستـالوژیک و غیر نوستالوژیک آن صورت می گیرد. گردشگری جنگ در قالب نوستالوژیک شکلی از دلتنگی است که برای دوباره دیدن زادگاهی که زمانی غرق خونریزی و صدای مهیب انفجارها بوده و یا برای زنـده کردن خاطرات گذشته صورت می گیرد. در بحث نوستـالوژیکی گردشـگری جنـگ بازدید کننده ها، بازماندگان جنـگ یا خانواده های رزمندگان جنـگی هستند؛ اولین تورهای بازدید از مناطق جنـگی تحت عنوان کاروان های زیـارتی3 در مدت زمان کوتاهی پس از پایان جنـگ جهانـی اول(1918) و به ویژه برای بازدید از منطقه جنگی ایپردر بلژیک توسط بریتانیایی ها راه اندازی شد، در آن زمان عمدتا اعضای خانواده و بازماندگان سربازان کشته شده در این جنگ و نیز رزمندگانی که از نبردهای سهمگین منطقه ایپر جان سالم بدر برده بودند به عنوان “زائر”1  و برای زیارت مناطقی که محـل فداکاری همرزمـان و یا خویشاونـدان آنان بـوده به این منطقه سفـر می کـردند(خاطری، 1389) .

 

ولی در زمینه غیر نوستالوژیک که امروزه رایج و متداول است شامل کسانی می شود که برای ارضای حس کنجـکاوی، علاقه به میدان های جنـگی و یا محققین در زمینه جنـگ به بازدید مناطق جنـگی می روند.

 

در طول حیات سیاسی و اجتماعی جامعه ایرانی در طول دهه های اخیر، یکی از موثرترین پدیده های اثرگذار، جنـگ تحمیـلی عراق علیه ایران بوده است. در طول  این جنگ هزاران نفر شهید، میلیون ها نفر آواره و همچنین شهـرها و سکونت گاه هـای فـراوانی تخـریب شدند. عـلاوه بر آن صدها هـزار شهید، مفقودالاثر، اسیر، جانباز و آواره که خاطرات فراموش نشدنی فراوانی را برای بازماندگان جنگ به میراث گذاشته اند. از این نظر جنـگ تحمیلی شکلی از تقدس در ذهنیت ایرانیان یافت و به عنوان گفتمان غالب در زندگی ایرانیـان تداوم یافت. حاصـل این گفتمان از بُعـد دانش توریسـم، تقـارب و تلاقی همزمانی دو مسافرت بود. شکلی داوطلبانه از گردشگری توسط مردم و شکل برنامه ریزی شده دولتی (راهیـان نـور) در مسافرت به مناطق جنـگی به خصـوص استان خوزستـان که کانون و محور اصلی جنـگ عراق علیـه ایران است. استان خوزستان می تواند از جمله استان هایی باشد که با برنامه ریزی جامع و کامل در مورد گردشگری جنگ در کنار دیگر جاذبه های گردشگری استان، نقش بسیار سازنده ای را در حفظ و احیای ارزش های دفاع مقدس و گردشگری ملی  ایفا نماید.

 

جوهره ی این شکل از گردشگری، بدون شک نوستالوژی واقعه جنگ تحمیلی است که تبعات آن از منظر بررسی رونـدها و جریان های مهم گردشگـری از وجـوه مختلف، توان ها و کمبـودها، و ارائـه راهکارهای عملی جهت برنامه ریزی اصولی به منظور توسعه و نقش آفرینی آن در گردشگـری ملـی در این پایان نامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

2-1- اهمیت موضوع تحقیق

 

با توجه به مفهـوم گردشـگری که ماهیت ترکیبی و پیچیده ای داردو مستلزم مشارکت بخـش های مختلف نهادها و همکاری جوامع میزبان است به همین دلیل این موضوع نیاز به برنامه ریـزی های دقیق و جامع دارد.

 

گردشگری جنگ که شکل جدیدی از انواع گردشگری است علاقمندان بسیاری را در سراسر جهان به خود جذب کرده است، هر چند که هنوز در ایران جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است.

 

با توجه به اینکه غالب خانواده های ایرانی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم درگیر جنگ بوده اند، مطالعه این پدیده از جنبه های مختلف از جمله تأثیر آن بر گردشگـری ملـی می تواند دارای اهمیت فراوانی باشد. همچنین ضمن بررسی توان ها، فرصت ها و چالش های گردشگری جنگ در ایران و به خصوص در استان خوزستان، راهکارهای عملی جهت تبدیل شدن آن از پتانسیل گردشگری ملی به گردشگری بین المللی را ارائه کرد. یکی دیگر از زوایای مربوط به اهمیت این پایان نامه آن است که گردشگری جنگ می تواند با ارائه صحنه های جنگ، کانون های درگیری، نمادها و آثارهای باقی مانده از جنگ، رشادت ها، سلحشوریها و ظرفیت های دفاعی و از خود گذشتگی ها و ایثار ایرانیان در دفاع از حریـم کشورشان را به گردشگـران داخلی و به خصوص به گردشگـران بین المللی ارائه دهد. همچنین زنده نگه داشتن قداست رزمندگان و شهـدا در حافظه تاریخی ملت و نسل جدید که شاید نام جنگ تحمیلی را جز در کتب یا رسانه های صوتی و تصویری ندیده و نشنیده باشند، یکی از اهداف بزرگ و معنـوی این شکل از گردشگـری می باشد. از این نظـر، بدیـع بودن موضـوع در پژوهش های گردشگری، فقر تئـوریک در زمینه گردشگری جنگ، فقدان مطالعات میدانی و بررسی های کاوشگرانه از نقش جنـگ در گردشگـری جهت برنامه ریـزی های مطلوب و طرح ریزی های استراتژیک در حوزه گردشگری ملی از جنبه های مهم اهمیت موضوع پایان نامه است.

