در زمان حاضر محیطی که شرکتها در آن فعالیت میکنند، محیطی در حال رشد و رقابتی است و شرکتها نیز برای توسعه فعالیتهای خود به سرمایه گذاریهای جدید نیاز دارند. سرمایه گذاری در پروژههای سودآور نیازمند تهیه منابع مالی و وجوه نقد مورد نیاز است و در این راستا شرکتها ناگزیر به استفاده از مکانیزمهای تامین مالی میباشند.
در این بین بازار مالی متشکل از بازار پول و بازار سرمایه نقش واسطه ای را بازی میکند که در سمت تقاضای آن فرایندی بنام تامین مالی قرار میگیرد و طرف عرضه آن فرایندی بنام سرمایه گذاری را تکمیل میکند. با وجود چنین بازاری شرکتها اطمینان دارند که قادرند با مراجعه به آنها و در قالب اشکال مختلف تامین مالی وجوه نقد مورد نیاز خود را تامین کنند. بازار پول از طریق بانکها و موسسات مالی وجوه را از عرضه کنندگان به متقاضیان منتقل میکند.
در این بازار، شرکتها که متقاضی دریافت وام هستند باید اعتبار دهندگان را نسبت به توانایی ایفای تعهدات خود مطمئن سازند. در بازار سرمایه از طریق بورس اوراق بهادار شرکتها قادرند تا سرمایه مورد نیاز را جذب و پروژههای بزرگ و بلند مدت خود را تامین مالی نمایند. سرمایه گذاران نیز برای کسب بازده معقول و مناسب، سرمایه گذاری میکنند. سرمایه گذاران تا حد ممکن سعی دارند تا منابع مالی خود را به نحوی سرمایه گذاری کنند که کمترین ریسک و بالاترین بازدهی را داشته باشند، بدیهی است در این راستا سرمایه گذاران نیازمند ابزاری خواهند بود تا از طریق آن بتوانند ریسک و بازده هر سرمایه گذاری را پیش بینی کنند.
1-2- بیان مسئله
محیطی که شرکتها امروزه در آن فعالیت میکنند محیطی در حال رشد و بسیار رقابتی است و شرکتها برای ادامه حیات مجبور به رقابت با عوامل متعددی در سطح ملی و بین المللی و بسط فعالیتهای خود از طریق سرمایه گذاری هستند. شرکتها برای سرمایه گذاری به منابع مالی نیاز دارند. اما منابع مالی و استفاده از آنها باید به نحوی تعیین شود تا شرکت بتواند سود آور باشد و این وظیفه مدیر مالی است که منابع تامین مالی و نحوه استفاده از آنها را تعیین کند. منابع تامین مالی شرکتها بر اساس تامین مالی آنها به دو بخش ((منابع مالی داخلی و منابع مالی خارجی)) تقسیم میشود. در منابع مالی داخلی، شرکت از محل سود کسب شده اقدام به تامین مالی میکند یعنی به جای تقسیم سود بین سهامداران سود را در فعالیتهای عمدتاً عملیاتی شرکت به منظور کسب بازده بیشتر به کار میگیرد. در تامین مالی خارجی شرکت از محل بدهیها (استقراض) و انتشار سهام اقدام به تامین مالی میکند. تفاوت اصلی بدهی و سهام را میتوان در الزام پرداخت و مزایای مالیاتی بدهی، خلاصه کرد (رمضان پور و همکاران،1391).
مودیلیانی و میلر (1958) بیان میکنند که در بازارهای رقابت کامل (بازارهای فاقد مشکلات نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی) تصمیمات سرمایه گذاری و تامین مالی شرکتها مستقل از یکدیگر هستند. به عبارت دیگر شرکتها میتوانند همیشه تامین مالی خارجی را با هزینه ای معادل هزینه خودشان انجام دهند، لیکن فرض عدم نقص بازار، غیر واقع بینانه است. در صورت وجود نقصهای بازار سرمایه، منابع وجوه داخلی و خارجی نمی توانند کاملا جایگزین یکدیگر باشند (ارسلان و همکاران، 2006).
