:

ریاضیات  با فرمول  ها عجین شده است .  اما برای  دانش آموزان چندان  خوش آیند نیست و بهتر است  آموزش  ریاضی  در دنیای  ملموس تری صورت گیرد ٬ کاری  بدون هیچ فرمول ،  بدون  هیچ ارتباطی با جبر ،  بدون اعداد. پرداختن  به چیزی هندسی  در فضا  و مسائلی  که با اشیاء  هندسی سر و کار  دارند ، باید  بتوان  اشیاء  هندسی  را طبقه بندی  کرد و  اشیاء  یک  بعدی و  دو بعدی  و … را  به دانش آموزان  معرفی نمود . چون نوع  فضای زیستی  ما ،  سه بعدی  است ، باید  به آموزشگران یاد داد که چگونه  دنیای  سه بعدی  را در دنیای  دو بعدی کاغذی بگنجانند (لانگ سرژ، هنر ورزیدن ،(غلامرضا یاسی پور ) ). [1]

هندسه یکی  از دروس  مهم و دشوار  برای معلمان  و دانش آموزان  می باشد . خیلی  از افراد این  درس  را مشکل  و مبهم  می دانند و نتیجه ی این باور ،  عدم اعتماد  به نفس  در یادگیری آن است

همچنین ، وقتی مفاهیم   هندسه  با شیوه ی استدلالی  و همراه  با تعریف  های خشک  تدریس  شود  ، کمتر  مورد  توجه قرار  می گیرد  و هر گاه  به شیوه ی  عملی  و کاربردی  تدریس  شود ،  ضمن  این که  برخی  از مسائل مربوط به تدریس  و یادگیری  ، از پیش پا  برداشته خواهد شد ، در فراگیران شوق  و علاقه به مطالعه و یادگیری  این درس ،  ایجاد شده  و رشد  خواهد  یافت  . هندسه  مثل  علم ریاضی  ، دارای مفاهیم  مجرد  و ذهنی است  و مفاهیمی  که تعاریف شان  نشأت  گرفته   از خودشان است ، مثل  نقطه ،  خط ٬ سطح.  در تدریس  این مفاهیم ، بایستی سعی کرد که دور  از ابهام  ارائه شود . هدف از تدریس ریاضی ،  پرورش قوای فکری ، توانایی  درست اندیشیدن ،  به کار  بستن  صحیح دانش و معلومات  در حل  مسائل  روزمره  و پرورش  ذهن  های خلاق  و مبتکر است نه محدود نمودن آن ها به حفظ تعریف ها و قضیه های خشک ریاضی و هندسه .

درس هندسه ، به عنوان درس بنیادی ، علاوه بر این که می تواند موجبات علاقه و رشد افراد در زمینه ی مشاغل سازنده ای چون معماری

 ، تراشکاری ، ریخته گری و سایر مشاغل تولیدی شود ، می تواند زمینه ی علاقه و رشد جوانان مستعد به ادامه تحصیل در رشته های فنی و مهندسی را نیز فراهم کند( مبینی ، محمد تقی ؛ روش تدریس هندسه،1387)

2-1 بیان مسأله:

پرسشی كه بارها بوسیله دانش آموزان ، دانشجویان و حتی دبیران مطرح می شود این است كه چرا باید هندسه بخوانیم ؟ و یا چرا هندسه تا این حد تدریس می شود ؟ و یا چرا هندسه باید مورد توجه هر محصلی  باشد ؟ و یا اصولاً یادگیری هندسه  چه نقشی در زندگی روزمره دارد ؟ این پرسش هایی  است كه مطرح  می شود . هدف ما در این قسمت پاسخ به این پرسش ها است . شاید عمده ترین انگیزه مطالعه و گسترش یادگیری هندسه  و نخستین دلیل برای اهمیت دادن به آن ، به كار گرفتن این دانش در مطالعه طبیعت به منظور شناخت محیط زیست و بهره برداری از آن در جهت زندگی بهتر و راحت تر باشد.

