وبلاگ

افزایش روز افزون جمعیت شهرهاکه از یک سو معلول مهاجرت روستائیان و نیروهای انسانی آزادشده               بخش کشاورزی در روستاها و روی آوردن آنها به شهرها و از سوی دیگر معلول رشد طبیعی جمعیت ساکن در  شهرها می باشد. مسئله تازه ای به وجود می آورد که آن ، گسترش شهر در تمام اطراف (اعم از متصل یا با فاصله کم از محدوده فعلی شهر) ومخصوصا درجهاتی است که بعلت وجود شرایط مناسب، تمایل به احداث ساختمان و مسکن در آن زیادتر می باشد که این امر باعث تغییر کاربری اراضی پیرامون شهری شده است.

هر گاه واقیعت گسترش شهر مورد توجه مسئولان قرار نگیرد و برای رشد و گسترش شهر ، چه از لحاظ گذربندیها و چه از جهت کاربری اراضی و مکانیابی تأسیسات عمده و اصلی شهری و اسلوبها وتراکم های ساختمانی طرح ریزی های لازم بلند مدت انجام نشود ، بدیهی است شهر بطور ناهماهنگ و ناموزون گسترش خواهد یافت ، اصلاح بعدی آن نیز غیر ممکن یا لااقل بسیار پر خرج خواهد بود.(هاشمی،14:1369)

این تحقیق بر آن است که جهات مختلف توسعه فیزیکی شهر رضوانشهر و تاثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی را بررسی نموده و با تدوین راهبردهای هدفمند و اساسی از توسعه بدون برنامه شهر به ویژه از توسعه شهر بر روی اراضی کشاورزی مرغوب جلوگیری کند.

• بیان مسئله:

• 

•  

توسعه فیزیکی شهرها فرایندی است پویا که طی آن محدوده فیزیکی و کالبدی شهرها در جهات عمودی و افقی از حیث کمی و کیفی افزایش می یابد و اگر این روند سریع و بی برنامه باشد، سیستمهای شهری دچار مشکلات زیادی در آینده خواهد شد. با توجه به مهاجرت روزافزون انسانها از نقاط روستایی اطراف شهرها و یا نقاط دیگر که باعث افزایش تقاضای این افراد برای زمین شهری به منظور سکونت شده است و اگر نظارت بر این ساخت و سازها صورت نگیرد، علاوه بر از بین رفتن زمینهای مرغوب کشاورزی، شهر را با بحران های اقتصادی اجتماعی و محیطی مواجه می کند.

به بیان دیگر شهرها در گسترش و توسعه فیزیکی خود بر محدوده خود می افزایند و زمین اطراف و پیرامون خود را تصرف می کنند و هرچه قدر این تحولات سریعتر و بدون برنامه باشد، تغییر در میزان کاربری های اراضی شهری نیز سریع و بدون برنامه تر خواهد بود و مشکلات فراوانی چون ترکیب نامناسب و ناهمگون کاربری ها، عدم دسترسی مناسب به خدمات ابتدایی شهری  و استفاده نامناسب و غیر اصولی از اراضی و نهایتاً تخریب محیط زیست را به وجود می آورد

شهر رضوانشهر یکی از شهرهای جلگه ای استان گیلان بوده که دارای سطحی هموار با شیب ملایم از سمت جنوب بطرف شمال می باشد .

رضوانشهر در سالهای 45 و 55 جزء نواحی روستایی استان گیلان محسوب می شده است این شهر در سال 1353 خورشیدی از رضوان ده به رضوان شهر تغییر نام داد و در سال 1376 با جدا شدن از شهرستان تالش ، به شهرستان مستقلی مبدل گردید.(فاخته ، قربان، 1386 ص 163 )

بر اساس سرشماری سالهای 65 و 75 جمعیت شهر مورد نظر به ترتیب 6580 و 8875 نفر بوده و نرخ رشد جمعیت هم در دهه 65-75 برابر 0/3 درصد بوده است  همچنین طبق سرشماری سال 85 جمعیت این شهر به 12453 نفر افزایش یافت و نرخ رشد دهه 75-85 آن 4/3 درصد بدست بوده است.)سرشماری عمومی نفوس و مسکن65و75و85)

عوامل محدود کننده توسعه شهر عبارتند از: رودخانه شفارود به عنوان عامل طبیعی،اراضی شالیکاری در اطراف شهر بعنوان عامل اقتصادی ،همچنین حریم مربوط به راه ها ،خطوط فشار قوی برق و گازمی باشدکه این عوامل باعث محدود کردن گسترش شهر در جهات مختلف شهر شده است.

در پایان این مطالب لازم به ذکر است که افزایش جمعیت شهر در دو دهه اخیراز 10 هزار نفر به 15 هزار نفر، باعث رشد شهر در جهات مختلف شده است ،بطوری که مساحت شهر از 520 هکتار به 700 هکتار گسترش پیدا کرده، که این گسترش بیشتر در جهات جنوبی،  جنوب غربی و جنوب شرقی شهر،که دارای اراضی مرغوب کشاورزی می باشند انجام پذیرفته است و اثر نامطلوبی بر پیرامون شهر که اغلب اراضی کشاورزی می باشند گذاشته است.

این تحقیق بر آن است که جهات مختلف توسعه فیزیکی شهر رضوانشهر و تاثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی را بررسی نموده و با تدوین راهبردهای هدفمند و اساسی از توسعه بدون برنامه شهر به ویژه از توسعه شهر بر روی اراضی کشاورزی مرغوب جلوگیری کند.