اما مدیر مالی باید همیشه مواظب باشد که روشهای تامین مالی با نوع سرمایه گذاری در شرکت سازگار باشد و همچنین از اهرم در حد معقول آن استفاده کند تا هم ارزش شرکت حداکثر شود و هم از پیامدهای نامطلوب ریسک مالی به واسطه استفاده از بدهی جلوگیری کند. همچنین به نظر میرسد که باید انگیزه ای در واحد تجاری ایجاد شود تا از این منبع تامین مالی که نیز محدود میباشد استفاده بهینه نماید و این استفاده بهینه در به حداکثر رساندن ثروت سهامداران نمایان میشود.
از جمله مهمترین گروههای استفاده کننده از اطلاعات حسابداری، تامین کنندگان منابع مالی و اعتبار دهندگان به طور عام و سرمایه گذاران به طور خاص است. بدیهی است سرمایه گذاران نیازمند ابزاری خواهند بود تا از طریق آن بتوانند ریسک و بازده هر سرمایه گذاری را پیش بینی کنند، از طرف دیگر از جمله متداول ترین مدل نظری که جهت پیش بینی بازده اوراق بهادار به کار گرفته میشود، مدل قیمت گذاری داراییهای سرمایه ای است که جهت بکار گیری آن در تصمیم گیری، ابتدا لازم است متغیر مدل اصلی مذکور تعیین شود. بنابراین سرمایه گذاران به فرایند پیش بینی ریسک سیستماتیک توجه خاصی خواهند داشت. در حال حاضر یک راه کار برای برآورد ریسک سیستماتیک استفاده از اطلاعات بازار (قیمت و بازده سهام) است. ولی چنانچه در مواردی امکان دسترسی به اطلاعات بازار وجود نداشته باشد، به عنوان نمونه در زمانی که سهام برای اولین بار در بورس عرضه شود و یا برای شرکتهای خارج از بورس، در این صورت چگونه باید ریسک سیستماتیک سهام پیش بینی شود. برای نیل به هدف باید ابتدا تعیین نمود که آیا بین اطلاعات مذکور با ریسک سیستماتیک رابطه وجود دارد یا خیر؟
نتایج حاصل از تحقیقات نشان میدهد که بین اطلاعات حسابداری (از جمله نسبتهای مالی، سود حسابداری و جریان وجوه نقد) با ریسک سیستماتیک رابطه وجود دارد (اسماعیل و کیم، 1989، بیور و کیتلر، 1970). از جمله در تحقیقی اسماعیل و کیم (1989) نشان دادند که اطلاعات مربوط به جریان وجوه نقد نسبت به سود حسابداری در فرایند پیش بینی ریسک سیستماتیک دارای محتوای افزاینده اطلاعاتی است.
در این تحقیق رابطه روشهای مختلف تامین مالی با ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک بررسی میشود.
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
هدف اصلی شرکتها به حداکثر رساندن ثروت سهامدارن است. در این رابطه تعیین ابزارهای تامین مالی مناسب و ارتباطی که با ثروت سهامداران دارند از نگرانیهای عمده مدیران است. در ایران این ابزارها بیشتر به تسهیلات دریافتی و سهام عادی به عنوان منابع خارجی و سود انباشته به عنوان منبع داخلی محدود میشود که هر یک ویژگیهای خاص خود را داراست. در این میان بازار سرمایه با نقش اتکا ناپذیر خود در رشد و توسعه اقتصادی کشور، نسبت به روشهای تامین مالی در قالب تغییرات ریسک و بازده سهام که عوامل موثر در تصمیم گیریهای سرمایه گذاران به شمار میروند، واکنش نشان میدهند.
امروزه خرید سهام شرکتها یکی از روشهای سرمایه گذاری برای کسب بازده قابل قبول به شماره میرود اما بازدهی این سرمایه گذاری همواره با ریسک توام است که میتوان بخشی از این ریسکها (ریسک غیر سیستماتیک) را با تشکیل سبد اوراق بهادار و تنوع بخشیدن به انواع داراییها کنترل کرد به همین علت، شناخت ویژگیهای ریسک برای سرمایه گذاری اهمیت ویژه ای دارد.