از جمله مشکلات دیگری که به ماهیت این درس مربوط می شود ، می توان گفت که هندسه نسبت به جبر یا حساب ، دارای مسائل قابل اثبات بیشتری است . یک رویکرد مناسب برای رفع مشکل در یادگیری هندسه ، استفاده از نظریه ی ساخت و سازگرایی و ابزارهای آموزشی در تدریس و یادگیری است . بر این اساس ، دانش آموزان در مراحل مختلف تدریس و یادگیری مباحث درسی ، با بهره گرفتن از وسایل کمک آموزشی متنوع ، درگیر حل مساله می شوند . در هندسه ی راهنمایی ، باور هر دانش آموز ، از عامل های موثر در فعالیت های ریاضی است . ریاضیات ، ماهیت دوگانه ی انتزاعی و ملموس بودن دارد و هندسه نیز از این مورد مستثنی نیست .

اکثر دانش آموزان ، قادر به حل مسائلی از هندسه هستند که آن ها را  قبلا دیده اند و یا این که معلم در تدریس خود به آن ها اشاره کرده است و آموزش دیده اند که تکالیف خود را از روش معمولی یا الگوریتمی حل کنند .برای اینکه موارد مربوط به درس هندسه ی راهنمایی برای دانش آموزان ، ملموس تر ارائه شود و آن ها یادگیری بهتری داشته باشند ، معلم باید روش تدریس عملی توسط خود دانش آموز را اتخاذ کند . به این صورت که در آموزش ، جزئیات ارائه شده ، توسط تک تک دانش آموزان در روی کاغذ ، انجام شود و آن ها عینا چیزی را که در حال یادگیری هستند ، تجربه کنند . متاسفانه به دلیل اینکه یادگیری دانش آموزان  در درس هندسه ابتدایی ضعیب بود ، در سال اول راهنمایی ، گویی اصلا هندسه نیاموخته اند و چیزی که معلمان مدام باید به دانش آموزان خود بگویند ، این است : « اعتماد به نفس داشته باشید .»

یکی دیگر از مواردی که باید در آموزش هندسه به آن دقت نمود ، نمادهایی است که به کار می بریم . باید این نماد ها را در ابتدا به دانش آموزان معرفی کنیم تا برایشان ملموس شوند . مثلا نماد زاویه ، کمان ، پاره خط ، موازی بودن ، متقاطع بودن و عمود بودن و … . نکته ی دیگر این است که باید به آنان بیاموزیم همان طور که در مسائل هندسی عمل می کنند ، در رابطه با هندسه نیز بتوانند تصور هندسی را به تصور ملموس تری مبدل کنند . مراحل تدریس هندسه را می توان به صورت فیلم آهسته به دانش آموزان نشان داد . به این صورت که مراحل با شکل های شان در یک صفحه نمایش ( تخته سیاه ، وایت بورد ، …. ) نمایش داده شود . چیزی که مهم است ، این است که دانش آموزان بتوانند آن چیزی که مورد نظر است ، دریافت کنند .

برای آموزش بهتر هندسه به دانش آموزان راهنمایی ، بایستی ابتدا ذهن فضایی آن ها را آماده کنیم . بنابراین تمرین ذهنی لازم برای یادگیری درس هندسه ی راهنمایی باید بررسی شود . این که دانش آموزان چطور بتوانند برخی از موارد را در ذهن خود مجسم کنند و به آن معنی ببخشند . برای این کار ، باید یک سری مراحلی از تمرینات را برای دانش آموزان ارائه کرد . اولین مرحله برای آشنایی با تجسم فضایی ، می تواند مثال هایی از طبیعت اطراف دانش آموز باشد که خیلی راحت او را به دنیای سه بعدی هندسه وارد می کند . دانش آموز باید بیاموزد که چطور بتواند اجسام سه بعدی را در دنیای دو بعدی کاغذ جا دهد . این مانند رسیدن از کل به جز است . اجزای مبهمی که در نظر دانش آموز در هندسه نهفته است ، آن را برای او مشکل می سازد طوری که شکایت از جدایی هندسه و ریاضیات می کند . مشکل اساسی دیگر دانش آموزان در رابطه با درس هندسه ، می تواند این باشد که آن ها هدف از آموزش این بخش از ریاضیات را نمی دانند و انگیزه ای هم ندارند و این پیچیدگی هندسه را برای آن ها بیشتر و گنگ تر می کند .