وبلاگ

     دموكراسی، امروز تفكر غالب و یكی از ملاك های اصلی فضیلت حكومت هاست و هرچه زمان می گذرد كشورها و افراد بیشتری را در كام خود فرو می برد. همه گیری این تفكر به حدی است كه حتی مستبدترین حكومت ها نیز ترجیح می دهند اراده خود را به نام رای مردم از صندوق درآورند و گاهی چنان ابلهانه در این كار افراط می كنند كه تعداد آرای مخالفین را به نحو غیرقابل باوری پایین اعلام می كنند (ناییجی، 1386،7).

انتخابات رقابتی آزاد، بخشی جدایی ناپذیر از دموكراسی انتخاباتی محسوب می شوند. این گونه انتخابات تنها فرصت های نهادینه و با قاعدهای هستند كه شهروندان برای انتخاب حاكمان خود در اختیار دارند. پیكار انتخاباتی، منافذ یک نظام سیاسی را می گشاید و انتخابات نیز رأی و نظر رأی دهندگان را در زمینه گذشته و اولویت های آینده احزاب در اختیار آن ها قرار می دهد (خیری و همکاران، 1390، 101).  بی تفاوتی افراد در جوامع مختلف، جهت مشاركت در تعیین سرنوشت خویش در فرایند انتخابات و دیگر پروسه های تصمیم گیری در سایر حوزه ها، چالشی جدی پیش روی حكومت ها در سراسر جهان قرار داده است (قلی پور سنگلجی و دیگران، 1389،2).

     كاهش روزافزون انگیزه ملل مختلف در سراسر دنیا جهت مشاركت در فرایند انتخابات و افزایش رقابت بازیگران عالم سیاست، كلیه كاندیداها را برآن می دارد تا از همه راه كارهای پیش روی خود بهره گیرند. هدف اصلی یک حزب سیاسی موفقیت انتخاباتی است و احزاب سیاسی استراتژی هایی را استفاده می كنند كه منجر به برنده شدن آرای كافی در انتخابات عمومی شود تا كنترل دولت را به دست گیرند. بنابراین در اكثر دموكراسی های دنیا، سیاست مداران و احزاب سیاسی در صدد تكنیک های بازاریابی استراتژیكی و تاكتیكی می باشند تا خودشان را به رأی دهندگان ربط دهند و مزایای انتخاب یا انتخاب مجدد را كسب كنند (اوساگو[1]،2008).

     پژوهش حاضر ضمن بررسی عوامل و مولفه های مربوط به بازاریابی سیاسی سعی دارد تا عوامل موثر بر وفاداری رأی دهندگان در رأی و نظر خود را در حوزه بازاریابی سیاسی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.

1-2- بیان مسئله

     بازاریابی سیاسی نیز همانگونه که از عنوانش پیداست، مفهومی است که از تعامل مستقیم بازاریابی با علوم سیاسی و همچنین جامعه شناسی، علوم ارتباطات و … ایجاد شده است. هر چند درایجاد بازاریابی سیاسی،       متخصصان چندین علم سهم داشته اند، اما همین مسأله سبب شده تا این موضوع چندان مورد توجه قرار نگیرد. در روی دیگر سکه، یعنی میدان عمل و اجرا شرایط متفاوت است و بازاریابی سیاسی در سطح ملی بدون آنکه     بازاریاب ها و مشتریان بدانند جریان دارد که نمونه غیردایم و کوتاه مدت آن در تمامی انتخابات ها به

 اجرا گذاشته می شود.

     از سوی دیگر احزاب و گروه های سیاسی در کشورهای توسعه یافته روش های نظام مندی را در قالب بازاریابی برای سیاست به کار می گیرند تا بتوانند افکار عمومی را مدیریت کرده و به پیروزی در انتخابات یا کسب کرسی بیشتر و غیره برسند که البته بسیاری از این روش ها از منظر دینی و ملی ناپسند بوده و در کشور ما هیچ گاه اجرا نشده و نخواهد شد. البته پیاده ساختن تکنیک های بازاریابی در علوم سیاسی و بالعکس، نکات مثبت فراوانی برای هر دو این علوم نیز به همراه خواهد داشت که نمی توان از آن ها غافل شد )طوفانی اصل،1386،16).