آگاهی از میزان ریسک شرکتها، خصوصا ً ریسک سیستماتیک میتواند نقش بسزایی در تصمیم گیریها ایفا نماید، زیرا اعتقاد بر این است که بازده سهام شرکتها تابعی از ریسک سیستماتیک است و این ریسک بیانگر تغییرات نرخ بازده یک سهم به تغییرات نرخ بازده کل بازار سهام است.
ریسک و بازده دو عامل کلیدی در انواع سرمایه گذاریها هستند، بازدهی که یک سرمایه گذار بدست میآورد قطعی نیست، بنابراین مجبور به تحمل ریسک است. از سوی دیگر در یک سرمایه گذاری عقلانی ریسک غیر سیستماتیک با تنوع در سرمایه گذاریها و صنایع مختلف قابل حذف یا کاهش میباشد.
لذا تحقیق حاضر به دنبال بررسی رابطه روش های مختلف تامین مالی بر ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک جهت کمک به سرمایه گذاران، مدیران، تحلیلگران و دیگر افراد ذی نفع میباشد.
با توجه به اهمیت مطالب ذکر شده در بالا این سئوالات مطرح میگردد:
1-4- جنبه نوآوری تحقیق
طی سالهای اخیر تحقیقات اندکی در ارتباط با تامین مالی با متغیرهای مالی و غیر مالی صورت گرفته، اما تا اکنون در ایران هیچ گونه تحقیقی در مورد ارتباط روشهای تامین مالی با ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک انجام نشده است، لذا نتایج حاصل از این تحقیق میتواند با اهمیت و در خور توجه استفاده کنندگان درون و برون سازمانی جهت توجه بیشتر به رابطه روشهای تامین مالی با ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک باشد.
1-5- اهداف تحقیق
در این فصل به بیان کلیاتی درباره توده گابرویی کوهپریشان حدفاصل روستاهای زرینه و تکیه بالا (جنوب قروه، استان کردستان) میپردازیم. این فصل شامل هدف از انجام پژوهش، روش انجام پژوهش، موقعیت جغرافیایی و راه های دسترسی، جغرافیای طبیعی و پیشینه مطالعات زمین شناسی انجام شده در منطقه، خواهد بود.
موضوع مورد مطالعه در این پایان نامه پتروگرافی و پترولوژی توده گابرویی کوه پریشان (جنوب قروه) استان کردستان میباشد.
1-2- هدف از انجام پژوهش
بررسی دقیق سنگشناسی و مطالعات پترولوژیکی توده پلوتونیک مافیک منطقه کوهپریشان حد فاصل روستای زرینه – روستای تکیه بالا به منظور دستیابی به ترکیب سنگشناسی و ویژگیهای ژئوشیمیایی و پتروژنز توده مورد مطالعه میباشد.
1-3-روش انجام پژوهش
برای دستیابی به هدف یاد شده روش کار و ترتیب مراحل انجام آن عبارت است از:
1-4- موقعیت جغرافیایی و راههای دسترسی
شهر قروه در 75 کیلومتری جنوب شرق سنندج (استان کردستان) در مسیر ارتباطی همدان – سنندج واقع شده است که از شمال به بیجار، از شرق به کبودرآهنگ و همدان، از جنوب شرقی به اسدآباد، ازجنوب به سنقر و از غرب به سنندج محدود میباشد.
جاده آسفالته همدان – سنندج و همدان – سنقر از راههای دسترسی به منطقه مورد مطالعه میباشد. ارتباط روستاها و مناطق شهری از طریق جاده آسفالته و خاکی درجه 2 و 3 میباشد. جهت دسترسی به جنوب منطقه مورد مطالعه (روستاهای شیروانه و تکیه بالا) بهترین مسیر، جاده آسفالته همدان – سنقر و دسترسی به شمال آن (روستای مجید آباد) جاده آسفالته همدان – قروه مناسبتر میباشد. در شکل (1- 1) موقعیت جغرافیایی و مسیرهای دسترسی منطقه مورد مطالعه نشان داده شده است.
