وبلاگ

بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد خیر خلقه و خیر من نطق بلسانٍ عربی مبین و علی آله افضل بریّته من بعده.

و أما بعد

این پایان نامه که درصدد بررسی چگونگی تأثیرپذیری وهابیون از اسرائیلیات است مشتمل بر سه فصل است که فصل نخست آن به کلیات و مفاهیم اسرائیلیات اختصاص دارد بطوریکه با تعریف لغوی و اصطلاحی اسرائیلیات آغاز می­گردد سپس تعاریف مختلف اسرائیلیات را از نظر می گذراند و أقسام اسرائیلیات را ذکر می­نماید بعد از آن پیدایش اسرائیلیات را مطرح کرده و به بحث دربارة کتاب­های تفسیری و اسرائیلیات و نیز کتاب­های تاریخی و اسرائیلیات می ­پردازد و در ادامه مبدأ نفوذ اسرائیلیات و علل عمدة نفوذ اسرائیلیات در منابع اسلامی را کنکاش می­نماید و نزدیکی فرهنگ اسلام با أدیان قبل از خویش، ناآگاهی اعراب و نداشتن کتاب­ آسمانی، استقبال و توجه مردم عوام به قصه­پردازی و نیز اعتماد بیش از حد برخی از مفسران به أخبار و روایات و… را از عوامل عمده نفوذ اسرائیلیات بر می­شمارد و زمینه ­های

 گسترش اسرائیلیات را مکمل بحث پیش می­داند که از مهم­ترین آنها می­توان به ضعف فرهنگی عرب و کنیه و دشمن یهود با مسلمانان اشاره نمود پایان بخش این فصل مباحثی هم­چون خطر اسرائیلیات برای فرهنگ اسلامی و پیامدهای اسرائیلیات و دیدگاه های اندیشمندان در خصوص اسرائیلیات است.

اما فصل میانی این پایان نامه به فرقه­ی ضالّه­ی وهابیت اختصاص دارد که آغازگر آن سلفی­گری و مفاهیم لغوی و اصطلاحی سلفی می­باشند گام بعدی این فصل معرفی احمدبن حنبل به عنوان رئیس خط سلفی­گری است در ادامه عوامل تاریخی در پیدایش خط سلفی­گری را مطرح می­نماید بعد از آن به سلفیه­ی جدید یا همان وهابیت می ­پردازد و ابن تیمیه را به عنوان بینانگذار فکری و محمدبن عبدالوهاب را به عنوان مؤسس این فرقه معرفی می نماید و در پایان تفرقه و پراکندگی مردم، ضعف فرهنگی، دینی و اقتصادی سرزمین نجد، همکاری آل­سعود، استفاده ابزاری از حرمین شریفین و… را از عوامل مؤثر در تبلیغ وهابیت برمی­شمارد و به شرح و توضیح هر کدام می ­پردازد.

فصل فرجامی این پایان نامه به راه های تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات اختصاص داده شده است که این راه ها را منحصر در سه راه از جمله اهل کتاب، مسلمانان و کتب می­داند و آنجا که بحث اهل کتاب مطرح می­گردد بر معرفی چهره­ های برتر آنان همت می­گمارد و نیز در بحث مسلمانان یا بهتر است بگوییم مسلمان نماها به معرفی چهره­ های سرشناس در جعل احادیث و روایات می ­پردازد و دو کتاب التوحید و السنـﺔ را از تأثیرگذارترین کتاب­ها از حیث نقل احادیث و روایات جعلی اسرائیلیات بر می­شمارد در ادامه به نوع تأثیرپذیری و شکل و هیئت آن می ­پردازد و وهابیون را در نظریه­ی تشبیه و تجسم صفات خبری باری تعالی متأثر از یهودیان و مروّجان فرهنگ اسرائیلیات می­داند و انواع نظریه­ های موجود در ارتباط با صفات خبری خداوند را متذکر می­ شود و از آنجا که وهابیون در نظریه­ی تجسیم متأثر از یهودیان و آنان نیز از تورات متأثر هستند به بحث پیرامون خداوند در تورات می ­پردازد و توصیف انسان­وار و توصیف به کمالات و اوصاف فراطبیعی خداوند در تورات را با ذکر نمونه­هایی برای هر یک از آن عناوین شرح و توضیح می­دهد و نیز تجسیم در میان یهودیان را از نظر می­گذراند بعد از آن به دیدگاه وهابیت در کیفیت صفات الهی که در صفات و رؤیت و تجسیم خلاصه می­گردند، می ­پردازد.

سپس نمونه­هایی از ویژگی­های خدای وهابیان هم­چون داشتن دست و نشستن بر بالای عرش را ذکر می­نماید و به نقد هر کدام از آنها می ­پردازد و در پایان نتایج حاصله از تحقیق و تفحص را بیان می­ کند.