وبلاگ

زبان ابزار بیان مفاهیم و ارتباط میان انسان­هاست.نخستین و اساسی­ترین نقش زبان نیز همین می­باشد زیرا بشر ناگزیر است که در ارتباط با دیگران در اجتماع تجربه­اش را منتقل کند و تجربه دیگران را دریابد.بنابراین در مطالعه و توصیف آن باید صور و اشکال زبانی مرتبط با این نقش زبان را مورد بررسی قرار داد.شاخه­ای در زبان­شناسی با عنوان سخن­کاوی در این رابطه و جهت بررسی کاربرد زبان بوجود آمده است.

تحلیل­کلام به  بررسی روابط برون­جمله­ای و ارتباط بین زبان و بافت­هایی که در آن بکار برده می­ شود می ­پردازد.متن صورت مذاکرات کلام است و متن یک واحد منسجمی را تشکیل می­دهد.آنچه که متن را از غیر­متن متمایز می­سازد متنیت[1] است و یکی از عوامل بوجود آورنده متنیت،­ انسجام است. انسجام زمانی در متن حاصل می­ شود که تفسیر عنصری در متن به تفسیر عنصری دیگر وابسته باشد.هلیدی و حسن (1976) ابزارهای انسجام در متن را در زبان انگلیسی به سه دسته اصلی تقسیم کرده ­اند که عبارتند از :

1.دستوری:­ عوامل دستوری که دارای سه زیر­مجموعه ارجاع، جانشینی و حذف می­باشد.

2. واژگانی: عوامل واژگانی که در برگیرنده تکرار و با هم­آیی است.

3.پیوندی: عوامل پیوندی که شامل عناصر اضافی، سببی، تقابلی و زمانی است.

آنچه در این پژوهش انجام شد بررسی زبان شاهنامه از دیدگاه انسجام واژگانی می­باشد و تلاش بر آن بود تا  طبق نظریه هلیدی و حسن، انسجام واژگانی در این اثر ماندگار قرن چهارم هجری بررسی شود.

http://tinoz.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%ac%d8%a7%d9%85-%d9%88%d8%a7%da%98%da%af%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%af/

1–2 اهمیت موضوع

لطفی­پورساعدی(1374) اینگونه مطرح می­ کند که نقش ارتباطی زبان مهمترین عامل و انگیزه پیدایش توسعه و تکامل آن است.در ایفای این نقش ارتباطی،زبان به عنوان یک کل عمل می­ کند.این تحقیق به بررسی شاخه­ای از زبان به عنوان گفتمان­کاوی خواهد پرداخت که در مطالعات زبان و زبان­شناسی بسیار حائز اهمیت است.صحبت از تحلیل کلام یا گفتمان­شناسی توجه به متن را در پی دارد و متن دارای ویژگی­های خاصی است که یکی از آنها انسجام متنی می­باشد.انسجام متن و شناخت عوامل مؤثر در آن بسیار مهم است چرا که کوچکترین تغییر در این عناصر به تغییر در انسجام متن می­انجامد و تغییر در انسجام متن باعث تغییر در بافتار و در نتیجه در سراسر متن می- گردد که درک نادرستی از آن را به خواننده یا شنونده القا می­ کند.لذا اهمیت این تحقیق به این دلیل است که عوامل انسجام در متن نقش مهمی را ایفا می­ کنند.

1–3 بیان مسئله

در تحلیل کلام مطالعه زبان در رابطه با نقش ارتباطی آن و چگونگی کاربرد آن توسط گوینده/ نویسنده انجام می­ شود و آن با بررسی متن آغاز می­گردد و طبق نظر هلیدی وحسن ” آنچه متن را از غیر­متن متمایز می­سازد متنیت است وانسجام یکی ازعوامل ایجاد متنیت می­باشد”(4:1976). از آنجایی که انسجام یک رابطه معنایی است فرض بر آن است که در زبان فارسی هم مانند انگلیسی به سه گروه دستوری، واژگانی و پیوندی طبقه بندی می­ شود.این تحقیق برمبنای عوامل و ابزار انسجام واژگانی از میان دیگر عوامل انسجام قرار دارد و تلاش بر آن است تا ادعای هلیدی و حسن در زبان انگلیسی رادر اشعار فردوسی بیازماید وتأثیرمؤلفه­ های انسجام واژگانی را مورد مطالعه قرار دهد و در پی آن باشد که آیا فردوسی از این عوامل استفاده کرده است یا نه.