1- 5- جغرافیای طبیعی
شهرستان قروه در منطقه کوهستانی قرار دارد با توپوگرافی خشن، دارای کوههایی بلند نظیر دروازه با ارتفاع 3162 متر، بیر با ارتفاع 3245 متر و پریشان با ارتفاع 2570 متر و درههای پرشیب میباشد. این منطقه دارای
امروزه لولههای خمیده کاربرد بسیار گستردهای در صنایعی نظیر هواپیماسازی، خودرو، نفت و گاز، اسباب و اثاثیه منزل، سازههای مکانیکی و غیره جهت انتقال سیال، سازه بدنه و غیره دارد. قطعات لولهای از نسبت استحکام به وزن بالایی برخوردار هستند و به همین دلیل در صنایع به صورت وسیعی به کار گرفته میشوند. در شکل (1‑1) چند نمونه از کاربردهای قطعات خم لوله نشان داده شده است.
شکل 1‑1، چند نمونه از کاربردهای قطعات خم لوله]1[.
در گذشته انجام عملیات خمکاری لوله یک هنر تلقی میشد و نوعا توسط افراد ماهر و با تجربه صورت میگرفت. در چند دهه اخیر تحقیقات گستردهای در خمکاری لولهها به منظور ایجاد دانش پایه در این زمینه صورت گرفته است. به کمک کارهای تجربی، تحلیلهای تئوری و شبیهسازی عددی درک بهتری از نحوه تغییر شکل لوله در حین خمکاری فراهم شده است.
روشهای مختلفی جهت خمکاری لولهها وجود دارد. هر یک از این روشها با توجه به نوع و کیفیت خمی که میتوان تولید کرد دارای
کاربردها و محدودیتهایی میباشند. انواع روشهای خمکاری لوله شامل خمکاری برشی، خمکاری کششی دورانی، خمکاری تحت فشار، خمکاری کوبهای، خمکاری فشاری، خمکاری غلتکی و خمکاری به روش هیدروفرمینگ میباشند. انتخاب روش خمکاری بستگی به کیفیت خم، تعداد تولید، جنس لوله، شعاع نسبی خم (R/D)، قطر نسبی لوله (D/t) و دقت مورد انتظار دارد که در آن ها D قطر خارجی، t ضخامت و R شعاع خط مرکزی خم میباشد]2[. در موتور هواپیماها، قطعات لولهای با شعاع خم کوچک با استحکام بالا به صورت فراوان به کار گرفته میشوند. شعاع خم این قطعات لولهای در برخی موارد در حدود قطر خارجی آنها میباشد که در بسیاری از موارد تولید آنها با روشهای رایج خمکاری لولهها مشکل است. در این موارد لازم است روشهای جدیدی جهت تولید خم با کیفیت مطلوب مورد استفاده قرار گیرند. یکی از این روشها، خمکاری به روش هیدروفرمینگ است که در آن خمکاری تحت فشار داخلی سیال انجام میگیرد. این روش در مقایسه با سایر روشهای خمکاری لولهها دارای مزایایی مانند دقت بالا، تولید خم با کیفیت خوب و کمترین تغییرات ضخامت دیواره، بهبود مقاومت و سختی، کاهش ضایعات و کاهش هزینه با توجه به کاهش نیروی کار، تجهیزات و مصرف انرژی میباشد]3[.
1-2- تعریف ها و پارامترهای خمکاری
در شکل (1‑2) پارامترهای خمکاری لوله نشان داده شده است. هر یک از این پارامترها را میتوان به صورت زیر تعریف نمود ]4[.
– سطح خمش: سطحی که از شعاع خط مرکزی لوله (شعاع خم) عبور می کند و عمود بر جهت چرخش خم میباشد.