 

علاوه بر آن، در سال های اخیر، با افزایش قابل توجهی از گردشگران در مناطق جنگی مواجه هستیم که در ابـعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و اقتصـادی اثرات متنـوعی را به دنبال داشته است. درک صحیح از این اثـرات خود می تواند موجب کشف نقاط مثبت و منفی شده که در نهـایت به برنامه ریزی بهتری برای ارتقای فضای گردشگری در این شکل بوجود آورد.

 

3-1- اهداف تحقیق

 

1- شناسایی جاذبه های گردشگری جنگ در استان خوزستان

 

2- مطالعه روندها و مسائل عمومی و اختصاصی گردشگری در مناطق جنگی پس از پایان جنگ تحمیلی (امواج حرکت گردشگران، سنوات، خدمات، تأسیسات و آمار گردشگران)

 

3- تحلیل تاثیر پیدایـش و افـزایش گردشگـران جنـگ در استـان خوزستـان به منظـور تـوسعه گردشگری در استان

 

4- بررسی سابقه شکل گیری و گسترش جنگ در منطقه مورد مطالعه (استان خوزستان)

 

5- بررسی فرصت ها و چالش های فراروی گردشگری جنگ به منظور ارائه راهکارهای عملی جهت توسعه و نقش آفرینی این نوع از گردشگری در گردشگری ملی.

 

4-1- پرسش های اصلی

 

1- آیا با توجه به علایق ملی و حس نوستالوژیک در میان هموطنان متأثر از جنـگ، توریسم جنگ می تواند جایگاه ویژه ای در گردشگری ملی داشته باشد؟

 

2- آیا گردشگری جنـگ در ایران دارای شرایط مطلـوبی است؟

…………………………………………………………………………………………………………… 63

 

• 5-2 اتصال پلیمر به تار مو ………………………………………………………………………………………. 64

 

• 5-3 پیوند های شیمـــیایی ……………………………………………………………………………………… 64

 

 

• -4 نقطه ایزوالکتریک مو دوام پلیمر ………………………………………………………………………. 66

 

• 5-5 نفوذ پلیمر به درون تار مو ……………………………………………………………………………….. 67

 

• 5-6 پلیمرهای کاتیونی و واکنش آنها با مو ………………………………………………………………. 68

 

• 5-7 واکنش پلیمر های چهارتایی سلولزی با موی انسان ……………………………………………. 69

 

• 5-7-1 جذب سطحی و جذب به مو ……………………………………………………………………… 70

 

• 5-7-2اثر وزن مولکولی …………………………………………………………………………………………70

 

• 5-7-3 تاثیر بار …………………………………………………………………………………………………… 70

 

• 5-7-4 تاثیر pH ………………………………………………………………………………………………….. 71

 

• 5-7-5 تاثیر نمک ………………………………………………………………………………………………….71

 

• 5-7-6 تاثیر آسیب به مو ………………………………………………………………………………………. 71

 

• 5-8 تاثیر سورفکتانت بر جذب پلیمر …………………………………………………………………….. 72

 

• 5-9 پلیمر خنــــثی و آنیونی ……………………………………………………………………………….. 73

 

• 5-10 مطالعات آزمایشگاهی ………………………………………………………………………………… 74

 

مراجع……………………………………………………………………………………………………………………………94

 

فهرست اشکال

 

 

• شکل 1-1 (سبک­های مختلف مو زنان در مصر باستان) ……………………………………………. 2

• 

•  

 

• شکل 1-2 (طاسی سر سقراط) ……………………………………………………………………………… 3

 

• شکل 1-3 (آرایش­های مختلف مو در دوران باستان) ……………………………………………….. 4

 

• شکل 1-4 (استفاده از کلاه گیس بین پادشاهان فرانسوی) ………………………………………… 4

 

• شکل 1-5 (استفاده از کلاه گیس توسط لوئی چهاردهم و ملکه الیزابت ) ……………………. 5

 

• شکل 2-1 (ساختمان پیاز مو) ………………………………………………………………………………. 10

 

• شکل 2-2 (ساختمان تار مو) ……………………………………………………………………………….. 12

 

• شکل 2-3 (ساختمان پوست سر) …………………………………………………………………………. 14

 

• شکل 2-4 (مراحل رشد مو) ………………………………………………………………………………… 15

 

