وبلاگ

 
 
1-1- بهسازی خاک
 
به طور کلی برای استقرار سازه­ها در زمین­های ضعیف می­توان از سه روش انتقال بار به لایه ­های مقاوم در اعماق زمین به وسیله پی­های عمیق، جابجایی و جایگزینی مصالح مرغوب و بهبود مقاومت خاک به وسیله روش­های بهسازی استفاده نمود.
با توجه به اینکه ساختگاه بعضی سازه ها زمینهای سست با مقاومت و ظرفیت باربری پایین می­باشد لذا بحث مقاوم سازی سازه با شرایط محل، جابجایی مصالح سست و جایگزین کردن مصالح مناسب بجای آن و یا اصلاح خاک در محل مطرح می­ شود. در سالیان اخیر گسترش چشمگیری در زمینه کاربرد روش های مختلف بهسازی برای حل مشکلات مربوط به پی سازی در زمینهای سست صورت گرفته است، این گسترش به دلیل احتیاج بشر به زمین و روی آوردن به احیاء زمینهای نامناسب از نظر خصوصیات مهندسی خاک و یا موقعیت مناسب زمین جهت احداث سازه مورد نظر بوده است.
اهداف بهسازی زمین توسط هاوسمن[1] به شرح زیر بیان شده است[7]:

 

• افزایش مقاومت خاک؛

 

• کاهش شکل پذیری خاک در اثر بارگذاری (افزایش مدول تنش کرنش خاک)؛

 

• کاهش تراکم پذیری خاک؛

 

• کنترل تورم و انقباض خاک؛

 

• کنترل نفوذپذیری خاک؛

 

• کاهش پتانسیل روانگرایی خاک؛

 

• کاهش تغییر و تنوع پذیری مصالح خاکریزی شده و یا خاک برجا (همگن کردن مصالح زیر پی)

 

• پیشگیری از تغییرات شیمیایی یا فیزیکی زیان آور به دلیل شرایط محیطی؛

ون ایمپ[2] و همکاران (1993) روش های مختلف بهسازی زمین را مطابق جدول (2-1) ارائه نمودند [7].

 

 
جدول (2-1) روش های مختلف بهسازی زمین

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

روش های بهسازی دائم خاک با افزودن موادی به خاک	روش های بهسازی دائم خاک بدون اضافه کردن موادی به خاک	روش های بهسازی موقت خاک
ستونهای ماسه­ای یا شنی ستونهای آهکی جایگزینی خاک پیش بارگذاری با زهکش قائم تقویت زمین تزریق	تراکم سطحی کوبش سنگین تراکم انفجاری تراکم عمیق با لوله ارتعاشی بهسازی حرارتی خاک	پایین آوردن تراز آب زیرزمینی انجماد خاک الکترواسمز

 
گامبین[3] (1993) روش های مختلف بهسازی عمیق را بصورت زیر تقسیم ­بندی نمود [8]:
1- روش های فیزیکی : این روش شامل بهسازی حرارتی و انجماد خاک می­باشد.
2- روش های شیمیایی : این روش شامل تزریق سیلیکات، مواد پلیمری و تبدل یونی است.
3- روش های مکانیکی : – روش های استاتیکی نظیر پیش بارگذاری
– روش های دینامیکی نظیر تراکم دینامیکی، تراکم ارتعاشی و تراکم انفجاری
4- روش های هیدرولیکی : پایین آوردن تراز آب زیرزمینی و الکترواسمز از این دسته اند.
5- تقویت زمین : متراکم کردن زمین با شمع کوبی و استفاده از ستونهای ماسه ای و شنی از این دسته اند.
6-روش های ترکیبی : از دو یا چند روش بطور همزمان استفاده می­ شود.
اسمولتزی[4] (1983) روش های مختلف تراکم عمیق را بصورت زیر تقسیم بندی کرد [7]:
1- بارگذاری دینامیکی
این روش شامل شناورسازی ارتعاشی، تراکم دینامیکی و انفجاری است.
2- بارگذاری استاتیکی
این روش شامل پیش بارگذاری است.
بنجت[5] (1990) روش های تراکم عمیق را به سه دسته تقسیم نمود [8]:
1- روش های ارتعاشی : این روش شامل شناورسازی ارتعاشی، تراکم ارتعاشی، انفجاری و دینامیکی است.
2- روش های جایگزینی : این روش شامل استفاده از ستونهای ماسه ای،شنی، تزریق و شمع کوبی است.
3- روش پیش بارگذاری:
انتخاب روش مناسب جهت بهسازی خاک به عوامل زیر وابسته است [8] :

 

• نوع و درجه بهسازی مورد نیاز با توجه به سازه ای که احداث می­ شود؛

 

• نوع خاک و شرایط ژئوتکنیکی منطقه؛

 

• ارزش و اهمیت طرح و هزینه­هایی که برای بهسازی درنظر گرفته شده است؛

 

• بررسی احتمال بروز خطر به سازه­های مجاور و یا آلودگی محیط زیست با توجه به روشی که انتخاب شده است؛

 

• تأثیر خاک و آب زیرزمینی بر مصالحی که جهت بهسازی زمین، اضافه شده اند؛

اعتبار و دقت روشی که مورد استفاده قرار گرفته است.
[1] -Hausman
[2]- Van Impe
[3] – Gambin
[4] – Smoltezy
[5] – Benget