– خط مرکزی لوله (CL): خط ممتدی که هر نقطه واقع در مرکز سطح مقطع لوله را به هم وصل می کند.
شکل 1‑2، پارامترهای رایج در خمکاری لوله ]4[.
فرموله کردن استراتژیک و اجرای آن، مسئولیت کلیدی مدیران اجرایی در هرسازمانتجاری است. توسعه استراتژی شامل آنالیز وضعیت موجود و وضعیت آرمانی است و سپس تصمیم گیری در خصوص تعیین اثر بخش ترین راه برای نائل آمدن به اهداف نسبی است. (koo etal. 2011) در واقع برنامه ریزی استراتژیک فرایند تعیین اهداف سازمانی و اتخاذ تصمیم درباره طرحهای جامع عملیاتی واجرای برای تحقق آن اهداف است. (انصاری و همکاران 1388) با وجود اهمیت برنامه ریزی استراتژیک هنوز در بسیاری از سازمانها تاثیر حیاتی آن در رسیدن به اهداف سازمان به خوبی درک نشده وحتی دربعضی از مواقع مدیران آن را یک کارتجملی و پرهزینه میدانند ( همان منبع) صنعت تولیدنخ از نظرتنوع محصول، فراگیری متقاضیان واهمیتی که دررفع نیازهای شرکتهای تولید منسوجات دارد درصنایع کشور با اهمیت است. اما با وجود سهم قابل توجه این صنعت در اقتصاد کشور و نقش اثرگذار در امر اشتغال زایی وقابلیت فوق العاده آن در انتقال تکنولوژی، متاسفانه در تولید برخی محصولات از پویایی لازم برخوردار نبوده است. [1] با توجه به تحقیقات صورت گرفته در این صنعت لزوم تدوین برنامه های استراتژیک و ارزیابی محیط خارجی و داخلی آن، احساس میشود، فرایند ارزیابی محیط داخلی و خارجی سازمان، تحلیل درونی و بیرونی نامیده میشود، که نوعی مقیاس واقعبینامه وقابل اعتماد برای ارزیابی سازمان فراهم میآورد، زیرا شامل شناسایی زمینه های ضعف، قوت، تهدید و فرصت میباشد. (Rowley dj. etal. 1997)
لذا دراین پژوهش قصد براین است که به تدوین استراتژی SWOT برای شرکت ریسندگی خاور برآییم. در این فصل ضمن ارائه ی بیان مساله، موضوعات مربوط به اهداف تحقیق، چهارچوب نظری تحقق، سوالهای تحقیق، روش شناسی تحقیق، قلمروتحقیق و تعارف اصلاحات و واژگان به کار رفته در تحقیق نیز شرح داده میشود.
صنعت تولید نخ از نظر تنوع محصول، فراگیری متقاضیات و اهمیتی که در رفع نیازهای شرکتهای تولیدمنسوجات صنابع کشور با اهمیت است. اما با وجود سهم قابل توجه این صنعت در اقتصاد کشور و نقش اثرگذار در امر اشتغال زایی و قابلیت فوق العاده آن در انتقال تکنولوژی، متاسفانه در تولید برخی محصولات از پویایی لازم درزمینه عمق بخشی به تولیدداخل، بومیسازی دانش فنی وتولیدمحصولات جدیدو قابل رقابت در سطح جهانی برخوردار نبوده است. از این رو برنامه ریزان تلاش دارندتا باشناسایی مزیت ها و محدودیتها و به کمک علم مدیریت استراتژیک، موجبات توفیق صنایع تولیدات داخلی را فراهم آورند(koo etal. 2011) مدیریت استراتژیک، فرایندی است که سازمانها میتوانند با شناخت متقابل خود و محیط پیرامون، استراتژیهای خود را تنظیم، اجرا و نظارت نمایند. (خورشید و همکاران، 1389) که برای رسیدن به نقطه تعادل، کلیه متغیرهای درون سازمانی از جمله نقش، ماموریت، اهداف و