     با در نظر گرفتن تمامی نکات ذکر شده و همچنین ضرورت تدوین مدل  وفاداری رأی دهندگان و عوامل تأثیرگذار بر آن منطبق با مفروضات ابزارهای سنتی بازاریابی سیاسی، تحقیق حاضر از طریق طراحی مدل فوق، در پی پاسخ به این پرسش است که آیا مفاهیم بازاریابی سنتی بر میزان وفاداری رأی دهندگان پس از انتخابات تأثیرگذار هستند؟

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

     هر چند بازاریابی سیاسی از مفاهیمی است که در تمام دنیا عمر چندان طولانی ندارد، اما باید گفت که دست کم در کشورهای توسعه یافته در مقایسه با ایران بر روی این موضوع مثل بسیاری از علوم میان رشته ای تحقیقات و پژوهش های فراوانی انجام شده و همان گونه که شرح داده شد، استفاده از تکنیک های بازاریابی سیاسی در بسیاری کشورها امروزه عملیاتی شده است.

هر چند بازاریابی سیاسی از موضوعاتی است که باید با تعامل پژوهشگران علوم سیاسی و بازاریابی توسعه یابد، اما مطالعه مقدماتی ادبیات موضوع نشان داد که متخصصان علوم سیاسی انجام تحقیق در این زمینه را وظیفه متخصصان بازاریابی و پژوهشگران بازاریابی، وظیفه متخصصان علوم سیاسی می دانند.

     مقایسه فقر تئوریک موجود در این زمینه با میدان عمل، به وضوح ضرورت انجام فوری پژوهشی در مورد بازاریابی سیاسی را نمایان می سازد. به نظر می رسد تلاش های احزاب و نامزدها برای جلب وفاداری رأی دهندگان چه در ایام انتخابات و چه در تمام طول سال برای استفاده از پشتیبانی آن ها در سال های ریاست جمهوری، شاهدی بر این مدعا باشد که باید هر چه زودتر مدلی برای مفاهیم بازاریابی سیاسی تدوین و بررسی شود که آیا مفاهیم بازاریابی سنتی(در حوزه بازاریابی سیاسی) بر میزان وفاداری رأی دهندگان تأثیرگذار هستند یاخیر؟

1-4- اهداف تحقیق

     مهم ترین هدف تحقیق حاضر، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر وفاداری رأی دهندگان پس از انتخابات است. با شناسایی این عوامل به عنوان هدف اصلی تحقیق، پس از طراحی مدل وفاداری رأی دهندگان براساس مفاهیم بازاریابی سنتی، می توان ادعای افزایش وفاداری رأی دهندگان در اثر استفاده از مفاهیم بازاریابی سنتی را سنجید یا دست کم محک قابل تأمل علمی برای سنجش وفاداری یا عدم وفاداری رأی دهندگان و بررسی دلایل آن پیدا کرد. با در اختیار داشتن این ابزار، تحلیل گران سیاسی به راحتی می توانند علل شکست یا پیروزی گروه های مختلف را بررسی کرده و برای آن دلایل علمی بیابند.

به طور کلی اهداف اصلی و فرعی تحقیق به صورت زیر بیان شده است:

1. هدف اصلی:

1-1: شناسایی مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر وفاداری شرکت کنندگان در انتخابات مجلس شورای اسلامی پس از رأی دادن نسبت به رأی و نظر خود.

1-2: رتبه بندی عوامل تأثیرگذار بر وفاداری شرکت کنندگان در انتخابات مجلس شورای اسلامی پس از رأی دادن نسبت به رأی و نظر خود.