• شکل 2-5 (نمایش پیوند دی سولفیدی) ………………………………………………………………… 19

 

 

• شکل 3-1 (آسیب های وارد شده به تار مو) …………………………………………………………….. 22

 

• شکل 3-2 (اسیب وارد شده به تار مو در اثر موخوره) ……………………………………………….. 23

 

• شکل 3-3 (آسیب وارد شده به تار مو در اثر تیغ نامناسب ………………………………………….. 24

 

• شکل 3-4 (آسیب وارد شده به تار مو در اثر قیچی نامناسب). …………………………………….. 24

 

• شکل 4-1 (مکانیسم ترمیم تار مو). …………………………………………………………………………. 36

 

• شکل 5-1 (پلی کواترنیوم 10) ………………………………………………………………………………… 68

 

چكیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) :

 

بررسی اثر ترکیبات پلیمری کاتیونی در محصولات مراقبت از مو شامل شامپو و کاندیشنر بر روی تار مو بالاخص اثر آن بر روی کوتیکول تار مو.

 

هدف از این بررسی بررسی اثرات درمانی و مراقبتی پلی کواترنیوم 10 بر روی تار مو بود که با توجه به تست های انجام گرفته بر روی تار مو و نهایتا مشاهده نتایج با بهره گرفتن از میکروسکوپ الکترونی روبشی و آنالیز نتایج بر مبنای آنالیز واریانس یکطرفه، مسجل گردید که این ماده توانایی ترمیم کوتیکول آسیب دیده مو را داراست و این عمل را باتوجه به اختلاف بار موجود با تار مو به خوبی انجام می دهد بدین گونه که کلیه فلس ها ی کوتیکول تار مو که به واسطه آسیب از فرم خود خارج شده بودند به فرم اولیه باز گردانده شده و در مواقعی که آسیب به صورت برگشت ناپذیر بود، از پیشرفت آسیب جلوگیری می نمود.

 

فصل اول

 

اهمیت مو در طول تاریخ

 

 

• 1- تاریخچه:

 

از شروع تاریخ  بشر، مو یک جنبه تظاهر شخصیتی فرد بوده است. مو به عنوان نمادی از جنسیت، وضعیت اجتماعی، دینی و شغلی فرد دارای اهمیتی برابر با طرز لباس پوشیدن، میزان زیورآلات (جواهرات) و حتی نوع اسلحه شخص بوده است. مو در دوران­های بسیار قدیم نیز ارزش و اعتبار زیادی برای بشر داشته است. چندین سال پیش جسد یخ زده مردی در یخچال های واقع در نزدیکی مرز اتریش با ایتالیا پیدا شد. با توجه به اینکه ظاهر این مرد شبیه مردان امروزی بود، در ابتدا این طور تصور شد که وی به تازگی مرده است ولی باستان شناسان پس از مطالعه بر روی البسه و اسلحه او متوجه شدند که جسد متعلق به بیش از پنج هزار سال قبل می باشد. موهای این جسد کاملاً مرتب و در حدود 9 سانتیمتر طول داشته و ریش وی نیز به خوبی کوتاه شده بود. همه اینها حاکی از توجه عمیق انسان به مدل مو و ریش حتی در زمان های بسیار دور می باشد.  مصریان باستان پیشگامان بسیاری از آیین های زیبایی بوده ­اند و به زیبایی مو نیز اهمیت بسیاری می­دادند و همواره آرایش­های بسیار متنوعی بر روی مو سر خود انجام می­دادند.

 

شکل1-1-  سبک­های مختلف مو زنان در مصر باستان

 

در مصر باستان، پسران فرعون، موهای خود را به فرم خاصی بافته و در سمت راست سر درست در پشت گوش آویزان می­کردند. فرعون هم همیشه با کلاه گیس در میان مردم ظاهر می شد. حتی امروزه هم قضات مرد یا زن انگلیسی به عنوان یک سنت در هنگام حضور در دادگاه از کلاه گیس موی اسب استفاده می کنند. قدیمی ترین متن پزشکی که در حال حاضر وجود دارد یک پاپیروس مربوط به نسخه­ای از پزشکان مصر باستان در رابطه با پمادی برای درمان ریزش مو است. در این پماد از چربی کروکودیل و مدفوع اسب آبی به مقدار مساوی استفاده شده است.  بقراط (پزشک یونان باستان)  متوجه ارتباط بین اندام های جنسی و طاسی مردانه شده و اولین کسی بود که گزارش کرد مردان خواجه (کسانی که قبل از بلوغ اخته شده اند) دچار طاسی مردانه نمی­شوند. ظاهراً علت توجه بقراط به طاسی مردانه این بوده که خود بقراط نیز طاس بوده است. نسخه پیشنهادی بقراط برای جلوگیری از ریزش مو مالیدن مخلوطی از زیره سبز، مدفوع کبوتر، ترب کوهی و گزنه به منطقه طاس می­باشد. امروزه منطقه ای از سَر که شامل پشت و طرفین آن بوده و به صورت طبیعی دچار ریزش مو نمی­ شود را گاهی اصطلاحاً تاج گل بقراط می نامند.