استراتژی های جاری سازمان و منابع موجود، نقاط قوت و ضعف و فرصتها و امکانات قابل کنترل داخلی را در ارتباط با متغیرهای محیط خارجی به ویژه تهدیدها و فرصت های محیطی که به نحوی در تنظیم استراتژی ها جدید موثرهستند، مورد بررسی قرار داده و از طریق بازنگری در اهداف وتخصیص منابع وتعیین اولویت های، تعامل لازم را بین متغیرهای داخلی و خارجی برقرار مینماید( عربشاهی، 1388 )تدوین استراتژی اغلب یک فرایندپیچیده بوده که مستلزم اتخاذیک رویکرد سیستماتیک جهت تشخیص عوامل خارجی وتطبیق این عوامل با قابلیت های داخلی سازمان میباشد( Weihrich –
1982 – 1999). فرموله کردن استراتژیک و اجرای آن، مسئولیت کلیدی مدیران اجرایی در هر سازمان تجاری است توسعه استراتژی شامل آنالیز وضعیت موجود و وضعیت آرمانی است وسپس تصمیم گیری در خصوص تعیین اثر بخش ترین مسیر به منظور دستیابی به اهداف نسبی است. ( koo rtal -2011)
شکست وموفقیت یک سازمان درگرو این است که با چه روش موثری استراتژیهارا توسعه داده واجراونظارت نماید. (koo etal 2009) رویکردها و تکنیک های بسیاری را میتوان برای تحلیل محیط های درونی و برونی سازمان و موارد استراتژیک و در نتیجه تدوین استراتژی ها به کار برد، که از جمله تکینکهای تدوین استراتژی، ماتریس BCG نیروهای پنجگانه پوتر، مدل هفتS مکنزی، توسعه تابع کیفیت، کارت امتیازمتوازن،…. . و SWOT میباشد: ( KIM AND MAUBORGNE , 2005) SWOT ) برای ارزیابی نقاط قوت وضعف درونی یک سازمان، فرصت وتهدیدهای محیطی که یک سازمان و فرصت تهدیدهای محیطی، که یک سازمان با آن مواجه است به کار گرفته میشود ( Mehilli. Dumi 2012) و کارت امتیاز متوازن برای مدیران چارچوب مفهومیرا ایجاد میکند که اهداف استراتژیک سازمان را به مجموعه ای منسجم از شاخص های عملکردترجمه می کند. (Kaplan 1994) منظرهای تعریف شده درکارت امتیاز متوازن میتوانند چهارچوب مناسبی برای تدوین مدلSWOT باشند. پژوهشهای متعددی در زمینه تخمین وکمیکردن اندازه فرصت ها و تهدیدها صورت گرفته است که دوتکنیک محاسبه FMEA (حالات شکست و تجزیه وتحلیل اثرات آن ) برای پیش بینی و مدیریت ریسکها و SMEA (حالات موفقیت و تجزیه وتحلیل اثرات آن)برای پیش بینی و مدیریت فرصت ها اولین بار در پژوهش کو[2] و همکاران در سال 2008 در یک کارخانه بزرگ تولیدکننده محصولات مصرفی در چین جهت تخمین اندازه کمیفرصت ها و تهدیدها اجرا شده( Koo. etal. 2011) که در این پژوهش به تدوین ماتریس swot برای شرکت ریسندگی خاور با تکنیک های مذکور خواهیم پرداخت و همچنین با توجه به اینکه کارت امتیاز متوازن برای مدیران چارچوب مفهومیرا ایجاد میکند که اهداف استراتژیک سازمان را به مجموعه ای منسجم از شاخصهای عملکرد ترجمه می کند. ( Kaplan 1994) این چارچوب در برگیرنده سنجه های هر دو بعد مالی وغیر مالی است این سنجه ها باعث جاری شدن اهداف استراتژیک در سراسر سازمان میشوند. لذا عملکرد افراد سازمان را با اهداف استرانژیک پیوند میدهد.
حال سوال اساسی که مطرح میشود این است که :
با توجه به اینکه صنایع داخلی در معرض رقابت شدید بازارهای جهانی میباشند. لذا اتخاذ و تدوین برنامه های استراتژیک در جهت تقویت صنایع داخلی میتواند موثرباشدحال این برنامه ریزی باید مبتنی برتفکر استراتژیک صورت گیرد. زیرا رویکرد مدیریت استراتژیک بر تعامل مدیران همه سطوح و سلسله مراتب سازمانی در برنامه ریزی و اجرا تاکید دارد در حال حاضر در شرکت ریسندگی خاور جهت برنامه یزی استراتژیک از روش های علمیو سیستماتیک استفاده نمیشود.
لذا اهداف علمیاین تحقیق:
*کمک به سازمان مذکورجهت فرموله کردن استراتژی های کلان سازمانی است تا بدینوسیله بقای سازمان در بازار رقابتی تضمین شود.
*مناسب ترین استراتژی ها برای این سازمان معرفی شود.
* با استناد بریک مکانیزم علمی، نقاط قوت و ضعف، همچنین فرصت و تهدید این سازمان کمیگشته تا پیشبینی و مدیریت ریسک موفق ترین داشته باشد.
واهداف کاربردی این تحقیق بدین شرح میباشد:
*شناسایی نقاط قوت شرکت ریسندگی خاور
*شناسایی نقاط ضعف شرکت ریسندگی خاور
*شناسایی فرصت های پیش روی شرکت ریسندگی خاور
* شناسایی تهدیدهای پیش روی شرکت ریسندگی خاور
[1] WWW. Visionaria. ir,data 1391/9/9,time4. 13
[2] www. viaionaria. ir – data1391/9/9 – time4. 13
پیشرفتهای پرشتاب در محیطهای سازمانی از مهمترین ویژگیهای عصر معاصر میباشد، لذا مدیران با این چالش روبرو هستند كه چگونه با آنها مواجه شوند تا بیشترین سود و منفعت را ببرند، زیرا سازمانهایی كه سبك ثابت مدیریتی را انتخاب كرده و تلاش نمیكنند تا متناسب با تغییرات محیط پیش روند، موفق نخواهند بود (فروزنده دهکردی،1394). هیئتهای دینی و مذهبی که وظیفه حمایت و تبلیغ فرهنگ اسلامی را در بین مردم دارند، نیز از این قاعده مستثنی نبوده و پیچیده بودن و وقوع تغییرات سریع محیطی كارشناسان این بخش را ناگزیر به پیشبینی روند تغییرات و تمركز بیشتر بر آینده كرده است. به همین منظور یکی از عوامل کلیدی که در سازمانهای هوشمند قرن بیست و یکم بوجود آمده و آنها را از هم متمایز میسازد، داشتن برنامه بلند مدت استراتژیک است (دیوید،1394).
برنامه ریزی استراتژیک عبارت است از الگو یا طرحی که هدفها، سیاستها و زنجیرههای عملیاتی یک سازمان را در قالب یک کل به هم پیوسته با یکدیگر ترکیب می کند (فرد،1393)، در سطوح بالای سازمان شکل میگیرد و نیاز به تخصیص میزان وسیعی از منابع دارد، تمرکز آن بر مقابله سازمان با محیط خارجی و دارای نگرش چند بعدی است (دیوید،1394).
برنامهریزی استراتژیک بخش مهمی از مدیریت استراتژیک است و چارچوبی برای مدیریت استراتژیک محسوب می شود (فرد،1393)، در مکتب موقعیتیابی راهبردی، سازمانها به پایش محیط بیرونی و محیط درونی خود در قیاس با رقبا با رویکرد تحلیلی میپردازند که این پایش پیش نیاز تدوین راهبردهای سازمان است. برنامهریزی راهبردی رسیدن از وضعیت موجود (مأموریت سازمان)، به وضعیت مطلوب را که به چشم انداز سازمان اشاره دارد، تشریح میکند(فروزنده دهکردی،1394). در برنامه ریزی استراتژیک، سازمان تبلیغات اسلامی
یک سیستم پویا است که تأثیراتی از بیرون متحمل می شود و به سهم خود تأثیراتی بر بیرون میگذارد. بنابراین لازم است برنامه ریزی استراتژیک امری مداوم باشد تا بتواند در برابر این تأثیرات، مسیرهای روشن و موفقی را برای خود ترسیم کند. از سوی دیگر، سازمان تبلیغات اسلامی سازمانی پیچیده است و ویژهگیهایی دارد که بر فرهنگ جامعه تأثیر میگذارد. بدین ترتیب، تصمیم گیری در این سازمان صرفاً براساس شناخت و تشخیص مدیران ارشد صورت نمیگیرد(فرد،1393).
در سالهای اخیر، مطالعاتی درباره برنامهریزی راهبردی درباره فرهنگ و مذهب اسلام در کشور انجام گرفته که در آنها سعی بر ارتقاء امور و فعالیتهای جاری هیئتهای دینی و مذهبی، جذب افراد مستعد و با انگیزه، اصلاح و بازنگری در برنامهها و روشهای آموزشی میباشد، برنامه ریزی راهبردی دورنمای روشنی برای رسیدن به جایگاه برتر هیئتهای دینی و مذهبی استان ایلام در امر تبلیغ و ترویج دین را نشان میدهد، اما امروزه شاهد تهاجم فرهنگی از سوی کشورهای غربی و آمریکایی میباشیم و این نیاز احساس می شود که از منظری متفاوت تر از آنچه که تا امروز به هیئتهای دینی و مذهبی استان ایلام نگریسته میشده، دیده شود، لذا در این پژوهش پس از بررسی محیط درونی و بیرونی این سازمان و تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده، استراتژهای فرهنگی هیئتهای دینی و مذهبی تدوین شده است.
1-2. بیان مسأله پژوهش
برنامهریزی راهبردی یک چهارچوب مفهومی را برای تصمیمگیری مهیا میكند كه از دستاوردهای آن كسب راهبردهای جمعی مشترك است، یعنی اینكه توجهات را به سمت درك و همكاری فراسازمانی سوق میدهد كه ابزاری مناسب برای مقابله با آشفتگی در محیط سازمان محسوب میشود، همچنین پاسخگویی سازمان به تهدیدهای برون سازمانی و رفع نقاط ضعف درون سازمانی نیز به نحو مطلوب محقق میشود و توانایی سازمان را برای استفاده از فرصتها و نقاط قوت افزایش میدهد (فروزنده دهکردی،1394).
تغییرات این چنین برای هیئتهای دینی و مذهبی كه وظیفه حفظ، تبلیغ و توسعه فرهنگ و مذهب را دارند، وجود برنامهریزی را برای تطابق با این تغییرات به یک ضرورت حیاتی تبدیل كرده است، یكی از راههای رسیدن به این مزیت تدوین راهبردهای فرهنگی میباشد، چونكه عامل بقاء مذهب در محیط دائماً در حال تغییر امروزی تدوین راهبردهای جامع و واكنش به موقع میباشد.
بررسیهای انجام شده در دنیا نشان میدهد مدیریت راهبردی و برنامهریزی راهبردی پرکاربردترین ابزار مدیریتی دنیا است (مت و ذکریا، 2015). تمامی سازمانها و نهادهای موفق دنیا بخش عمدهای از موفقیت خود را مرهون برنامهریزی راهبردی میدانند. از طرفی باتوجه به شرایط پر شتاب، متغییر و پیچیده سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، این سؤال در ذهن ایجاد میشود، که آیا هیئتهای دینی و مذهبی استان ایلام در راستای اهداف و برنامه های کلان کشوری اقداماتی انجام دادهاند؟. با توجه به این سؤال محقق در طی این مطالعه درصدد است که با بررسی اسناد و مطالعه کافی این مشکل را بررسی و راه کارهای لازم را ارائه نمایید. بدین منظور موضوع پژوهش تدوین راهبردیهای فرهنگی هیئتهای دینی و مذهبی سازمان تبلیغات اسلامی استان ایلام انجام میپذیرد.
– Maat, and Zakaria